Vandaag, 4 mei 2024, vindt de jaarlijkse nationale Dodenherdenking plaats. Althans, dat wil Hogerhand ons doen geloven, en te velen van ons gaan er – soms tegenstribbelend maar toch – er een eind in mee. Hogerhand heeft ongelijk. Er is geen Dodenherdenking straks op de Dam. Er is een viering van geconstrueerde en gesimuleerde nationale eenheid, met een nazi als kranslegger. De hele zaak is vermomd als Dodenherdenking. De hele zaak is bedrog.
Het is een viering in nationale, koloniale en kapitalistische stijl, het verachtelijke Koninkrijk der Nederlanden meer dan waardig. Geheel in nationale, koloniale en kapitalistische stijl is de toegang beperkt, want zoiets verhevens is natuurlijk niet voor iedereen. Geheel in kapitalistische stijl kon je toegangskaarten via Marktplaats op de kop tikken als je je niet tijdig had aangemeld.(1)
Nee, ik had me niet aangemeld, ook niet om nazi Martin Bosma de rug toe te keren. Hoe veel respect ik ook heb voor degene die dit moedige gebaar ten uitvoer brengt (of brengen!) straks, en hoezeer ik ook hoop dat het lukt. Een antifascist heeft wat mij betreft op de Dam echter eigenlijk niets te zoeken tijdens deze plechtigheid. Fascisme is immers nationalisme in overdrive, tot het uiterste uitvergroot nationalisme. Een serieus antifascistische dodenherdenking is dus maar beter antinationaal van vorm en vooral ook van inhoud. Daar gaat de staat niet voorzorgen. Dat gebeurt alleen als we dat zelf doen. Die echte herdenking die gisteren al plaats vond in Amsterdam (2) laat zien hoe zoiets wel degelijk mogelijk is.
Iets dat Nationale Dodenherdenking heet, is iets om als zodanig de rug toe te keren, niet alleen vanwege die ene verachtelijke nazi. Strikt genomen hoort die nazi er meer thuis dan de antifascist. Zo heel immers ver liggen het nationalisme van de nazi en van de officiële herdenking nu ook weer niet uit elkaar. En waar Bosma en de koning horen, daar hoor ik dus niet. Behalve mogelijk als ordeverstoorder. Maar ik kies graag mijn eigen momenten in de strijd.
En dan nog iets. Een herdenking vanwege een eerdere genocide waar je geen aandacht mag vragen voor de huidige genocide – gepleegd door Israël, met actieve medeplichtigheid van voornoemd Koninkrijk – is een schertsvertoning. Waar ‘Free Palestine’ niet mag klinken, is ‘Nooit Meer’ van elke soort van geloofwaardigheid beroofd. Ik zeg: fuck Bosma, Free Palestine en leve de antikoloniale en antifascistische solidariteit.
De Dag waarop wordt gevierd, dat het Koninkrijk der Nederlanden
werd bevrijd van de Nazi Bezettingsterreur, die de Levens van zovelen geeeist heeft, de Joden, gebaard door eeuwenlange Europese Jodenvervolging [1], de Roma en Sinti vervolging, ook eeuwenoud [2], homosexuelen, Jehova’s
Getuigen, gehandicapten [vaak vergeten evenals mensen
met psychische problemen, andersdenkenden en ga zo maar door.
VRIJHEID, VRIJHEID!
Naast Eten, Drinken en Medische zorg het grootste Goed van de Mens
Jezelf kunnen zijn, geen angst voor vervolging, willekeur, tyrannie.
Mooi allemaal, maar IS dat wel zo?
Die Vrijheid, die we zouden moeten vieren, is volgens mij allang weg
Anderen zeggen:
Staat onder druk
IK zeg
WEG!
Want kijk maar wat er allemaal met Nederland is gebeurd:
Er zijn verkiezingen geweest, waarbij een Partij, die haaks staat op
werkelijke Vrijheid, die demoniseert, ontmenselijkt en haatzaait,
die ronduit fascistisch is [3], 37 zetels heeft gewonnen [4]
En waarmee vrolijk door andere Partijen wordt onderhandeld om te
komen tot een kabinet, dat ik alleen maar kan omschrijven als
”fascistenkabinet” [5]
Met alle gevolgen van dien
MAAR ER IS MEER
ZICHTBAAR
GEVAARLIJK!
Op 4 Mei, Dodenherdenking, heeft de Tweede Kamervoorzitter,
de heer Martin Bosma, een aanhanger van de Zuid Afrikaanse Apartheid
en Kamerlid van de fascistische PVV [6], een krans gelegd bij het
Nationale Monument op de Dam , ondanks alle
protesten daartegen [7]
DUS LAAT INZINKEN:
Een fascist herdenkt slachtoffers van het Fascisme
Kan het gekker
Kan het bizarrer?
Om Dodenherdenking te kunnen vieren, dit jaar, werden er draconische
Veiligheidsmaatregelen genomen [8], die deskundigen
veel te ver gingen [9]
Je van te voren aanmelden, een sterk ingekort aantal bezoekers, worden
gefouilleerd, demonstratieverbod [10]
Wat voor Vrijheid is dat eigenlijk?
Een demonstratieverbod om te protesteren tegen de dreigende genocide
in Gaza
Een demonstratieverbod om te protesteren tegen een platte dictator en homohater als
de Oegandese president Museveni [11]
Is DAT Vrijheid?
Laat me niet lachen
VRIJHEID/VOOR WIE?
Ik zal u zeggen voor wie er WEL Vrijheid is
Vrijheid voor de platte fascistische PVV en haar leider,voormannen
en handlangers, om vluchtelingen te ontmenselijken, haat te zaaien tegen
moslims, vluchtelingen, niet-westerse allochtonen en Nederland haar repressiesysteem op te dringen [12]
Vrijheid voor de coalitieonderhandelaars om mensen tot ”Crisis”
uit te roepen [13]
Vrijheid voor de Amsterdamse Driehoek om op 4 mei
Grondrechten op te schorten [14] zodat de Vrijheidslievenden worden
geknecht en fascisten als Bosma ongestoord hun krans kunnen leggen
Vrijheid om wapens aan Bezettingsstaat Israel te leveren [15]
waarmee
dorpen en ziekenhuizen kapot worden gebombardeerd! [16]
Is DAT Vrijheid?
VRIJHEID IN ONVRIJHEID
Betekent dat dan, dat er niets te vieren is en dat er HELEMAAL
geen Vrijheid is?
Natuurlijk niet en dat zou ook ondankbaar zijn tegenover al die mannen
en vrouwen, die hun leven gegeven hebben in de strijd tegen het
Nazi Fascisme!
En natuurlijk is het [gelukkig] niet zo, dat je in Nederland hoeft te
vrezen voor een Klop op de Deur, die je voor
altijd wegvoert.
Dat je zomaar kunt verdwijnen, zoals in zovele landen
op de Wereld WEL zo is [17]
Dat je in een Kangeroo Court bij voorbaat al bent veroordeeld
Dat je wordt vervolgd om wat je afkomst is, om je Geloof, om
je sexuele voorkeur, om je politieke keuzes enzovoort
Nee, al dat soort dingen vindt geen plaats
NOG niet
Maar als we niet opletten en niet alert zijn, zoals
op de ontwikkelingen, die ik beschreef, kan er
een Dag komen, dat wat ik hier schrijf, niet meer geschreven
kan worden
En vergis je niet
Dat kan sneller gaan dan je denkt!
Dan is het ook met jouw vrijheid gedaan
Dat je niet meer naar een stembus kan gaan en de vrijheid
hebt om te kiezen [of niet]
Dat je pure bestaan als mens al strafbaar is
WEES DAAROM ALERT
Want als Dodenherdenking niet meer in Vrijheid kan worden
Reacties uitgeschakeld voor Nationaal Comite 4 en 5 mei, torpedeer kranslegging op Dodenherdenking door Tweede Kamervoorzitter en fascist Martin Bosma!
Reacties uitgeschakeld voor Mail Astrid Essed dd 30 april 2024 aan Nationaal Comite 4 en 5 mei over kranslegging door Tweede Kamervoorzitter Martin Bosma op Dodenherdenking
Gisteren, 26 maart 2024 dus, nam de overgrote meerderheid van leden van de Tweede Kamer een ‘Verklaring tegen Jodenhaat’ aan.(1) Daarmee spreekt die Tweede Kamer zich in overgrote meerderheid uit voor een drastische inperking van het recht om voor Palestijnen op te komen en om scherpe kritiek op de staat Israël en het zionisme uit te oefenen. Dit alles vervat in een pleidooi om op te staan tegen Jodenhaat. De strijd tegen Jodenhaat, tegen antisemitisme wordt met deze verklaring niet gediend. Sterker: de strijd tegen echte Jodenhaat wordt er door ondermijnd en geschaad.
De verklaring is een verdachtmaking. Wie tegen racisme is, of dat zich nu tegen Palestijnen richt of tegen Joden, kan niet anders dan deze verklaring met afschuw verwerpen. Wie deze verklaring steunt, steunt Israël in haar genocidale politiek, en werpt Joden voor de antisemitische bus. Rustig maar, ik leg het uit.
De aanleiding van de verklaring was het protest van een viertal zeer moedige actievoerders tijdens een optreden van zangeres Lenny Kuhr. De mensen protesteerden daar vanwege haar pro-Israëlische stellingname, in het bijzonder haar steun aan het Israëlische leger – waaronder dienstplichtige kleinkinderen van haar – in haar acties op Gaza.
In de tweede alinea van de verklaring wordt dit aldus geformuleerd: ‘Afgelopen weekend werd een Joodse artieste belaagd en uitgescholden met antisemitische leuzen.’ Geen van die leuzen wordt nader omschreven of geciteerd. Dat is niet vreemd want antisemitische leuzen werden niet geroepen. ‘Zionist!’ werd er geroepen, en ‘Terrorist!’ Actievoerder s vroegen haar of ze zich niet schaamde voor haar steun aan de genocide op Gaza.(2) Mensen ontvouwden een Palestijnse vlag. Nergens verwezen actievoerders naar het feit dat Lenny Kuhr Joods is. Van Jodenhaat was niets te bespeuren.
Je kunt dit ‘antisemitisme’ te noemen… als je het woord ‘Zionist’ en het woord ‘Jood’ als synoniem beschouwt, zoals Lenny Kuhr zelf inmiddels doet. Maar precies dat is onzin, en gevaarlijke onzin ook. Het is het gelijk stellen van een politieke theorie en ideologie – het zionisme – met de etnische en/of religieuze en/of nationale identiteit van mensen namens wie of in wiens belang die ideologie zegt te spreken – het Jodendom, de Joodse gemeenschap. Het is alsof je in 1936 ‘Russen en ‘communisten’ tot synoniem verklaart, of ‘Duitsers’ en ‘Nazi’s’ . Het is alsof je vandaag de dag ‘Nederlanders’ en ‘fascisten’ op een lijn zet. Er waren anti-communistische (3) Russen, er waren anti-Nazistische Duitsers, en er zijn antifascistische Nederlanders, al moet je daar tegenwoordig wel steeds harder naar zoeken. Hoe dan ook, ‘Joods’ en ‘zionistisch’ zijn twee verschillende dingen. Je kunt Joods zijn en tegelijk anti-zionist en fel tegen Israël. Je kunt niet-Joods zijn en tegelijk zionist en fel supporter van Israël. Zoals premier Rutte. Zoals president Biden. Zoals de SGP, een partij met antisemitische wortels trouwens. Ook dat nog.
Door ‘Joods’ gelijk te stellen met ‘Zionistisch’ wordt eer gevaarlijke verwarring gecreëerd. Door boze woorden tegen een supporter van Israël een uiting van Jodenhaat te noemen, maakt de verklaring pro-Palestijnse mensen verdacht als antisemieten. Zo wordt kritiek op Israël – een apartheidsstaat, gebaseerd op Joodse voorrechten, gebouwd op gestolen land, via kolonisatie en etnische zuivering, en momenteel bezig met genocide tegen een Palestijnse bevolking die zich tegen voortgaande bezetting, kolonisatie en etnische zuivering verzet – weggezet als onrechtmatig en onacceptabel. Dit is indirect censuur, en hoe lang die censuur slechts indirect blijft is nog maar de vraag ook. Dit is een aanval op solidariteit met mensen die zich verzetten tegen wat Israël doet, tegen de zionistische ideologie waarmee Israël zich rechtvaardigt, en tegen wat Israël als staat wezenlijk is: een onaanvaardbaar, racistisch koloniaal verschijnsel.
Stevig opkomen voor Palestijnen mag in de gedachtegang van de Verklaring dus niet, terwijl stevig opkomen voor Joden een must is in die redenering. Kennelijk zijn er voor de opstellers van de verklaring meerdere mensensoorten, en zijn volgens die opstellers niet al die mensensoorten dezelfde bescherming waard. Het is anti-Palestijns racisme.
En het is een aanval op de strijd tegen antisemitisme! Door immers antizionisme weg te zetten als Jodenhaat, als antisemitisme, maakt het de grens tussen enerzijds echte Jodenhaat – mensen haten omdat ze Joods zijn, vanwege hun Joodse identiteit en/of achtergrond – en anderzijds afwijzing van Israël en het zionisme – en dus mensen kritiseren om wat ze doen, om hun politiek van onderdrukking, verdrijving en massamoord – poreus, vaag, zelfs onzichtbaar. En als legitieme kritiek op Israël op dezelfde hoop gegooid wordt als evident verwerpelijke haat tegen Joden, profiteren echte Jodenhaters daar van. Die kunnen zich dan makkelijker indekken en camoufleren.
Israël profileert zich, niet als staat van de Israëlische burgers, Joods en Palestijns. Israël profileert zich zelfs niet als staat van enkel haar Joodse burgers. Israël profileert zich als staat van ‘de Joden’, waar ze ook wonen en wat ze ook van Israël denken. Daarmee maakt Israël alle Joden als het ware medeplichtig aan Israëls misdaden, want Israël handelt immers namens ‘de Joden’ wiens staat het is. Daarmee slaat de kritiek op die misdaden ook op alle Joden terug…. zolang we althans dit zionistische frame erkennen en hanteren. Precies dat kunnen we dus maar beter niet doen. Weg met dat zionistische frame!
Waar Israël en haar zionistische supporters de identificatie met Israël tot kernpunt van Joodse identiteit promoveren, werken ze dus zelf in de hand dat kritiek op Israël meteen ook terugslaat op Joden als zodanig. Joden zijn niet aansprakelijk voor wat Israël doet. Maar Joden worden juist door Israël en het zionisme feitelijk wel aansprakelijk gemaakt voor wat Israël doet. Dat is zelf een vorm van antisemitisme, waarin Joden – ongeacht hun standpunt – mee verantwoordelijk worden gemaakt voor wat er uit hun naam, maar zonder hun instemming, gebeurt.
Ja, we dienen ons uit te spreken tegen Jodenhaat. Precies ook daarom dienen we ons uit te spreken tegen de staat Israël en tegen het zionisme. Wie kritiek op Israël en op zionisme gelijk stelt aan Jodenhaat, onttrekt de echte Jodenhaat aan het oog en helpt de echte antisemieten.
Deze Verklaring is dus een aanval op Palestijnen en wie solidair met Palestijnen wil zijn. Het is een aanval op Joden en wie tegen Jodenhaat wil strijden. Het is een toxische tekst waarmee politieke partijen, in vrijwel de volle breedte van het politieke spectrum, zich aan de kant van de staat Israël opstellen. Het is een verklaring die de genocide op Gaza niet benoemt, maar critici van die genocide verdacht maakt.
Degenen die deze verklaring hebben opgesteld en ondertekend – van PvdD tot en met PVV – zijn ideologisch medeplichtigen aan genocide. Allemaal. Ze verdienen een stuk meer overlast dan enkel het ontrollen van een Palestijnse vlag en het roepen van wat leuzen.
(3) Nee, dat officiële communisme-aan-de-macht had niets met het communisme als gelijkheidprincipe te maken, en anticommunist in de zin van ‘tegen het bewind’ betekent ook niet automatisch dat je dus tegen dat gelijkheidsprincipe was/bent. Ik ben zowel (anarcho-)communist, in de zin dat ik er voor ben dat alles van ons allemaal samen is, als ook anticommunist, in de zin dat ik de door Communistische partijen geregeerde dictaturen verfoei en verwerp.
Maar daar gaat het hier nu eventjes niet om. Het gaat er om dat je een bevolkingsgroep niet op een lijn hoort te zetten met de ideologie die in zo’n bevolkingsgroep domineert en/of de regering van het land waar die bevolkingsgroep (deels) woont, inspireert. Peter Storm
Reacties uitgeschakeld voor [Artikel Peter Storm]/Racistisch en repressief: waarom die ”Verklaring tegen Jodenhaat” niet deugt
Geschreven voor Konfrontatie, waar het al te lezen staat. Nu ook hier.
De formatie nadert haar ontknoping. Een fascistenkabinet is in de maak. De dreiging ervan is acuut, het gevaar dat daar van uit gaat groot. Wat er dreigt is niet zomaar meer van hetzelfde, meer neoliberaal beleid, verweven met meer racisme. Wat er dreigt is een versnelling van de verrechtsing, een kwalitatieve sprong naar iets anders dan – erg genoeg! – zomaar een rechtse regering in een via koloniale plundering volgevreten kapitalistisch land. Wat dreigt is regelrecht fascisme. Aan de regeringsmacht. Niet alleen op Twitter, niet alleen in een overheidslichaam hier en daar, een politiekorps, een ministerie, een extreemrechts omroepje en een stel naargeestige publicisten. Aan de macht. Dat is de dreiging.(1)
Er van uit gaan dat het zo’n vaart niet zal lopen, dat Wilders wel ingekapseld wordt door keurig rechts, is onverantwoord. In de eerste plaats: welk keurig rechts?! De tractorbestuurders van Caroline van der Plas? De VVD van Yesilgöz, druk bezig met het inrichten van concentratiekampen om vluchtelingen en andere migranten in weg te proppen, en met het uithollen van het demonstratierecht? Omtzigt misschien? Die heeft zijn kans om zijn keurigheid te bewijzen allang verspeeld, en wordt op zijn beurt met gemak ingepakt en op een zijspoor gezet door PVV, VVV en BBB. Op veel punten is hij sowieso nauwelijks minder reactionair dan Wilders.
Maar het is ernstiger nog dan dat. Eenmaal in sleutelposities laten fascisten zich niet zomaar via inkapseling onschadelijk maken. En Wilders hoeft maar te dreigen met het opblazen van de coalitie – en een nog grotere verkiezingsoverwinning na nieuwe verkiezingen – om de vereiste discipline in het kabinet er in te hameren. Natuurlijk kan de steun voor Wilders gaandeweg afkalven, al is dat bepaald geen automatisme. Maar in de tijd die dat kost, raakt het Wilders-fascisme verder genormaliseerd, zal het kabinet PVV-geestverwanten op bestuurlijke posities krijgen, en zal ook buiten de regering het fascisme extra de wind in de rug krijgen. ‘Netjes rechts’ gaat Wilders niet stoppen. Omdat zoiets als netjes rechts niet bestaat. Maar ook omdat Wilders zich niet zomaar zal laten inpakken.
We dreigen dus een fascistenkabinet te krijgen, vol agressieve reactionairen die de moeite om de schijn van democratisch liberalisme op te houden, steeds minder zullen nemen. Een kabinet van expliciete Palestijnenhaters en zionistische genocidefans. Een kabinet vol dodelijke vijanden van klimaatbeleid, van natuur, van milieumaatregelen. Een kabinet bestaand uit mensen en partijen die vreedzame klimaatdemonstranten haten en als terroristen wegzetten, en intussen agressieve tractorondernemers naar de mond praten. Een kabinet dat door retoriek de repressie zal aanjagen zoals vooral – maar niet alleen – de PVV nu al doet, maar de repressie dan zelf bestuurlijk vorm kan gaan geven ook.
Alleen al het bestaan van zo’n kabinet zal een nieuwe aanmoediging zijn voor loslopende fascisten om hun agressie bot te vieren op queer- en trans personen, op moslims, migranten, vluchtelingen, op klimaatactievoerders, op linkse mensen. Dat zien we al nu de PVV zoveel zetels heeft gewonnen op 22 november 2024. Dat zal versnellen en verhevigen als ze daadwerkelijk regeren. Fascisme in de regeringsgebouwen, bestuursapparaten en politiekorpsen, aangevuld en aangejaagd door fascisme op straat en op internet.
Nee, Wilders heeft geen paramilitaire beweging die de straten voor hem schoonveegt zoals de SA dat in de vroege jaren 1930 voor Hitler hielp doen. Zoiets is ook nauwelijks nodig, bij gebrek aan militante antifascistische beweging die Wilders ook maar enigszins effectief dwarsboomt. Dat laatste kan maar beter veranderen, en snel.
De dreiging is dus ernstig en acuut. Ik hamer daar zo op omdat ik de indruk heb dat die dreiging ter linkerzijde nog steeds ernstig wordt onderschat.
Te vaak hoor ik mensen die zeggen: laat Wilders nou maar regeren, hij valt wel door de mand. Hitler viel ook wel door de mand, maar het duurde wel 12 jaar en enkele tientallen miljoenen mensenlevens voordat hij weggewerkt was. Bij Mussolini duurde het nog veel langer. Nee, het is niet precies hetzelfde. Maar we horen het zekere voor het onzekere te nemen. Fascisten met regeringsmacht uitrusten is levensgevaarlijk, dat toelaten eveneens.
Te vaak hoor ik mensen praten alsof een fascistenregering nu eenmaal door de kiezers is gewild, en het ondemocratisch zou zijn om dat te blokkeren. In de eerste plaats heeft driekwart van de mensen die gingen stemmen, niet op die Wilders-bende gestemd. In de tweede plaats zijn er belangrijker dingen dan democratie. Als die democratie onontkoombaar fascisme produceert, dan bedank ik voor zowel dat fascisme als voor die democratie. Er staan levens op het spel, en een planeet
Het is dus bittere ernst, en we horen het gevaar onder ogen te zien, serieus te nemen en ons voor te bereiden op een fascistenregering. De strijd die we voeren zal dan doorgaan, maar onder wezenlijk moeilijker en gevaarlijker omstandigheden.
Ga maar uit van een veel hardere aanpak van de klimaatblokkades zoals Extinction Rebellion die organiseert. Met grover politiegeweld en met serieuze strafvervolgingen, ook van mensen die daar tot nu toe bijna of helemaal gevrijwaard zijn gebleven. Ga maar uit van een hardere politiehouding tegen de pro-Palestina sit-ins, met gerichte pogingen om bepaalde leuzen alsnog tot misdaad te bestempelen en aan te pakken. Ga maar uit van systematische pogingen om allerlei vormen van links en radicaal activisme en bijbehorende uitingen met politiegeweld, strafvervolging en censuur aan te pakken. Ja, die dingen gebeuren nu al, en dat is erg genoeg. Maar vergeleken bij wat er dreigt, stelt het nog niet al te veel voor. Laat niemand denken dat het niet veel erger kan.
Intussen zal er nog wat anders gebeuren. Terwijl Wilders stookt en racisme predikt, terwijl zijn junta de politie op actiebewegingen loslaat, terwijl de strijd tegen ‘woke’ – de strijd dus om het recht om queer- en trans personen in de grond te trappen, het recht om openlijk racist te zijn en ga zo maar door, het recht om te discrimineren en ongelijke behandeling te promoten – nieuwe hoogte zal bereiken, met het Catshuis als gigantische megafoon voor de bijbehorende hatelijke retoriek…. terwijl dit alles losgaat, zullen ondernemers hun gang kunnen gaan. Want zo’n fascistenkabinet dat dreigt, dat zal tegelijk een ondernemersvriendelijk kabinet zijn. Daar zal niet alleen de VVD garant voor staan.
Agrarische ondernemers zullen minder last hebben van milieuregels en vergunningsplichten. Daar zal de BBB voor helpen zorgen. Grote ondernemers zullen nog minder van serieus milieubeleid te duchten hebben dan nu. Daar zal de VVD voor helpen zorgen. Als de PVV al eens voor het armere deel van haar witte achterban sociaal wil doen, waar zal ze het benodigde geld halen? Vast niet uit hogere belastingen voor rijke lui, niet uit belastingen op winsten en vermogens, maar uit de kosten voor asielopvang die hij immers toch al niet wil, of uit de uitgaven aan de publieke omroep die hij wil slopen.
Terwijl de fascisten hun doelwitten in de hoek trappen om ze vervolgens aan te vallen, gaan de ondernemers achter dat fascistische rook- en vuurgordijn maar wat graag hun gang, ten koste van lonen en uitkeringen, ten koste van arbeidersrechten en sociale voorzieningen. Het fascisme is niet alleen maar een afleidingsmanoeuvre ten gunste van de ondernemersklasse. Het is een zelfstandig, ultranationalistisch en gewelddadig politiek project. Maar vanuit die ondernemersklasse bezien is die afleidingsmanoeuvre die het fascisme biedt, wel een een pluspunt die het fascisme biedt.
Dat ik zo hamer op het gevaar van een Wilders-fascistenkabinet, dat ik dat gevaar in volle scherpte probeer te schetsen, heeft nog een reden. Het is nog niet zo ver! Dat kabinet-Wilders zit er nog niet? En ook als het is aangetreden, is de Nederlandse staat niet van de ene dag op de andere in een fascistisch bewind omgevormd. Er is dus nog tijd! Niet alleen tijd om ons voor te bereiden op politieke activiteit onder wezenlijk repressiever verhoudingen. Niet alleen tijd om te kijken hoe we delen van onze activiteit veel meer ondergronds dienen te organiseren, terwijl we bovengronds blijven doen wat we kunnen. Er is ook nog tijd om dat dreigende fascistenkabinet tegen proberen te houden, en spaken in de willen te steken als het er toch komt, het leven ervan zo moeilijk te maken voordat het zich heeft geconsolideerd en goed op het oorlogspad kan. Het fascisme dreigt aan de regeringsmacht te komen. Maar zover is het nog niet.
Of het zo ver komt, hangt er nog steeds van af of antifascisten de krachten in zichzelf, in elkaar en in zoveel mogelijk anderen op de been weten te brengen om de fascistische machtsgreep effectief de voet dwars te zetten. We kunnen in ieder geval stappen zetten. Naar de komende demonstratie tegen extreem-rechts op 17 maart in Den Haag bijvoorbeeld.(2) Maar bij een enkele symbolische demonstratie kan het maar beter niet blijven als we de fascistische ramp echt tegen willen houden.
Noten:
(1) Ja, de formatie kan nog steeds mislukken. Het kan nog steeds een regering onder Timmermans worden. Maar dat is nauwelijks geruststellend. Niet alleen valt ook van zo’n kabinet meer neoliberalisme te verwachten plus toegevingen aan hard rechts. Ook zal zo’n kabinet een ideale context bieden voor verdere versterking van de fascistische rechterzijde.
Een kabinet van politici die doorgaan voor links, maar tegelijk onvrede genereert met neoliberaal beleid, zal oppositie oproepen. En elke linksigheid van het kabinets-imago zal het heel makkelijk maken voor fascisten – uit het Wilders-kamp – en verder naar rechts, om die onvrede te benutten voor verdere versterking van een agressieve en gewelddadige rechterzijde. En als dat kabinet dan valt, berg je dan maar in de volgende verkiezingscampagne. Kortom: een kabinet-Timmermans verandert iets aan het tempo van de nazificering van Nederland, en aan de vorm ervan, maar niet aan de richting zelf. Ook onder Timmermans geldt de noodzaak om een stevige en strijdbare antifascistische beweging op te bouwen niet minder dan onder een kabinet-Wilders.
(2) Op zondag 17 maart, 13.00 uur, op Lange Vijverberg, in Den Haag, onder het motto ‘Geef Haat Geen Macht’. Zie cvoor meer informatie, de oproep op de website van het organiserende Platform Stop racisme &Fascisme, https://www.platformstopracisme.nl/17-3-landelijk-actie-in-den-haag-geef-haat-geen-macht/ Of de actie opgezet is als het uiting van furieuze strijdlust die we nodig hebben, vraag ik me af. Maar we zijn er natuurlijk zelf bij om daar maximaal aan bij te dragen.
Peter Storm
Reacties uitgeschakeld voor [Artikel Peter Storm]/Alarm tegen fascisme – en actie graag
REACTIE ASTRID ESSED OP QUORA/LAAT JE NIET BEDOTTEN/EEM FASCISTENKABINET IS EEN GEVAARLIJKE GRAP
Dit naar aanleiding van een Quora Post van Fedor van Eldijk,
die zich afvroeg of een ”kabinet Wilders” niet een optie
zou zijn
Overigens WEL met ironie, want hij schrijft in zijn Eindzinnen
”Wie weet lost ie wel eindelijk de problemen in de zorg, op straat en in de huisvesting op – dan zijn we er echt wat mee opgeschoten, hoewel ik die kans erg klein acht. Veel waarschijnlijker is het dat ie er niks van bakt, allemaal minkukels in het kabinet zet en binnen een paar maanden met knallende ruzie de boel opblaast.
Dat zou ook mooi zijn, dan is het voor iedereen duidelijk dat dit ook niet werkt en dan zijn we eindelijk af van al die mafketels in de extreem rechtse hoek.”
Ik denk dat dat goed zou zijn, ik vrees dat we daar even doorheen moeten met z’n allen. En ik denk eerlijk gezegd dat het alleen maar goed uit kan pakken voor Nederland.
We hoeven niet heel bang te zijn dat hij een Nexit voor elkaar krijgt, daarvoor is zowel parlementair als maatschappelijk onvoldoende draagvlak te vinden. Hij zal mogelijk de immigratie terugdringen, maar we zullen onze internationale verplichtingen als het gaat om het opvangen van asielzoekers moeten nakomen. En ook Europese arbeidsmigranten gaat ie niet tegenhouden, en dat is maar goed ook voor zijn aarbeien- en aspergeminnende aanhang.
Wie weet lost ie wel eindelijk de problemen in de zorg, op straat en in de huisvesting op – dan zijn we er echt wat mee opgeschoten, hoewel ik die kans erg klein acht. Veel waarschijnlijker is het dat ie er niks van bakt, allemaal minkukels in het kabinet zet en binnen een paar maanden met knallende ruzie de boel opblaast.
Dat zou ook mooi zijn, dan is het voor iedereen duidelijk dat dit ook niet werkt en dan zijn we eindelijk af van al die mafketels in de extreem rechtse hoek.
Geschreven voor Konfrontatie, en daar ook al verschenen, waarvoor weer dank. Ga er trouwens eens kijken, op Konfrontatie dus, staat beslist aardig spul op.
Meer dan twee maanden geleden veroverde Wilders met zijn PVV via verkiezingen een dominante positie in de parlementaire politiek. De PVV kreeg de grootste fractie in de Tweede Kamer, en al snel kwam er een formatie op gang van een fascistenkabinet. BBB en NSC schoven aan, VVD ook. Onder leiding van Plasterk (PvdA, ook dat nog) kwamen er gesprekken. Wilders deed zich hierbij voor als welwillend en inschikkelijk. De coalitiepartners gingen mee in die voze pretentie.
De gesprekken bleken te gaan over de vraag of de Grondwet en de rechtstaat intact zouden blijven. Alleen al het feit dat er over zoiets onderhandeld zou moeten worden, is al hoogst verontrustend. Nee, als anarchist heb ik met geen enkele staat iets, en met de wettelijke grondslag van zo’n staat al evenmin. Maar het is duidelijk dat het in de formatiegesprekken niet om het repressieve en autoritaire karakter van rechtsstaat en grondwet gaat, maar juist om enkele waardevolle beginselen die er binnen als rechtmatig zijn erkend (maar daarmee allerminst gegarandeerd…).
Het gaat dan boven alles om gelijkwaardigheid van mensen. En de erkenning of ontkenning daarvan is wezenlijk, ook voor mensen die de instituties en het wettelijk kader waarbinnen die erkenning plaatsvindt, op zichzelf niet als legitiem erkennen. Ik hoef de rechtsstaat en de grondwet niet. Maar ik verdedig de erin verankerde grondrechten wel met hand en tand. Dat die grondrechten nu gewoon discussiepunt zijn in formatiebesprekingen, duidt aan uit welke fascistische, de gelijkwaardigheid ontkennende hoek de wind in politiek Den Haag waait.
Er is weinig reden om over dit alles al te verbaasd te zijn. De PVV won haar grote aanhang immers op basis van precies de ontkenning van gelijke rechten. Pogingen om dat te ontkennen of relativeren, stranden op keiharde feiten. PVV-stemmers noemden in onderzoek naar kiezersmotivatie heel duidelijk migratie op nummer een. Dat is anders dan het praatje over de rechtmatig ontevreden kiezers die dus maar PVV kozen, doet geloven.
‘Een stem op radicaal-rechts, was ook wel de redenering, zou immers vaak een schreeuw om zijn bij het oplossen van problemen als bestaanszekerheid en woningnood.’ Dat is dus gecheckt. ‘Wat blijkt: het argument bestaanszekerheid is zo goed als afwezig als argument om op de PVV te stemmen. Ook de woningmarkt wordt nauwelijks genoemd, en dan uitsluitend gekoppeld aan migratie’. Dit blijkt uit het Nationaal Kiezersonderzoek, waar de Volkskrant op 21 december 2023 aandacht aan besteedde en waar ik hier uit citeer.(1)
Afkeer van migranten trok mensen naar de PVV. Die mensen zagen in een stem voor Wilders een mogelijkheid om hun racisme van een enorme megafoon te voorzien. Woningnood is geen reden om PVV te stemmen, hooguit een handvat om de racistische haat van een smoes te voorzien. Ginnoy Mooy formuleert het scherp in de kop van een prachtig artikel: ‘Eigen volk eerst, dat is wat ze willen’.(3) Inderdaad. Geen illusies, geen verhulling van het racistische karakter van de Wilders-support-base!
Dat sommige van die mensen gefrustreerd zijn over woningtekort en magere inkomens, zal waar zijn. Niet die frustratie op zich dreef ze echter naar Wilders. De behoefte om hun frustratie af te reageren om migranten, vluchtelingen, niet-witte mensen, dat dreef ze naar Wilders. Wie bijvoorbeeld echt wat aan het echte probleem wil doen dat dat woningnood of wooncrisis heet, heeft opties. De Bond Precaire Woonvormen kan dan je plek zijn.(2) Die heeft al in acht steden plaatselijke groepen en spreekuren. Nee, daar kun je niet op stemmen, maar die plegen dan ook geen verkiezingsbedrog. Die gaan samen met je aan de slag waar mogelijk, als je dat wilt.
Racisme verklaart dus de grote PVV-overwinning, er is geen goede reden om dat te ontkennen, te verhullen of te bagatelliseren. En precies dit racisme dreigt dus regeringsbeleid te worden. Niet dat eerdere kabinetten vrij van racisme waren trouwens! Maar met Wilders in een hoofdrol en de machtspositie die de PVV in een nieuw kabinet te krijgen, is er wel sprake van een levensgevaarlijke sprong. Een kabinet-Wilders is niet zomaar een rechts kabinet met de helaas veel te gangbare bureaucratische uitsluiting van en repressie tegen vluchtelingen als vaste prik in een omhulsel van gelijke rechten die met voeten getreden worden, maar niet al te openlijk. Een kabinet-Wilders wordt een kabinet van ongelijke rechten, een openlijk autoritair kabinet, een extreem nationalistisch kabinet, een fascistenkabinet.
Daarmee is Nederland weliswaar nog niet meteen een regelrechte dictatuur: een fascistische staat is nog iets meer dan een regering met fascisten er in. Maar een gevaarlijke stap die kant op is het wel. Wilders in de regering kan her en der fascisten benoemd krijgen op posten in bestuur, rechtspleging en politie. Bo Salomons laat in serieuze en stevig onderbouwde artikelen zien hoe bros , breekbaar en kwetsbaar voor autoritaire manipulatie het (staats)recht en het overheidsbestel is, hoe relatief makkelijk dat in openlijk autoritaire richting kan worden omgevormd, en hoe snel dat eventueel kan gaan.(4)
De retoriek van het kabinet zal intussen straatfascisten aanmoedigen, zoals de PVV-verkiezingszege dat ook al deed. Die praten en gedragen zich al extra arrogant en agressief, alsof hun grote dag gekomen is, en in zekere zin is dat ook zo. Het wordt tijd om ervoor te zorgen dat hun dag kort duurt. Het is tijd om ervoor te zorgen dat deze stap richting een fascistisch Nederland niet kan worden gezet, en dus dat dit Wilders-kabinet er niet komt.
Hoe gaan we dat doen? Een beroep op politici redt ons niet: een deel schuift al keurig aan bij Wilders en Plasterk. Een ander deel gaat keurig construtief oppositievoeren, oftewel collaboreren-op-afstand. Ons verschuilen achter rechtsstaat en Grondwet biedt weinig bescherming: lees Bo Salomons! Niemand gaat ons van deze rechtse machtsreep redden als we het zelf niet doen. Wij allemaal, ongeacht afkomst, gender en seksuele voorkeur, religieuze achtergrond en huidskleur. Wij allemaal samen.
Hoe? Kijk naar Duitsland, waar grote demonstraties tegen de fascistische AfD plaatsvonden. Goede voorbeelden, al dienen we de grote problemen binnen die protestbeweging daarbij onder ogen te zien.(5) Kijk ook naar Oostenrijk, waar vrijdag 26 januari 2024,zo’n 80.000 mensen in de hoofdstad Wenen tegen extreem-rechts protesteerden.(6) Waarom gaan we in Nederland niet in grote aantallen de straat op tegen de dreiging van een fascistenregering? Wie neemt het voortouw, wie neemt initiatief?
Nee, ik geloof niet dat zulke demonstraties de aanhang van de PVV op andere gedachten gaan brengen. Haters gonna hate, we moeten de invloed ervan zien te breken, maar het tot fatsoenlijker inzichten doen komen van fascisten is niet wat ik met straatprotesten beoog. Ik geloof ook niet dat PVV, NSC en/of BBB bij het zien van verontwaardigde menigten gaan denken : ‘O, we doen iets onfatsoenlijks!’ Ze weten wat ze doen, en ze doen het gewoon, als ze er mee weg komen.
Maar ik hoop wel dat, als deze partijen zien met hoeveel we zijn en hoe boos we aan het worden zijn, ze een beetje bang beginnen te worden. Bang voor hun politieke machtspositie als ze de antifascistische woede trotseren. Bang dat de orde die ze samen met openlijke fascisten zouden willen besturen, van onderop uitgedaagd en bedreigd wordt, precies ook omdat ze met fascisten willen gaan besturen. Bang voor ons allemaal samen. Zodat ze beginnen te zien dat ze er niet mee wegkomen.
Door ze zo bang te maken dat ze beginnen te snappen dat een kabinet-Wilders een hele slechte career-move is, geven we dit slag politici een motief om toch maar niet met die formatie door te gaan. Komt zo’n kabinet er toch, dan zijn we in ieder geval goed begonnen met het op de been brengen van tegenkrachten die we dan – juist ook dan – hard nodig hebben. Nou, gaan we aan de slag of niet?
Een golf van antifascistische demonstraties spoelt door Duitsland. Een ware massabeweging tegen de AfD, de fascistische partij die de afgelopen jaren gevaarlijk groot en sterk is geworden. Het is goed nieuws! Het verdient aandacht, en dat het goede voorbeeld dat er in steekt, maar gevolgd mag worden in Nederland. De aandacht kan echter beter niet vrij zijn van kritische observaties, want probleemloos is deze protestgolf niet. Maar eerst: die protestgolf zelf.
1 Wat?
Wanneer het precies begon? In ieder geval maakte Nu.nl op 14 januari 2024 melding van protest die zondag in twee steden: ‘Duizenden mensen in Berlijn en Potsdam hebben zondag geprotesteerd tegen extreemrechts’.(1) De NOS noemde naast die twee steden ook Kiel als stad waar zo’n demonstratie plaatsvond. Dat niet alleen: de dag ervoor wewas het al raak. ‘Gisteren waren er ook demonstraties in Duisburg en Hamburg’.(2) Op 16 januari meldt de Guardian dat de betogingen dan al vier dagen bezig zijn. ‘Protesten hebben plaatsgevonden in Leipzig, Essen en Berlijn’.(3)
Dan wordt het vrijdag in Hamburg, met volgens Nu.nl ‘zeker 50.000 mensen’ aan het demonstreren.(4) Het kunnen er ook veel meer geweest zijn, en het is ver boven verwachting van organisatoren, die zelf van 80.000 deelnemers spreken. Zo groot was de demonstratie dat de zaak werd afgebroken: ‘Hulpdiensten zouden mensen die flauwvielen niet meer hebben kunnen bereiken.(5)
Zaterdag, 20 januari was het de beurt aan een hele reeks steden. De NOS noemt Frankfurt en Hannover en spreekt van ‘in totaal meer dan 300.000 mensen’ die aan het demonstreren waren ‘tegen extreemrechts en de rechts-radicale partij Alternative für Deutschland’, die fascistische AfD dus.(6) Al Jazeera noemt Frankfurt met 35.000 demonstranten, Hannover met ‘een dergelijk aantal’, en Dortmund met 30.000 actievoerders. ‘Protesten werden ook gehouden in steden waaronder Braunschweig, Erfurt, Kassel en veel kleinere plaatsen.’(7)
Aardig is een stukje berichtgeving ui het niet als radicaal antifascistisch vbeikend staande beieren. Daar ging het ook goed los.Een demonstratie in Neurenberg bijvoorbeeld, met 15.000 deelnemers. Duizend demonstranten in Ansbach, een paar duizend in Bamberg, 4000 in Erlangen. Mooi waren de “Omas gegen Rechts’ (oma’s tegen rechts), die in Würzburg de straat op gingen met (volgens politiecijfers) 3000 mensen.(8) Dat pluk ik uit een artiikel van een regionale omroep dat ik min of meert toevallig tegenkwam. Alle kans dat er uit andere deelstaten soortgelijke taferelen te melden zijn.
Deutsche Welle vertelt nog dat onder meer in Kalrsruhe en Wuppertal werd gedemonstreerd. Wat aantallen per stad: ‘12.000 in Kassel, 7000 elk in Dortmund en Wuppertal, 20.000 in Karlsruhe, minstens 10.000 in Neurenberg, ongeveer 16.000 en Halle/Saale, 5000 in Koblenz en meerdere duizenden in Erfurt’. Het betreffende artitel spreekt van in totaal ruimschoots 200.000 protesterende mensen. (9) Vandaag, zondag 21 januari, was München aan de beurt, en hoe! Ook hier is de demonstratie stilgelegd wegens overweldigende opkomst. ‘Volgens de politie waren er zo’n 90.000 mensen op de been, de organisator houdt het op 250.000 mensen.’ (10) Een kwart miljoen!
2 Waarom?
Waar komt dit zo opeens vandaan, deze aanstekelijke en zeer welkome uitbraak van antifascistisch straatprotest? De aanleiding is het bekend worden van een geheime bijeenkomst in november 2023 waar AfD-figuren, fascisten van andere achtergronden waaronder uit Oostenrijk een woordvoerder van de Identitairen, en zelf enkele mensen van de christendemocratische CDU, praatten over het uitzetten van immigranten uit Duitsland. Over het deporteren van mensen dus. Over een stukje etnische zuivering. Ze bespraken soort van een plan in die richting.
Correktiv, een soort onderzoeksjournalistiek project, deed er verslag van, en het nieuws sloeg nogal in. Dat de AfJ extreem-rechts en anti-immigranten was, wisten veel mensen al. Hoe ver die partij daarin ging, en in wat voor gezelschap AfD-kopstukken verkeerden, werd met het bekend worden van deze enge samenkomst extra duidelijk. De Duitse publicatie van het Correktiv-verslag dateert van 10 januari 2024.(11) Kort erna, 13 en 14 januari, kwamen de protesten op gang, zoals we hierboven zagen.
Natuurlijk speelt er meer. Later dit jaar zijn er verkiezingen in drie deelstaten, en het kan zomaar zijn dat de AfD langs die weg een boel extra invloed en macht vergaart. Ook in Duitsland werkt de fascistentruc: bestaande onvrede bespelen en aanjagen, en stelselmatig naar migranten, vluchtelingen wijzen als ‘probleem, terwijl links en ‘woke’ neergezet wordt wegkijkers en vijand van alles wat veilig en vaderlandslievend is. Economische misère en ene dure oorlog in Oekraïne worden aangegrepen door deze fascisten. Maar dat werkt alleen maar zo sterk omdat een serieus links-en-van-onderop verhaal over deze kwesties zo immens weinig invloed en uitstraling heeft is zodat de onvrede makkelijk van een rechts verhaal en fascistische stootrichting wordt voorzien.
Er is al met al sprake van een serieus fascistisch gevaar in Duitsland, en de onthullingen van Correctiv over de AfD en de genoemde deportatie-bespreking waar AfD-ers aan deelnamen, was kennelijk een druppel waar de emmer vol antifascistische bezorgdheid door overliep. Van bezorgdheid naar wijdverbreid straatprotest: het is een stap die de affgelopen weken in Dyuitsland op grote schaal is gezet. Het is een grote stap vooruit, een stap die we in Nederland na de grote PVV-overwinning maar niet weten door te zetten, ook niet na veelbelovende beginnetjes in de eerste twee weken na verkiezingsdag. Hopelijk moedigen de protesten in Duitsland mensen in Nederland weer een beetje aan. De nadering van ween Wilders-regering passief en moppertwitterend blijven afwachten is een recept voor een ramp.
3 (Nog?) wel beperkt, (nog?) wel nalatig
Bij alle vreugde die we – terecht! – aan de antifascistische demonstraties in Duitsland weten te ontlenen, horen enkele kritische kanttekeningen echter niet te ontbreken. Allereerst: de demonstraties zijn dus zeer wijdverbreid en opvallend groot ook. Dat is een kracht: om het fascisme te stuiten hebben we inderdaad menigten nodig, niet slechts handjesvol. Maar de breedte van het protest omvat tegelijk een zwakte: de invloed die de politieke mainstream er in en ermee tot uiting brengt. Bondskanselier Scholz deed in Potsdam op 14 januari mee aan een demonstratie! Hij prees de demonstranten ook, en wees op het gevaar van de ‘etno-nationalistische ideologie van van de Nationaal-Socialisten’, waarmee hij het deportatieplan en de AfD dus in verband bracht.(12) Dat verband is er natuurlijk ook. En Scholz was niet het enige politieke en bestuurlijke kopstuk dat lof had voor de demonstraties en de AfD de wacht aanzegde. ‘CDU-leider Friedrich Merz noemde de landelijke protesten bemoedigend”, lees ik op de NOS in een bericht van gisteren. ‘ “De zwijgende meerderheid verheft haar stem en laat zien dat zij in een land wil leven dat kosmopolitisch en vrij is”, zei hij vanochtend tegen DPA’.(13)
Zoveel lof uit deze hoek verdient argwaan. Het verband dat Scholz aanduiddee – tussen de AfD-politiek en datgene waar de nazi’s destijds voor stonden – is er natuurlijk. Maar Scholz en zijn collega’s zijn niet bepaald geloofwaardig als antifascist, ook niet als ze iets zeggen dat op zichzelf klopt. Het zijn immers politici uit een bestel dat zelf niet te beroerd is om op racistische sentimenten in te spelen. Het betreft kopstukken van een staat die zij aan zij met andere Europese staten een menselijke opvang van vluchtelingen steeds verder frustreert, daartoe grensbewakingsinstantie Frontex overeind houdt, zonder blikken of blozen mensen in de Middellandse Zee laat verzuipen en akkoorden met autocraten sluit om vluchtelingen uit Europa weg te houden.
Het zijn ook kopstukken van een politiek bestel die opkomst van het fascisme ervaart als dreiging ervaren voor hun machtspositie. Het antifascistisch protest geeft ze de kans om zich progressiever en humaner voor te doen dan ze zijn. Zulk protest biedt ze een welkom tegenwicht tegen hun extreem-rechtse concurrenten. Maar het zou funest zijn als de demonstranten zich zouden beperken tot wat de gevestigde politici verwelkomen. Een serieuze antifascistische strijd betekent: opkomen voor vluchtelingen, voor verblijfsrecht voor iedereen, voor vrijheid van migratie. Alleen zo snijden we de weg naar verdeel-en-heers, dat fasco-trucje, effectief af. Waar antifascisten zich matigen uit angst om die aardige meneer Scholz niet weg te jagen, ondermijnen ze de noodzakelijke inhoudelijke scherpte die de antifascistische strijd nodig heeft.
Vroeg of laat zullen we meer nodig hebben dan keurige protesten. De AfD is met alleen d keurige demonstraties niet terug te slaan. Ze zal, waar ze samenkomt en congresseert, stevig gedwarsboomd dienen te worden. Gaan al die politici die nu de antifascisten prijzen, dan ook meehelpen? Of stuurt burgemeester Schubert van Potsdam, die nota bene ‘had opgeroepen tot die demonstratie’ – die van vorige week zondag aldaar(14) – in zo’n geval toch de oproerpolitie op antifascisten af? Ik zou als antifascist zeer serieus rekening houden met dat laatste. In laatste instantie verdedigen bestuurders een orde waarmee effectieve antifascistische strijd vroeg of laatst openlijk mee botst. Die noodzakelijke confrontatie kunnen we maar beter on der ogen zien, niet ontwijken.
En er is nog iets. De AfD laat zich in met openlijke deportatiepolitiek, in nazi-stijl. Mensen van die partij gaan daarover in gesprek met mede-fascisten, alsof zoiets serieus aanvaardbaar regeringsbeleid kan zijn. Dat antifascisten daartegen protesteren, in grote aantallen en met grote felheid, is goed en mooi en nodig. Maar intussen worden er daadwerkelijk deportaties … niet besproken, maar uitgevoerd, met actieve Duitse regeringssteun. Die deportaties, die omvangrijke etnische zuiveringen, vinden plaats in Gaza, met Palestijnen als doelwit, het Israëlische leger als dader, en onverkorte support van bondskanselier Scholz en zijn regering.
Het AfD-gepraat over etnische zuivering aanvallen en een daadwerkelijke, met Duitse regeringssteun plaatsvindende etnische zuivering onbesproken laten, is meer dan een beetje nalatig. Te meer daar de Duitse staat en regering mensen die zich wel actief tegen de genocide uitspreken, zo ongeveer als criminelen bejegent en een vrijwel absolute loyaliteit aan Israël eist. Tegen racisme protesteren en tegelijk een racistische apartheidsstaat de hand boven het hoofd houden kan gewoon niet goed gaan als je een serieuze en geloofwaardige antifascistische beweging op gang wilt krijgen.
Ter afsluiting. Ja, ik ben blij met de anti-AfD-protesten in Duitsland. We kunnen daar een voorbeeld aan nemen. Tegelijk: waar zien we in dat protest de solidariteit met de door etnische zuivering en genocidaal racisme bedreigde Palestijnse bevolking? Een genocidaal doorgevoerde etnische zuivering door een Israëlische staat die met grote steun vanuit de Joods-Israëlische bevolking steeds openlijker in fascistische stijl opereert en kan rekenen op onverholen officiële Duitse steun door dik en dun?
VOORAFGAANDE AAN HET DOCUMENT VAN DE HEER VOERMANS
TER INFORMATIE
WIKIPEDIA
WIM VOERMANS
https://nl.wikipedia.org/wiki/Wim_Voermans
” Wim Voermans is hoogleraar Staats- en bestuursrecht bij de Afdeling staats- en bestuursrecht van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid van de Universiteit Leiden.”
RECHTSSTATELIJKE DOORREKENING VAN HOOGLERAAR VOERMANS
MAAR NU EERST HET DOCUMENT VAN WIM VOERMANS:
RECHTSTATELIJKE DOORREKENING PVV PROGRAMMA
WIM VOERMANS
NOVEMBER-DECEMBER 2023
Grondwettelijke en rechtsstatelijke doorrekening van het PVV-programma op punten die strijd opleveren met de Grondwet, de EU-verdragen en wetten (verordeningen en richtlijnen) en Europese en internationale verdragen.
Grondwettelijke en rechtsstatelijke doorrekening van het PVV-programma op punten die strijd opleveren met de Grondwet, de EU-verdragen en wetten (verordeningen en richtlijnen) en Europese en internationale verdragen.
De paginanummers verwijzen naar die van het PVV-verkiezingsprogramma Nederlanders weer op 1 2023.
Met excuses voor de telegramstijl.
Ik ben graag bereid het verder toe te lichten.
Wim Voermans, november/december 2023
BLADZIJDE 2
1. (p. 7) De PVV kiest wél voor Nederland en maakt een einde aan de discriminatie van Nederlanders. Wij zetten Nederlanders op 1! Dat kan alleen met substantiële maatregelen. Zoals het invoeren van een asielstop. We hebben ons maximum aan asielzoekers inmiddels ruimschoots bereikt (asielstop).
Commentaar: Dit lijkt me in strijd met internationale asielverdragen en EU-regels ter zake.
De vraag is natuurlijk of eerst de verdragen worden opgezegd (dat kan niet zomaar in een keer). Onder de EU regels (o.a. Dublin verordeningen) kan je niet zomaar uit. De verordening is een Europese wet die als wet in Nederland verbindt. Uit de EU stappen om alleen een tijdelijke asielstop te realiseren lijkt me wat draconisch. Een asielstop doorvoeren in strijd met (vooral) de EU regels zou tegen-rechtsstatelijk zijn en ook met de Gw (met name met de artikelen 91 e.v. Gw.)
Naast het indammen van de instroom moet de uitstroom van migranten juist worden vergroot. Illegalen moeten worden vastgezet of uitgezet. En criminelen worden – desnoods na denaturalisatie – gedwongen ons land uitgezet.
Commentaar: Dit lijkt – vooral ook op het punt van de denaturalisatie – in strijd te komen met art. 8 van het Verdrag tot beperking der staatloosheid (1961)1
Artikel 8 1. Een Verdragsluitende Staat ontneemt een onderdaan de nationaliteit van die Staat niet, indien dit voor die onderdaan staatloosheid met zich zou brengen.
2. Ongeacht de bepaling van het eerste lid van dit artikel kan iemand de nationaliteit van een Verdragsluitende Staat worden ontnomen:
a) in de gevallen waarin het, krachtens de leden 4 en 5 van artikel 7, toegelaten is te bepalen, dat iemand zijn nationaliteit verliest
b) indien hij die nationaliteit door middel van een valse verklaring of bedrog heeft verkregen
3. Ongeacht het bepaalde in het eerste lid van dit artikel behoudt een Verdragsluitende Staat het recht iemand zijn nationaliteit te ontnemen, indien die Staat ten tijde van de ondertekening of de bekrachtiging van of de toetreding tot dit Verdrag een daartoe strekkende verklaring aflegt onder opgave van de gronden, welke zijn nationale recht voor die ontneming kent en waarvoor de beweegreden is geweest:
a) dat betrokkene, op een wijze die onverenigbaar is met zijn plicht tot trouw aan de Verdragsluitende Staat
(i) in weerwil van een uitdrukkelijk verbod van de Verdragsluitende Staat aan een andere Staat diensten heeft verleend of is blijven verlenen, of van een andere Staat emolumenten heeft ontvangen of is blijven ontvangen, of
(ii) zich dusdanig heeft gedragen, dat daardoor aan de wezenlijke belangen van de Staat ernstig afbreuk wordt gedaan;
b) dat betrokkene hetzij een eed, hetzij een stellige verklaring van trouw aan een andere Staat heeft afgelegd, dan wel door zijn gedrag onweerlegbaar heeft doen blijken van zijn besluit de trouw aan de Verdragsluitende Staat op te zeggen
4. Een Verdragsluitende Staat maakt van de mogelijkheid om iemand met inachtneming van de leden 2 en 3 van dit artikel zijn nationaliteit te ontnemen geen gebruik dan met eerbiediging van de wet, waarbij de betrokkene recht heeft op een onpartijdige behandeling van zijn zaak, hetzij door een rechtbank, hetzij door een ander onafhankelijk orgaan
3. (p.7) Daarnaast moet Nederland de instroom van zowel arbeids- als studiemigranten fors worden beperkt. De PVV introduceert ook voor werknemers van binnen de EU weer de plicht tot het hebben van tewerkstellingsvergunningen.
Commentaar: Dit zou op deze manier in strijd brengen met het vrije verkeer van werknemers zoals gewaarborgd in het Verdrag betreffende de EU (VEU) en het EU werkingsverdrag (VWEU). Werknemers
1 En ook het Europees Verdrag van 6 november 1997 inzake nationaliteit.
BLADZIJDE 3
met de Nederlandse nationaliteit of de nationaliteit van een ander land van de EER (i.e. alle EU-landen plus Liechtenstein, Noorwegen en IJsland) of Zwitserland mogen in Nederland werken. Voor hen is geen werkvergunning nodig. Werknemers uit overige landen mogen onder bepaalde voorwaarden in Nederland werken
4. (p. 8) Opt out EU-regelgeving asiel en migratie, opzeggen VN-Vluchtelingenverdrag
Commentaar: Een eenzijdige opt0-out uit EU-regelgeving of delen van is niet mogelijk. Dat Denemarken enkele opt outs voor elkaar heeft gekregen voor een paar onderdelen van de verdragen, betekent nog niet dat Nederland dat ook zou kunnen. Dat heeft te maken met het moment waarop Denemarken de opt outs inbracht: dat was vóór het aangaan van de verdragen. Als je eenmaal hebt ingestemd met de EUverdragen, dan kan je daarin niet eenzijdig gaan winkelen op een later moment en het betekent ook dat je gebonden bent aan de EU-regelgeving die de EU-instellingen (waarin de lidstaten een hele grote stem hebben) vaststelden en vaststellen op basis van die verdragen. Die gelden als wet. De enige manier om EU-regels uit verdragen of verordeningen en richtlijnen te veranderen is door ze, volgens de in de verdragen neergelegde procedures, te wijzigen en dat zal heronderhandelingen betekenen. Als je van bepaalde EU-verdragsverplichtingen af wil dan zal je daar ook over moeten heronderhandelen (en dat kan zomaar jaren duren als de andere verdragspartners al willen praten). Wil je eenzijdig niet meer gebonden aan EU-verdragsverplichtingen dan kan dat alleen via uittreding (art. 50 Verdrag betreffende de EU – de terugtrekking). Ergo, alleen via een Nexit. Het opzeggen van het VN-vluchtelingenverdrag (1951) zou technisch kunnen, maar het vormt wel een onderdeel van het Europese asielbeleid. Alleen het verdrag opzeggen verandert weinig aan de EU-verplichtingen (en de andere verdragen die werden gesloten in Europa en de Raad van Europa) en de jurisprudentie van het Hof van Justitie in Luxemburg en die van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg.
5. (p. 8) De Nederlandse grensbewaking wordt in ere hersteld, pushbacks van asielzoekers die uit onze veilige buurlanden Nederland in willen komen
Commentaar: Volgens het Vluchtelingenverdrag van de Verenigde Naties en veel andere mensenrechtenverdragen mag je niet zomaar mensen terug de grens over zetten als er een kans is dat ze daar gevaar lopen. Dit heet het verbod van refoulement. Of iemand gevaar loopt, wordt onderzocht in een asielprocedure. Iedereen moet daarom altijd de kans krijgen om asiel aan te vragen. Met pushbacks krijgen vluchtelingen mogelijk niet de bescherming waar ze recht op hebben
Grenscontroles passen in beginsel niet onder het Schengenverdrag (Akkoord van Schengen 1985). Sinds 2011 mogen in drie gevallen tijdelijke grenscontroles plaatsvinden binnen de Schengenzone
Bij te voorziene omstandigheden zoals een sportevenement of politieke demonstratie
In urgente gevallen kunnen grenscontroles met een termijn van tien dagen worden ingevoerd. Daarna kan men telkens besluiten tot een verlening van twintig dagen, maar met een periode van maximaal twee jaar
Bij aanhoudende tekortkomingen. Dit kan worden vastgesteld in een evaluatierapport over een lidstaat. Een lidstaat heeft drie maanden om adviezen uit het rapport te implementeren. Wanneer er dan nog steeds sprake is van tekortkomingen, kan de Europese Commissie besluiten om artikel 26 van het Schengenverdrag in werking te laten treden. Grenstoezicht kan dan voor zes maanden worden ingevoerd, deze periode mag ten hoogste driemaal met een lengte van zes maanden worden verlengd
6. (p. 8) Nederland is geen islamitisch land: geen islamitische scholen, korans en moskeeën
BLADZIJDE 4
Commentaar: Strijd met art. 6 Grondwet en art. 23 Grondwet (en eigenlijk ook met artikel 1 en 7 van de Grondwet)
7. (p. 8) We willen minder islam in Nederland en dat bereiken d.m.v. minder niet-westerse immigratie en de introductie van een algehele asielstop
Commentaar: Mogelijk in strijd met artikel 6 Grondwet (hangt ervan af hoe het wordt vormgegeven en geformuleerd). Asielstop is in strijd met de VN en Europese vluchtelingenverdragen, alsook met de Dublinverordening van de EU
8. (p. 8): Verbod dubbele nationaliteit
Commentaar: Sommige landen staan het gewoonweg niet toe dat je afstand doet van je oorspronkelijke nationaliteit zoals Marokko (en nog heel wat andere landen in de wereld). Dat je buiten je schuld of eigen toedoen als Nederlander toch een dubbele nationaliteit hebt is niet op te lossen door of in Nederland alleen. Je kunt een dubbele nationaliteit dan ook niet zomaar verbieden – zie de artikelen 4 en 17 van het Europees Verdrag van 6 november 1997 inzake nationaliteit
Artikel 4. Beginselen
De regels inzake nationaliteit van elke Staat die Partij is, moeten zijn gebaseerd op de volgende beginselen
a. iedereen heeft recht op een nationaliteit
b. staatloosheid dient te worden vermeden
c. aan niemand mag willekeurig zijn of haar nationaliteit worden ontnomen
d. noch een huwelijk noch de ontbinding van een huwelijk tussen een onderdaan van een Staat die Partij is en een vreemdeling, noch de wijziging van nationaliteit door een van de echtgenoten tijdens het huwelijk tast automatisch de nationaliteit van de andere echtgenoot aan
Artikel 17. Rechten en plichten inzake meervoudige nationaliteit
1. Onderdanen van een Staat die Partij is, die in het bezit zijn van een andere nationaliteit, hebben, op het grondgebied van die Staat die Partij is en waarop zij verblijven, dezelfde rechten en plichten als andere onderdanen van die Staat die Partij is
2. De bepalingen van dit hoofdstuk doen geen afbreuk aan:
a. de regels van het internationaal recht inzake diplomatieke of consulaire bescherming door een Staat die Partij is, van een van zijn onderdanen die tegelijkertijd een andere nationaliteit bezit;
b. de toepassing van de regels van het internationaal privaatrecht van elke Staat die Partij is, in gevallen van meervoudige nationaliteit
Het strijdt tevens met het discriminatieverbod van art. 1 van de Grondwet
9. (p. 8) Verbod op het dragen van islamitische hoofddoekjes in overheidsgebouwen inclusief de Staten-Generaal
Commentaar: in strijd met art. 6 Grondwet (godsdienstvrijheid) en art. 1 (gebod gelijke behandeling/discriminatieverbod) als je het zo algemeen door zou willen voeren (je kunt wel beperkingen aanleggen, kledingvoorschriften stellen voor overheidsfunctionarissen/ambtenaren e.d.)
BLADZIJDE 5
10. (p. 11) Geen EU-bemoeienis met Nederlandse sociale zekerheid en arbeidsmarkt
Commentaar: Via het vrije verkeer van werknemers, geregeld in de EU verdragen, is er altijd enige vorm van bemoeienis met de arbeidsmarkt. Die bemoeienis wegnemen kan alleen via een Nexit (uittreding art. 50 VEU)
11. (p. 14) Jihad-sympathisanten preventief opsluiten via administratieve detentie
Commentaar: dit is in strijd met artikelen 15 en 16 Grondwet (geen straf – detentie is dat – zonder voorafgaande strafbepaling, onschuldpresumptie (we gaan uit van iemands onschuld tot het tegendeel is bewezen), artikel 17 Grondwet (recht op eerlijk proces bij een onafhankelijke, onpartijdige rechter)
12. (p. 14) Vanaf 14 jaar altijd volwassenstrafrecht toepassen bij zeden en geweldsdelicten
Commentaar: Strijd met artikel 40 van Verdrag inzake de rechten van het kind, New York, 20-11-1989 (een ‘kind’ in dit verdrag is iedere persoon onder de 18 jaar)
Artikel 40
1. De Staten die partij zijn, erkennen het recht van ieder kind dat wordt verdacht van, vervolgd wegens of veroordeeld ter zake van het begaan van een strafbaar feit, op een wijze van behandeling die geen afbreuk doet aan het gevoel van waardigheid en eigenwaarde van het kind, die de eerbied van het kind voor de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden van anderen vergroot, en waarbij rekening wordt gehouden met de leeftijd van het kind en met de wenselijkheid van het bevorderen van de herintegratie van het kind en van de aanvaarding door het kind van een opbouwende rol in de samenleving
2. Hiertoe, en met inachtneming van de desbetreffende bepalingen van internationale akten, waarborgen de Staten die partij zijn met name dat
a. geen enkel kind wordt verdacht van, vervolgd wegens of veroordeeld terzake van het begaan van een strafbaar feit op grond van enig handelen of nalaten dat niet volgens het nationale of internationale recht verboden was op het tijdstip van het handelen of nalaten
b. ieder kind dat wordt verdacht van of vervolgd wegens het begaan van een strafbaar feit, ten minste de volgende garanties heeft:
(i) dat het voor onschuldig wordt gehouden tot zijn of haar schuld volgens de wet is bewezen;
n kennis wordt gesteld van de tegen hem of haar ingebrachte beschuldigingen, indien van toepassing door tussenkomst van zijn of haar ouders of wettige voogd, en dat het juridische of andere passende bijstand krijgt in de voorbereiding en het voeren van zijn of haar verdediging;
(iii) dat de aangelegenheid zonder vertraging wordt beslist door een bevoegde, onafhankelijke en onpartijdige autoriteit of rechterlijke instantie in een eerlijke behandeling overeenkomstig de wet, in aanwezigheid van een rechtskundige of anderszins deskundige raadsman of -vrouw, en, tenzij dit wordt geacht niet in het belang van het kind te zijn, met name gezien zijn of haar leeftijd of omstandigheden, in aanwezigheid van zijn of haar ouders of wettige voogden;
(iv) dat het er niet toe wordt gedwongen een getuigenis af te leggen of schuld te bekennen; dat het getuigen à charge kan ondervragen of doen ondervragen en dat het de deelneming en ondervraging van getuigen à decharge op gelijke voorwaarden kan doen geschieden;
BLADZIJDE 6
(v) indien het schuldig wordt geacht aan het begaan van een strafbaar feit, dat dit oordeel en iedere maatregel die dientengevolge wordt opgelegd, opnieuw wordt beoordeeld door een hogere bevoegde, onafhankelijke en onpartijdige autoriteit of rechterlijke instantie overeenkomstig de wet
(vi) dat het kind kosteloze bijstand krijgt van een tolk indien het de gebruikte taal niet verstaat of spreekt;
(vii) dat zijn of haar privéleven volledig wordt geëerbiedigd tijdens alle stadia van het proces
3. De Staten die partij zijn, streven ernaar de totstandkoming te bevorderen van wetten, procedures, autoriteiten en instellingen die in het bijzonder bedoeld zijn voor kinderen die worden verdacht van, vervolgd wegens of veroordeeld terzake van het begaan van een strafbaar feit, en, in het bijzonder
a. de vaststelling van een minimumleeftijd onder welke kinderen niet in staat worden geacht een strafbaar feit te begaan;
b. de invoering, wanneer passend en wenselijk, van maatregelen voor de handelwijze ten aanzien van deze kinderen zonder dat men zijn toevlucht neemt tot gerechtelijke stappen, mits de rechten van de mens en de wettelijke garanties volledig worden geëerbiedigd.
4. Een verscheidenheid van regelingen, zoals rechterlijke bevelen voor zorg, begeleiding en toezicht; adviezen; jeugdreclassering; pleegzorg; programma’s voor onderwijs en beroepsopleiding en andere alternatieven voor institutionele zorg dient beschikbaar te zijn om te verzekeren dat de handelwijze ten aanzien van kinderen hun welzijn niet schaadt en in de juiste verhouding staat zowel tot hun omstandigheden als tot het strafbare feit.
13. (p. 27) Geen verbod pulsvisserij
Commentaar: Dat is een EU-regel (Visserij is een zowat geheel door de EU gereguleerde bedrijfstak – daar kan je niet eenzijdig en eind aan maken) – het Europees parlement heeft daarover besloten in 2019 en het Hof van Justitie EU heeft in 2021 beslist dat dat verbod in stand kan blijven
14. (p. 27) Verbod op ritueel slachten
Commentaar: Daar heeft de Raad van State al een paar keer eerder van gezegd dat dat in strijd komt met o.a. art. 6 van de Grondwet (dat was indertijd in aanloop naar de wet op bedwelmd slachten – initiatiefvoorstel Thieme 2019)
15. (p. 34) Politieke neutraliteit van de leraren
Commentaar: Strijd met de artikelen 1, 3 en 23 van de Grondwet
16. (p. 34) Forse beperking van het aantal buitenlandse studenten
Commentaar: Mogelijke strijd met EU regels: EU-studenten en derdelanders kan je hier niet over een kam scheren
17. (p. 43) Inzetten op intensieve samenwerking met andere landen met behoud van nationale soevereiniteit en dus zonder een politieke Unie als de EU is
Commentaar: bepaalde onderdelen van het buitenlands beleid binnen de EU behoren, op grond van de verdragen (verdrag van Lissabon 2009), exclusief tot de bevoegdheid van de EU organen. Die verdragen kan Nederland niet eenzijdig wijzigen. De EU is sinds 1992 (Verdrag van Maastricht) ook een politieke unie. Als je het door zou willen zetten leidt dat of tot een nietszeggend gebaar (we gaan
BLADZIJDE 7
er niet over) of een tot Nexit. De uitleg heeft het over een referendum. Dat bestaat nog niet op landelijk niveau in Nederland. Toch zo’n referendum organiseren leidt tot strijd met de artikelen 81 tot en met 89 van de Grondwet (er is wel een grondwetsherzieningsvoorstel in voorbereiding dat een bindend correctief referendum mogelijk zou gaan maken, maar zover is het nog niet)
(p.43) – 4 punten
18. Zetten wij in op het terughalen van onze miljarden uit Brussel en een fors lagere EU-afdracht. Nederland wordt netto-ontvanger in plaats van betaler
Commentaar: de afdracht zelf is een verdragsverplichting. Eenzijdig bepalen dat je netto-ontvanger zult worden kan niet. Hierover gaat de Europese Raad, samen met de Raad van Ministers (en de EU commissie) en ook het Europees Parlement
19. Geen overdracht van bevoegdheden aan de EU, maar het terughalen ervan
Commentaar: Als je bevoegdheden terug zo willen dan moeten daar de EU-verdragen voor worden gewijzigd (een opt out is alleen mogelijk bij het aangaan van de verdragen – als een soort voorwaarde. Dat kan niet tijdens de rit). Daar zullen dan de andere EU-lidstaten in mee moeten gaan. In 2008 en 2009 hebben we gezien hoe moeilijk dat is. Wil je eenzijdig niet meer gebonden zijn dan kan dat alleen via uittreding (art. 50 Verdrag betreffende de EU – de terugtrekking). Ergo, alleen via een Nexit
20. Behouden en in ere herstellen van al onze vetorechten
Verkenner Ronald Plasterk adviseert de PVV, VVD, NSC en BBB met elkaar te spreken over de vorming van een nieuw kabinet. Maar eerst moeten ze elkaar wel kunnen vinden op het gebied van de rechtsstaat en de grondrechten. NSC en VVD willen garanties van de PVV, zodat grondrechten gegarandeerd zijn. Drie hoogleraren staats- en bestuursrecht leggen uit waarom zo’n gesprek belangrijk is.
Uit het verslag van verkenner Ronald Plasterk is duidelijk geworden dat NSC-voorman Pieter Omtzigt pleit voor een ‘nadere verkenning ten aanzien van de rechtsstatelijkheid’. De partij van Omtzigt heeft moeite met voorstellen in het PVV-verkiezingsprogramma, bijvoorbeeld om de Koran, moskeeën en islamitisch onderwijs te verbieden. Ook de VVD heeft soortgelijke zorgen geuit.
In de ijskast?
Wilders heeft tijdens de verkiezingscampagne al gezegd dat hij bereid is deze wensen ‘in de ijskast’ te zetten. Omtzigt wil zeker weten dat ze daar dan ook blijven.
Hoogleraar staatsrecht Wim Voermans is uitgesproken over de rechtsstatelijkheid van een aantal programmapunten van de PVV. Dat zijn ze niet, zegt de Leidse hoogleraar. “Door zaken uit de grondwet te halen, verander je het karakter en de ziel van de Grondwet. Dat kan niet. Dat wordt duidelijk uit de algemene bepaling die voorafgaat aan de Grondwet. Daar staat sinds een paar jaar het volgende: ‘De Grondwet waarborgt de grondrechten en de democratische rechtsstaat.'”
Als Wilders de Grondwet wil aanpassen, om bijvoorbeeld een verbod mogelijk te maken op islamitische scholen, korans en moskeeën, dan zou dat volgens Voermans direct in strijd zijn met artikel 6 en artikel 23 van de grondwet.
Eerlijk proces
Een ander PVV-programmapunt is jihad-sympathisanten preventief opsluiten via administratieve detentie. Volgens Voermans druist dat in tegen de artikel 15 en 16 van de grondwet. Die bepalen dat mensen geen straf kunnen krijgen zonder de strafbepaling en de zogenoemde onschuldpresumptie, waarbij wordt uitgegaan van iemands onschuld tot het tegendeel is bewezen. Ook is dat in strijd met artikel 17, die bepaalt dat mensen recht hebben op eerlijk proces bij een onafhankelijke, onpartijdige rechter.
Ingrid Leijten is hoogleraar staatsrecht aan Tilburg University. Ze wijst erop dat de rechtsstatelijkheid van de PVV van Geert Wilders niet alléén draait om de voorstellen die daarmee in strijd zijn. “We moeten ook kijken naar de houding van de PVV. Dat is van fundamenteel belang. Want het gaat eigenlijk ook om het niet helemaal serieus nemen van de spelregels die we in Nederland hebben afgesproken: de rechtsstaat.”
Leijten wijst bijvoorbeeld op eerdere opmerkingen van Wilders over rechters die hem geen eerlijk proces zouden geven. Daarmee zette hij de rechterlijke macht in een kwaad daglicht. En ook opmerkingen van Wilders over het verbod op moskeeën, waardoor het grondrecht vrijheid van godsdienst niet geldt voor moslims. “Het is een gebrek aan rechtsstatelijk bewustzijn”, zegt Leijten.
Grens overschreden
Dat Pieter Omtzigt er nu zo’n punt van maakt – spreken over rechtsstatelijkheid voordat er serieuzere inhoudelijke gesprekken worden gevoerd – is volgens Leijten dus goed. “Je moet een signaal geven dat er een bepaalde grens is overschreden, en dat we dat niet moeten willen.”
Hoogleraar Fundamentele Rechten Janneke Gerards wijst er net als haar twee collega’s op dat zo’n gesprek tussen politieke partijen over rechtsstatelijkheid verstandig is. “Het hele PVV-programma ademt ideeën die strijdig zijn met de rechtsstaat. Het is bij uitstek een goed idee om er eerst over te spreken, want als je het over rechtsstatelijkheid niet eens bent, dan kan je niet spreken over een regeerakkoord. Dat zijn zulke wezenlijke dingen, dan kan je niet verder.”
Diep gezonken
Gerards vindt het wel opmerkelijk dat het nodig is. “We zijn best wel diep gezonken als je het hierover moet hebben. Ik vind het heel erg dat het noodzakelijk is.”
Binnen de academische juridische wereld bestaan er volgens Gerards zorgen over het sentiment dat rechtsstatelijkheid volgens veel kiezers blijkbaar minder belangrijk is. “Grondrechten en de rechtsstaat zijn mooie verworvenheden van de afgelopen twee eeuwen. Daar kunnen we heel trots op zijn. En we vragen ons dus af wat er is misgegaan waardoor veel kiezers dit zo veel minder belangrijk vinden.”
EINDE BERICHT
Reacties uitgeschakeld voor [Document Wim Voermans, hoogleraar Staats en Bestuursrecht aan de Universiteit Leiden]/Rechtsstatelijke doorrekening PVV Programma
Geert Wilders woensdagavond op de partijbijeenkomst van de PVV in Scheveningen.
