Tag archieven: Staat

[Artikel Peter Storm]/Racistisch en repressief: waarom die ”Verklaring tegen Jodenhaat” niet deugt

RACISTISCH EN REPRESSIEF: WAAROM DIE ”VERKLARING TEGEN 

JODENHAAT” NIET DEUGT

WEBSITE PETER STORM

Geplaatst op 27 maart 2024 door egel

woensdag 27 maart 2024

Gisteren, 26 maart 2024 dus, nam de overgrote meerderheid van leden van de Tweede Kamer een ‘Verklaring tegen Jodenhaat’ aan.(1) Daarmee spreekt die Tweede Kamer zich in overgrote meerderheid uit voor een drastische inperking van het recht om voor Palestijnen op te komen en om scherpe kritiek op de staat Israël en het zionisme uit te oefenen. Dit alles vervat in een pleidooi om op te staan tegen Jodenhaat. De strijd tegen Jodenhaat, tegen antisemitisme wordt met deze verklaring niet gediend. Sterker: de strijd tegen echte Jodenhaat wordt er door ondermijnd en geschaad.

De verklaring is een verdachtmaking. Wie tegen racisme is, of dat zich nu tegen Palestijnen richt of tegen Joden, kan niet anders dan deze verklaring met afschuw verwerpen. Wie deze verklaring steunt, steunt Israël in haar genocidale politiek, en werpt Joden voor de antisemitische bus. Rustig maar, ik leg het uit.

De aanleiding van de verklaring was het protest van een viertal zeer moedige actievoerders tijdens een optreden van zangeres Lenny Kuhr. De mensen protesteerden daar vanwege haar pro-Israëlische stellingname, in het bijzonder haar steun aan het Israëlische leger – waaronder dienstplichtige kleinkinderen van haar – in haar acties op Gaza.

In de tweede alinea van de verklaring wordt dit aldus geformuleerd: ‘Afgelopen weekend werd een Joodse artieste belaagd en uitgescholden met antisemitische leuzen.’ Geen van die leuzen wordt nader omschreven of geciteerd. Dat is niet vreemd want antisemitische leuzen werden niet geroepen. ‘Zionist!’ werd er geroepen, en ‘Terrorist!’ Actievoerder s vroegen haar of ze zich niet schaamde voor haar steun aan de genocide op Gaza.(2) Mensen ontvouwden een Palestijnse vlag. Nergens verwezen actievoerders naar het feit dat Lenny Kuhr Joods is. Van Jodenhaat was niets te bespeuren.

Je kunt dit ‘antisemitisme’ te noemen… als je het woord ‘Zionist’ en het woord ‘Jood’ als synoniem beschouwt, zoals Lenny Kuhr zelf inmiddels doet. Maar precies dat is onzin, en gevaarlijke onzin ook. Het is het gelijk stellen van een politieke theorie en ideologie – het zionisme – met de etnische en/of religieuze en/of nationale identiteit van mensen namens wie of in wiens belang die ideologie zegt te spreken – het Jodendom, de Joodse gemeenschap. Het is alsof je in 1936 ‘Russen en ‘communisten’ tot synoniem verklaart, of ‘Duitsers’ en ‘Nazi’s’ . Het is alsof je vandaag de dag ‘Nederlanders’ en ‘fascisten’ op een lijn zet. Er waren anti-communistische (3) Russen, er waren anti-Nazistische Duitsers, en er zijn antifascistische Nederlanders, al moet je daar tegenwoordig wel steeds harder naar zoeken. Hoe dan ook, ‘Joods’ en ‘zionistisch’ zijn twee verschillende dingen. Je kunt Joods zijn en tegelijk anti-zionist en fel tegen Israël. Je kunt niet-Joods zijn en tegelijk zionist en fel supporter van Israël. Zoals premier Rutte. Zoals president Biden. Zoals de SGP, een partij met antisemitische wortels trouwens. Ook dat nog.

Door ‘Joods’ gelijk te stellen met ‘Zionistisch’ wordt eer gevaarlijke verwarring gecreëerd. Door boze woorden tegen een supporter van Israël een uiting van Jodenhaat te noemen, maakt de verklaring pro-Palestijnse mensen verdacht als antisemieten. Zo wordt kritiek op Israël – een apartheidsstaat, gebaseerd op Joodse voorrechten, gebouwd op gestolen land, via kolonisatie en etnische zuivering, en momenteel bezig met genocide tegen een Palestijnse bevolking die zich tegen voortgaande bezetting, kolonisatie en etnische zuivering verzet – weggezet als onrechtmatig en onacceptabel. Dit is indirect censuur, en hoe lang die censuur slechts indirect blijft is nog maar de vraag ook. Dit is een aanval op solidariteit met mensen die zich verzetten tegen wat Israël doet, tegen de zionistische ideologie waarmee Israël zich rechtvaardigt, en tegen wat Israël als staat wezenlijk is: een onaanvaardbaar, racistisch koloniaal verschijnsel.

Stevig opkomen voor Palestijnen mag in de gedachtegang van de Verklaring dus niet, terwijl stevig opkomen voor Joden een must is in die redenering. Kennelijk zijn er voor de opstellers van de verklaring meerdere mensensoorten, en zijn volgens die opstellers niet al die mensensoorten dezelfde bescherming waard. Het is anti-Palestijns racisme.

En het is een aanval op de strijd tegen antisemitisme! Door immers antizionisme weg te zetten als Jodenhaat, als antisemitisme, maakt het de grens tussen enerzijds echte Jodenhaat – mensen haten omdat ze Joods zijn, vanwege hun Joodse identiteit en/of achtergrond – en anderzijds afwijzing van Israël en het zionisme – en dus mensen kritiseren om wat ze doen, om hun politiek van onderdrukking, verdrijving en massamoord – poreus, vaag, zelfs onzichtbaar. En als legitieme kritiek op Israël op dezelfde hoop gegooid wordt als evident verwerpelijke haat tegen Joden, profiteren echte Jodenhaters daar van. Die kunnen zich dan makkelijker indekken en camoufleren.

Israël profileert zich, niet als staat van de Israëlische burgers, Joods en Palestijns. Israël profileert zich zelfs niet als staat van enkel haar Joodse burgers. Israël profileert zich als staat van ‘de Joden’, waar ze ook wonen en wat ze ook van Israël denken. Daarmee maakt Israël alle Joden als het ware medeplichtig aan Israëls misdaden, want Israël handelt immers namens ‘de Joden’ wiens staat het is. Daarmee slaat de kritiek op die misdaden ook op alle Joden terug…. zolang we althans dit zionistische frame erkennen en hanteren. Precies dat kunnen we dus maar beter niet doen. Weg met dat zionistische frame!

Waar Israël en haar zionistische supporters de identificatie met Israël tot kernpunt van Joodse identiteit promoveren, werken ze dus zelf in de hand dat kritiek op Israël meteen ook terugslaat op Joden als zodanig. Joden zijn niet aansprakelijk voor wat Israël doet. Maar Joden worden juist door Israël en het zionisme feitelijk wel aansprakelijk gemaakt voor wat Israël doet. Dat is zelf een vorm van antisemitisme, waarin Joden – ongeacht hun standpunt – mee verantwoordelijk worden gemaakt voor wat er uit hun naam, maar zonder hun instemming, gebeurt.

Ja, we dienen ons uit te spreken tegen Jodenhaat. Precies ook daarom dienen we ons uit te spreken tegen de staat Israël en tegen het zionisme. Wie kritiek op Israël en op zionisme gelijk stelt aan Jodenhaat, onttrekt de echte Jodenhaat aan het oog en helpt de echte antisemieten.

Deze Verklaring is dus een aanval op Palestijnen en wie solidair met Palestijnen wil zijn. Het is een aanval op Joden en wie tegen Jodenhaat wil strijden. Het is een toxische tekst waarmee politieke partijen, in vrijwel de volle breedte van het politieke spectrum, zich aan de kant van de staat Israël opstellen. Het is een verklaring die de genocide op Gaza niet benoemt, maar critici van die genocide verdacht maakt.

Degenen die deze verklaring hebben opgesteld en ondertekend – van PvdD tot en met PVV – zijn ideologisch medeplichtigen aan genocide. Allemaal. Ze verdienen een stuk meer overlast dan enkel het ontrollen van een Palestijnse vlag en het roepen van wat leuzen.

Noten:

(1) Kamer: “Sta op tegen Jodenhaat!”’, NOS, 27 maart 2024, https://nos.nl/artikel/2514263-kamer-sta-op-tegen-jodenhaat

(2) Luuk Glaap, ‘Beelden belagers Lenny Kuhr duiken op: “U moet zich schamen”’, https://www.omroepbrabant.nl/nieuws/4440585/beelden-belagers-lenny-kuhr-duiken-op-u-moet-zich-schamen

(3) Nee, dat officiële communisme-aan-de-macht had niets met het communisme als gelijkheidprincipe te maken, en anticommunist in de zin van ‘tegen het bewind’ betekent ook niet automatisch dat je dus tegen dat gelijkheidsprincipe was/bent. Ik ben zowel (anarcho-)communist, in de zin dat ik er voor ben dat alles van ons allemaal samen is, als ook anticommunist, in de zin dat ik de door Communistische partijen geregeerde dictaturen verfoei en verwerp.

Maar daar gaat het hier nu eventjes niet om. Het gaat er om dat je een bevolkingsgroep niet op een lijn hoort te zetten met de ideologie die in zo’n bevolkingsgroep domineert en/of de regering van het land waar die bevolkingsgroep (deels) woont, inspireert.

Peter Storm

Reacties uitgeschakeld voor [Artikel Peter Storm]/Racistisch en repressief: waarom die ”Verklaring tegen Jodenhaat” niet deugt

Opgeslagen onder Divers

[Toespraak Joke Kaviaar bij de rechtszaak dd 19 juli tegen haar en 7 andere klimaatactivisten]”ZE MAKEN DE PLANEET KAPOT, WAT GAAN WE ERAAN DOEN?

https://nos.nl/artikel/2461713-768-klimaatactivisten-opgepakt-bij-klimaatdemonstratie-op-a12-in-den-haag

VOORWOORD

Beste Lezers,

Zie hier de indrukwekkende ”Laatste Woord” toespraak van

activiste, schrijfster en dichteres Joke Kaviaar bij

de 19 juli 2023 rechtszaak tegen haar en 7 andere klimaatactivisten

Zie ook

EN OOK

EEN PRACHTIGE TOESPRAAK!

En neen, IK ben  geen veganist en ook geen anarchist, maar moet

je dat zijn om de Strijd voor de Aarde te voeren?

Om de Strijd tegen neo koloniale uitbuiting en VOOR de rechten

van vluchtelingen te voeren?

Ik ondersteun de Strijd van Joke Kaviaar en die duizenden en duizenden

Klimaatactivisten om het behoud van de Aarde en het Leefbaar houden

van de Aarde voor Mens en Dier.

Want de teloorgang van de Aarde treft niet alleen de armsten/allerarmsten,

maar uiteindelijk ook die Rijken in hun villa’s.

Het gaat om het Voortbestaan der Mensheid

EN LEZERS, VERGEET HET NIET.

JOKE KAVIAAR EN DE 7 ANDEREN STAAN TERECHT, OOK VOOR U

ASTRID ESSED

TOESPRAAK JOKE KAVIAAR

ZE MAKEN DE PLANEET KAPOT. WAT GAAN WE ERAAN DOEN?

Een heleboel laatste woorden bij het politieke opruiingsproces op 19 juli 2023 vanwege de oproep om de A12 te blokkeren op 28 januari 2023.Video door documentairemaker Maartje van Poelje.

Terwijl Shell in Nigeria de grond vervuilt met hun smerige olie en daarmee het land van boeren vernietigt, denken mensen in Nederland nog dat het niet zo’n vaart zal lopen met de opwarming van de aarde en smeren op het strand onder de rook van Tata wat extra zonnebrand crème op het lijf. Ik zeg: kanker! Ik zeg: moord. Ik zeg: stop de fossiele subsidies die bedrijven aanmoedigen door te gaan met vervuiling.

Terwijl mensen in Nederland zich na een paar dagen hitte en een plaatselijke zomerstorm zorgen maken over het verdorren van gras en planten in de tuin (als ze die hebben), maken mensen zich in Somalië zorgen over al jaren aanhoudende droogte, mislukkende oogsten en of ze nog wel te eten zullen hebben. Ik zeg: hongersnood! Ik zeg: moord. Ik zeg: stop de agrarische industrie die wereldwijd door ontbossing en CO2 uitstoot de opwarming van de aarde aanjaagt.

Terwijl in Nederland klimaatactivisten vervolgd worden voor het oproepen tot een burgerlijk ongehoorzame demonstratie op een weg, zien we in landen om ons heen de repressie tegen klimaatstrijders al veel verder gaan. Het verbod van Soulevements de la Terre, de Beweging van de Opstanden van de Aarde in Frankrijk. Massa arrestaties van slow marchers van Just Stop Oil in Engeland. Invallen bij klimaatactivisten van Letzte Generation in Duitsland… Maar zelfs dat alles is nog niks vergeleken met de keiharde onderdrukking die wereldwijd ver van ons bed inheemse volkeren te verduren krijgen als ze bijvoorbeeld de ontbossing van de Amazone in Brazilië proberen tegen te gaan. Het verzet tegen de aanleg van de Dakota Access Pipeline in de VS waarvoor de Standing Rock Sioux Tribe veel steun organiseerde, werd ook met veel geweld beantwoord. De recente repressie die het verzet tegen Cop City in Atlanta ten deel viel, met de politiemoord op bosbeschermer Tortuguita en aanklachten wegens terrorisme tegen demonstranten zijn we ook nog niet vergeten.

Ik zeg: misdaad! Ik zeg: ecocide. Verzet tegen de veroorzakers van klimaatverandering is een kwestie van solidariteit. Ik zeg: stop de repressie die wereldwijd verdedigers van land, water en lucht afstraft omdat ze hun leefomgeving en daarmee de planeet gezond willen houden.

Overheden, industrie, grootkapitaal: wat zij doen is je reinste doodsverachting. Maar dan wel die van anderen en niet die van henzelf.

Het zijn niet de rijken in hun villa’s, ver van naar uitlaatgassen stinkende steden, ver van gif uitstotende fabrieken, ver van vliegvelden waar geraas en neerslag van kerosinedampen dagelijkse kost is, die ziek worden en sterven. Zij dwingen laagbetaalde arbeiders tot werken voor nog meer winst en ongeremde groei. Zij vreten energie alsof die oneindig is.

Ik zeg hen: komt de klimaatramp niet aan je deur kloppen, dan doen klimaatstrijders het. Want het helpt niet dat burgers individueel niet of minder vliegen, veganist worden, de dure treinreis aanvaarden die niet gesubsidieerd wordt. Wij moeten in actie komen en ons de greenwashing niet laten welgevallen. En dus blokkeren we de A12. Ik was erbij op 27 mei. Ik ben er weer in september. En dat is nog maar het begin. Dat is nog niets vergeleken met wat klimaatstrijders nog meer kunnen en zullen doen.

Het zijn niet de zich boeren noemende agro-kapitalisten die lijden onder de ontbossing van het regenwoud voor veevoer of onder de erbarmelijke omstandigheden van de vele dieren die als bezit worden gezien om uit te buiten en te af te slachten. Nee, het zijn niet deze lieden die lijden onder het stikstof dat de natuur verstikt en ontkalkt en die insecten en vogels van nageslacht en het leven zelf berooft. Zij vreten met hun mest de aarde kaal alsof die onuitputtelijk is.

Ik zeg hen: komt de klimaatramp niet aan je deur kloppen, dan doen klimaatstrijders het. Want de dieren die op het altaar van het kapitalisme in de pan worden gehakt kunnen het niet. En als de agro-industrie met zijn veevoergiganten en slachthuizenpropaganda denkt dat hun belangen niet kunnen worden geschaad, dan zullen ze nog verbaasd opkijken. Klimaatstrijders kunnen nog veel meer doen dan alleen maar aan de deur kloppen.

En het zijn niet de politici met hun loze beloftes en hun lobbyvriendjes die lijden onder de noodzaak om te vluchten voor droogte, orkanen, overstromingen, hongersnood, landontginning, verwoesting door mijnbouw en luchtvervuiling. Het zijn niet de politici die lijden onder alle neo-koloniale afbraak georganiseerd vanuit het globale noorden, die geconfronteerd worden met gemilitariseerde grenzen die vluchtelingen tegenhouden, martelen en verkrachten, opsluiten en doodschieten.

Politici blijven maar doen alsof vluchtelingen de profiteurs zijn. Juist afgelopen week hebben we de misdadige deal met Tunesië gezien, bekokstoofd door Mark Rutte met de Italiaanse fasciste Giorgia Meloni, want klimaatvluchtelingen moeten maar terug naar hun zogenaamd veilige land. Om dit te kunnen blijven doen spelen politici mensen tegen elkaar uit, wakkeren racisme en fascisme aan en roepen op tot haat. Maar de ware profiteurs zitten niet in een vluchtelingenkamp maar aan de top, op hun miljoenenjacht.

Ik zeg hen: komt de klimaatramp niet aan je deur kloppen, dan doen klimaatstrijders het. Want de vluchtelingen zijn verdronken in de Middellandse Zee of van dorst omgekomen de woestijn. Die zijn opgesloten in door en voor de EU gewenste en gebouwde kampen en gevangenissen. Die kunnen niet veilig op straat lopen zonder vrees voor vervolging, arrestatie en deportatie. De grenzen op de wereldkaart roepen op tot nationalisme en zijn gereedschap voor bevolkingspolitiek. Maar de aarde heeft geen grenzen. De aarde heeft bergen, savannes, toendra’s, moerassen, bossen, rivieren, oceanen.

Maar hoe lang nog zit daar leven in?

De klimaatcatastrofe die op ons afkomt is de doodsoorzaak van al het leven op de wereld. De klimaatcatastrofe die er feitelijk al is, onzichtbaar voor ons hier, wordt veroorzaakt door kapitalisme. En kapitalisme is geen abstractie. Aan die klimaatcatastrofe zijn aanwijsbare bedrijven en personen die deze bedrijven runnen persoonlijk schuldig.

Zij dienen verantwoordelijk worden gehouden en tot stoppen gedwongen. Niet goedschiks, dan kwaadschiks. Namens de insecten, de bijen en de vlinders. Namens de vogels, de vissen en de kikkers. Namens de koeien, varkens, kippen, eenden, ganzen, geiten, schapen, namens alle dieren in de vee-industrie. Namens alle in het restant wilde natuur levende dieren, de wolven, reeën, vossen, hazen, konijnen. De leeuwen, olifanten, bizons, paarden, giraffen… Teveel om op te noemen. En laat ik tot slot de menselijke dieren niet vergeten. Zij, die van hun stem beroofd zijn. Zij, van wie de stemmen alleen tellen tijdens de verkiezingen. Daar ben ik er een van, en ik ben nog lang niet de meest onfortuinlijke, ook al ben ik hier geroepen om mij tegen de politieke aanklacht van opruiing te verdedigen.

Wel. Verdedigen, daar is een advocaat goed in en die heeft in alles gelijk. Sprekend voor mijzelf: ik ben anarchist en om die reden opgepakt en vervolgd. Het OM ontkent dat en dat is laf. Ik zal WEL zeggen waar ik voor sta: de wetten van de staat, daar hou ik me uit principe niet aan. Ik voer mijn eigen moreel kompas. Ik erken ook niet uw recht om over mij te oordelen, ook al is u dat gegeven.

Of deze politiek gemotiveerde aanklacht betekent dat ik voor de oproep om de A12 te blokkeren in uw ogen ‘strafbaar’ ben, is dan ook niet een vraag die ik me vooraf gesteld heb. Maar uw besluit is wel relevant voor al diegenen die in actie wensen te komen en daartoe op willen roepen zonder uit hun huis te worden gehaald. Want helaas, die wetten die als instrument worden gebruikt om klimaatstrijd te onderdrukken, die zijn er. Maar vandaag constateer ik met grote vreugde dat het OM met deze politieke vervolging riant faalt, zelfs het tegenovergestelde bereikt. Ik dank dan ook het OM voor het door middel van onze arrestaties groter helpen maken van de blokkade acties van Extinction Rebellion op de A12. Ik dank het OM voor zeven nieuwe kameraden en vrienden die ik anders nooit had leren kennen. Onverwachte verbonden zullen worden gesloten, dankzij het OM. Goed gedaan!

Maar los van de ironie die deze werkelijkheid is: de situatie is te ernstig om te blijven lachen en tegelijk lach ik de staat met zijn cellen en dagvaardingen in het gezicht uit. Onze oproepen horen toegejuicht en niet afgestraft te worden. Het feit dat politici en officieren van justitie echter niet staan te juichen wanneer duizenden mensen een weg blokkeren, het feit dat zij er met politiegeweld een einde aan laten maken, is geen reden om het te laten en het oproepen daartoe te staken.

Ik zeg: blokkeer de A12 op 9 september en de dagen daarna. Ik zeg: deze actie is nog vreedzaam en aangekondigd. Deze actie is burgerlijk ongehoorzaam. Deze actie staat nog niet daadwerkelijk in de weg van de industrie die subsidies krijgt alsof er geen geld nodig is voor zorg, scholen, huisvesting en het verwelkomen van mensen die door de westerse industrie en wapenhandel op de vlucht zijn gejaagd. Maar dan nog is deze actie nodig. Zie het als een waarschuwing, wat mij betreft.

Ik zeg: klimaatstrijd staat aan het begin van nog veel meer actie die nodig is om deze aardkloot van de ondergang te redden. Als je het mij vraagt: aan het begin van nog veel effectievere maatregelen van onderop. Staten en kapitalisten zoeken het allicht hogerop en sturen raketten de ruimte in voor hun miljardenzoektocht naar Planeet Aarde 2.0. Maar we leven niet in Star Trek en bovendien: doe het andere planeten niet aan die ook nog eens te koloniseren en er het leven te knechten en te vernietigen.

Ik sluit hiermee mijn betoog af. Ik groet de klimaatstrijders van de toekomst. En ik zeg: Wat niet mag, dat kan nog steeds.

Joke Kaviaar, 17 juli 2023

* Video gemaakt met geluidstrack van de originele video. Deze is gemaakt door documentairemaker Maartje van Poelje in de rechtbank van Den Haag op 19 juli 2023.

Reacties uitgeschakeld voor [Toespraak Joke Kaviaar bij de rechtszaak dd 19 juli tegen haar en 7 andere klimaatactivisten]”ZE MAKEN DE PLANEET KAPOT, WAT GAAN WE ERAAN DOEN?

Opgeslagen onder Divers

[Artikel Peter Storm]/KLIMAATSTRIJD ONDER VUUR: TIJD VOOR SOLIDARITEIT! DEEL 1

https://nos.nl/artikel/2461713-768-klimaatactivisten-opgepakt-bij-klimaatdemonstratie-op-a12-in-den-haag

KLIMAATSTRIJD ONDER VUUR: TIJD VOOR SOLIDARITEIT! DEEL 1

WEBSITE PETER STORM

Geplaatst op 8 juli 2023 door egel

zaterdag 8 juli 2023

1. Rechtszaak tegen acht klimaatstrijders: komen!

Op 19 juli staan acht mensen voor de rechter in Den Haag. Alle acht zijn in januari opgepakt omdat ze opriepen tot deelname aan de blokkade die Extinction Rebellion (XR) voor 28 januari 2023 had aangekondigd. Zeven van de acht gedaagden zijn activisten van XR. De achtste is Joke Kaviaar, anarchist. Ook zij riep met volle kracht tot de blokkade – en er op volgende A12-blokkades op, vooral ook om er aan bij te dragen dat de pogingen van het OM om klimaatactivisten de mond te snoeren en blokkades te blokkeren, tot mislukking gedoemd zijn. De blokkades horen tegen de verdrukking in juist te groeien!

De pogingen om ze te onderdrukken – met deze arrestaties wegens ‘opruiing’, en met de massa-arrestaties van 28 januari, 111 maart en 28 mei, en met de inzet van waterkanonnen op die laatste twee data – leiden er tot nu toe vooral toe dat zowel de aandacht als de deelname en ondersteuning van de blokkades verder groeit. Dat is een goede zaak. Niet omdat deze blokkades adequaat zijn als klimaatactie, want dat zijn ze niet. Ze zijn ruimschoots aan de voorzichtige en indirecte kant. Wel omdat ze bijdragen aan de hoognodige druk om tot daadwerkelijke klimaatrechtvaardigheid te komen. Daarom – en om de pogingen tot repressie een dikke middelvinger te geven – zal ik op 9 september, wanneer de volgende blokkade is aangekondigd, ook deelnemen en hoop ik dat jij dat ook doet. Ja, Openbaar Ministerie, dit is wederom een oproep van hoogst opruiende strekking. Naar de A12 in Den Haag allemaal op 9 september!

Intussen is er dus die rechtszaak! Daar staat wat op het spel. Worden de acht mensen veroordeeld wegens het oproepen tot een enigszins disruptieve demonstratie in blokkadevorm? Dan staat verdergaande repressie tegen dit soort blokkades ons te wachten. Dan zet de staat in Nederland een stap in de repressieve richting waarin Groot-Brittannië – waar mild-disruptieve klimnaatactivisten soms maandenlang in de cel worden gestopt,(1) en waar steeds scherpere wetgeving tegen demonstraties wordt doorgevoerd (2) – , Duitsland – waar mensen van klimaatactiegroep Letzte Generation politie-invallen te verduren hebben gehad (3) – en Frankrijk – waar klimaatactiegroep Les Soulèvement de la Terre van staatswege verboden wordt (4) – zich al veel verder hebben bewogen. Worden de acht niet veroordeeld, dan is dat een zeer welkome tegenslag voor de repressieve staat. Dan hebben we als klimaatactivisten wat tijd en speelruimte om ons verzet verder uit de bouwen en aan te scherpen. Dan kunnen we met wat minder angst onder wat minder dreiging vrolijk verder gaan met blokkeren en oproepen tot blokkeren. Dat zullen we sowieso wel doen, maar met een veroordeling van de acht zijn de risico’s van disruptief actievoeren en het mensen daartoe opstoken wel een stuk groter. De uitkomst van de rechtszaak doet er dus toe voor de strijd tegen klimaatontwrichting.

Op die uitkomst hebben we als actievoerders niet rechtstreeks invloed. De juridische vraag wordt: weet de verdediging de rechtbank ervan te overtuigen dat een blokkade weliswaar nogal eens strafbare feiten oplevert maar valt onder het demonstratierecht waarvan erkenning als grondrecht zwaarder hoort te wegen dan wat mogelijke verkeersovertredingen? Of slaagt het Openbaar Ministerie er in om de blokkade af te schilderen als zo ontwrichtend en gevaarlijk dat zelfs het oproepen eraan door de rechtbank als een strafbaar en strafwaardig feit hoort te worden behandeld? Natuurlijk hoop ik het eerste, maar bevredigend zou zelfs dat nog niet zijn. Ik laat me immers als anarchist niet door de ‘overheid’ – de staat, ons aller vijand – vertellen hoe wij wel en geen actie tegen diezelfde staat mogen voeren.

De enige bevredigende uitspraak zou zijn als de rechtbank zou zeggen: ‘deze mensen proberen onze planeet te redden en daartoe overheid en bevolking van de urgentie te doordringen die de klimaatcrisis heeft. Deze mensen hebben daarin zo overweldigend het recht aan hun zijde dat wij als rechtbank het vertikken om ons zelfs maar over de stukjes door het Openbaar Ministerie beweerde strafbaarheid gaan buigen waar politie en Officier van Justitie zo over mekkeren. Deze acht mensen brengen niemand in gevaar. Het is het beleid waar ze tegen protesteren dat ons allemaal in levensgevaar brengt. Wij ontslaan u met plezier en overtuiging van rechtsvervolging. U kunt gaan, en we wensen u veel succes de volgende keer op de A12’. Of woorden van die strekking. Vrijspraak doet nog geen recht. Maar vrijspraak, en daarmee voorrang voor het demonstratierecht, is natuurlijk wel veruit te verkiezen boven veroordeling wegens precies de soort opstokerij, het enthousiaste aanmoedigingen, het doen en verspreiden van oproepen om ook disruptief in actie te komen, die we zo hard nodig hebben. De uitslag van de rechtszaak van 19 juli doet er dus toe.

Aan het juridische getouwtrek zelf kunnen de meesten van ons niet bijdragen. Des te belangrijker wordt wat we wel kunnen doen. Openbaar Ministerie, Rechtbank – en ook politie en justitie in het algemeen, plus de Haagse burgemeester Van Zanen en al die anderen die blokkades en disruptie – dienen te voelen dat er veel mensen zijn die de strafvervolging van de acht klimaatactivisten afwijzen. Het hoort dus te gonzen van oproepen in die zin. Pleidooien voor vrijspraak zijn aardig. Pleidooien voor ontslag van rechtsvervolging zijn beter. Maar echt goed zijn publieke uitspraken tegen de strafzaak zelf als zijnde inherent repressief en daarmee verwerpelijk. Echt goed zijn ook oproepen in allerlei toonaarden en vanuit allerlei hoeken om ook op 9 september – en de dagen erna! – weer de A12 te blokkeren. Weg met de strafvervolging van klimaatactivisten! Leve de klimaatblokkades!

Dat soort oproepen horen we maximaal kracht bij te zetten met onze fysieke aanwezigheid op en rond de rechtszaak zelf op 19 juli. Als je enigszins in de gelegenheid bent die dag: zorg dus dat je er bij bent! Het zal hopelijk een boost zijn voor het moreel van onze acht mede-activisten als ze merken dat het mensen kan schelen, als ze voelen dat mensen – bekenden maar ook totaal onbekenden – de moeite nemen om hun steun aan hen te betuigen. Zo’n rechtszaak is een stress-toestand en een uitputtingsslag. Een steuntje in de rug voor wie dat moet doorstaan is dan ook helemaal niet verkeerd.

En de rechtbank dient zich te realiseren dat uitspraken ten nadele van de acht klimaatstrijders door veel mensen bepaald niet gaan worden gewaardeerd. Het Openbaar Ministerie dient te zien dat haar pogingen om acht mensen veroordeeld te krijgen, de weerstand tegen repressie niet breken maar juist aanwakkeren. Autoriteiten dienen zich te realiseren dat ze meer actie, meer disruptie en blokkades – en hopelijk nog veel verdergaande, directe acties – over zich afroepen. Actie, omdat het sowieso nodig is. Maar ook actie als antwoord op de repressie, de strafvervolging en de dreiging met veroordeling.

Rechters, officieren van justitie, politiemensen, burgemeesters en aanpalende gezagsdragers en machtsbehagers dienen te weten: wij blijven terugkomen. Op de A12 in Den Haag op 9 september, op 10 september, op 11 september, op 12 september… Bij Tata Steel. Bij Schiphol. Op de stoep van de ING. Zittend voor kolentreinen in het Amsterdamse westelijk havengebied. Waar dan ook waar we het fossiele kapitaal maar voor de voeten kunnen lopen en de verwoesting van onze planeet en het leven er op maar in de weg kunnen zitten.

De staat dient zich te realiseren dat aan haar repressie een prijskaartje hangt, dat die heilige ‘openbare orde’ alleen maar meer uitgedaagd en ondermijnd zal worden, als antwoord op de repressie en uit noodzaak voor het klimaat. Ook onze aanwezigheid op 19 juli brengt deze boodschap: Jullie repressie prikkelt ons tot extra protest en extra verzet. Misschien dat zo onze strijdlustige aanwezigheid de rechtbank een beetje ontmoedigt, haar neiging om een repressief vonnis uit te spreken afremt. Maar sowieso laten we zien: wij laten ons niet ontmoedigen. We komen terug. Jullie, ongeachte autoriteiten, gaan nog spijt krijgen dat jullie deze acht mensen – en die duizenden die inmiddels op A12 zijn weggesleept en/of natgespoten – zelfs maar een klein haartje hebben gekrenkt.

(Dit is deel 1 van een drieluik)

Noten:

(1) Damien Gayle & Sandra Laville, ‘“An absolute tragedy”: Insulate Britain activists on anguish of court trials’, The Guardian, 24 februari 2023, https://www.theguardian.com/uk-news/2023/feb/24/insulate-britain-activists-trauma-climate-court-trials

(2) ‘UK police powers expanded to crack down on “scandalous mayhem”’, Aljazeera, 2 juli 2023, https://www.aljazeera.com/news/2023/7/2/uk-police-powers-expanded-to-crack-down-on-scandalous-mayhem

(3) Olivia Rosane, ‘ “Shooting the Messenger”: German Police Target Climate Group Last Generation in Natiopnwide Raid’, Common Dreams, 24 mei 2023, https://www.commondreams.org/news/german-police-raid-last-generation

(4) Harry Westerink, ‘Steun de actiebeweging Les Soulèvement de la Terre die is verboden door de Franse regering!’, Doorbraak, 29 juni 2023, https://www.doorbraak.eu/steun-de-actiebeweging-les-soulevements-de-la-terre-die-is-verboden-door-de-franse-regering/

Oproep:

Komt allen:

Naar de rechtszaak: 19 juli 2023, 9 uur ‘s ochtends, Gerechtshof Den Haag, Prins Clauslaan, Den Haag

Naar de blokkade: 9 september om 12 uur, en de dagen erna, zolang het nodig is: A12, Den Haag. Doel: Stop Fossiele Subsidies! Zie https://a12blokkade.nl/

Peter Storm

Reacties uitgeschakeld voor [Artikel Peter Storm]/KLIMAATSTRIJD ONDER VUUR: TIJD VOOR SOLIDARITEIT! DEEL 1

Opgeslagen onder Divers

[Artikel Peter Storm]/Rui op en blokkeer, doe mee en doe meer!

https://nos.nl/artikel/2461713-768-klimaatactivisten-opgepakt-bij-klimaatdemonstratie-op-a12-in-den-haag

RUI OP EN BLOKKEER, DOE MEE EN DOE MEER!

WEBSITE PETER STORM

Geplaatst op 29 maart 2023 door egel

woensdag 29 maart 2023

Onderstaand stuk schreef ik vandaag voor Konfrontatie Digitaal. Daar staat het intussen al te lezen. net als veel meer lezenswaardige stukken van allerlei mensen, trouwens. Een kijkje best waard.

Rui op en blokkeer, doe mee en doe meer!

Zo, het is weer hoog tijd voor een rondje opruiing. Dat mag niet van het Openbaar Ministerie (OM). Daar zien ze er een ernstig strafbaar feit in: opruiing. Zo ernstig en zo strafbaar dat er vorige week – na politie-invallen bij mensen thuis – acht klimaatactivisten voor de rechtbank stonden. Vervolgd vanwege het oproepen om deel te nemen aan een, soms twee blokkade-acties op de A12. Natuurlijk houden daarmee de klimaatblokkades niet op, integendeel! Extinction Rebellion (XR) heeft inmiddels een volgende de blokkade-actie op die A12 in Den Haag aangekondigd, met nog steeds de eis: Stop Fossiele Subsidies. Bij deze dan ook wederom te oproep van mij kant. Neem deel! Doe mee! Ondersteun deze oproep, met je deelname, en/of door het verspreiden ervan. De dag? Zaterdag 27 mei 2023. Het tijdstip? 12.00 uur. De plek: op de A12 in Den Haag.(1)

Er valt echter meer op te ruien! Komende maandag, 3 april 2023: blokkade van Tata Steel. Dat bedrijf produceert gif en viezigheid, gebruikt klimaatverstorende steenkool, en schijnt als bijproduct van al deze wanprestaties ook nog staal af te leveren. Natuurlijk moet Tata Steel dicht, en als drukmiddel om de zaak die kant op te krijgen is er dus op 3 april een blokkade-actie, voorafgegaan door een die-in. Kappen met Kolen organiseert dit.(2) Bij deze ook de oproep: doe mee met de die-in en vooral ook met de blokkade. Ja, ook die blokkade zal door politie en OM als strafbaar feit worden gezien en vermoedelijk aangepakt. Nee, dat is geen reden om van die blokkade af te zien,en ook niet om een oproep tot de blokkade achterwege te laten. Integendeel. Blokkeer Tata Steel, hoog tijd om te kappen met kolen, en gooi dat vieze, gif verspreidende Tata dicht!

Meer? Ja hoor. Verspreid graag ook dit soort opruiende oproepen verder, of doe er zelf eentje. Ik roep dus niet alleen op tot blokkades. Ik roep ook op tot het oproepen tot zulke blokkades, of je zelf nu kans ziet om aan de blokkades mee te doen of niet. Dubbele opruiing, derhalve: tot strafbaar feit ‘blokkade’ en tot strafbaar feit ‘opruiing’ tot blokkade. Je doet je best er maar mee, Openbaar Ministerie.

Strafzaak wegens ‘opruiing’

Hoe strafbaar dat opruien allemaal is, zal trouwens nog maar moeten blijken. De strafzaak tegen de eerder genoemde acht klimaatactivisten had vorige week woensdag, 22 maart 2023, haar eerste zitting, een zogeheten regiezitting waarin procedurele zaken werden besproken en over de verdere gang van zaken in de procedure woerd gepraat. Dat was een lange zitting, met natuurlijk een onbevredigende uitkomst. Maar dit was nog maar een eerste ronde, en nog onvoltooid ook.

De verdediging had stevig uitgepakt met een zogeheten ‘preliminair verweer’. Preliminair betekent: voorafgaand aan de eigenlijke behandeling van de zaak. Verdediging vindt namelijk dat de zaak helemaal niet voor een rechtbank behandeld hoort te worden omdat het OM niet ontvankelijk is. Daar voerde de twee advocaten een viertal stevig onderbouwde argumenten voor aan.

1. Een vreedzame blokkade valt in principe onder het demonstratierecht, zodat het oproepen ertoe geen strafbaar feit oplevert. Ja, bij het blokkeren van een weg ontstaan soms ‘onrechtmatige’ toestanden, zelfs wetsovertredingen. Maar omdat het een demonstratie betreft en omdat die valt onder bescherming van Europees verdragsrecht, horen de autoriteiten zo’n demonstratie tamelijk verregaand te tolereren. Het demonstratierecht hoort prioriteit te krijgen boven bijvoorbeeld verkeershinder. Waar een blokkade een soort demonstratie is die door het recht wordt beschermd, kan ook een oproep tot zo’n demonstratie geen opruiing in wettelijke zin zijn, Het OM heeft dus volgens de verdediging geen zaak.

2 Oproepen tot een blokkade die gewoon een vorm van demonstratie is, valt onder de vrijheid van meningsuiting. Het vervolgen van mensen wegens het uiten van zo’n mening kan zomaar niet. Het OM heeft hier geen zaak. Aldus nog steeds de verdediging.

3 De raadkamer van de rechtbank heeft de onschuldspresumptie – het principe dat mensen on schuldig gehouden worden zolang hun schuld niet voor een rechtbank is bewezen. Met voeten getreden. Dat is gebeurd bij het bezwaar tegen het gebiedsverbod dat enkelen van de aangeklaagden was opgelegd. In die zitting sprak die raadkamer bij herhaling van de ‘opruiing’ tot de blokkade, die reden zou zijn om dat gebiedsverbod in te stellen. Zo praten suggereert dat de schuld aan die opruiing juridisch al vast stond. Zo praten schendt dus die onschuldspresumptie, en daarmee is het recht op een eerlijk proces van de acht geschonden. Ook hierom vervalt voor de strafvervolging van deze acht volgens de verdediging de rechtsgrond.

4 Ten slotte was het gelijkheidsbeginsel met voeten getreden in de zaak van Joke kaviaar, een van de aangeklaagden. Die had omstandig oproepen tot blokkade op Twitter verspreid, en oproepen van anderen geretweet. Maar, zo toonde de verdediging met voorbeelden aan, dat deden heel veel anderen ook. En het argument dat strafvervolging in dit specifieke geval gerechtvaardigd was omdat het iemand met een flink bereik op Twitter betrof – omdat het een ‘influencer’ was, in OM-speak – houdt geen stand. Sommige andere mensen met ene veel groter bereik hadden de oproep ook verspreid, en werden niet vervolgd. Bijvoorbeeld: de Urgenda-directeur! Er was hier sprake van niet te rechtvaardigen ongelijke behandeling. Dat was de vierde reden waarom het OM geen zaak heeft en dus niet-ontvankelijk hoorde te worden verklaard, nog steeds volgens het solide verhaal van de verdediging.

Het OM veegde het allemaal van tafel. Die blokkade was heus heel gevaarlijk hoor, want risico voor verkeersongelukken. En, o schande, de oproepen tot blokkade gingen gewoon door, ook nadat een van de acht, Lucas Winnips al was aangehouden. Stoute actievoerders! Dat zei het OM niet letterlijk, maar dat was de toon. Het OM kon niet anders dan ingrijpen, zo was het verhaal Die ongelijke behandeling zag het OM ook niet zo. Die onschuldspresumptie dan? Geen sprake van, het ging enkel om ‘opruiing’ als algemeen begrip, los van of deze mensen dat ja dan nee hadden gedaan. De verdediging kon hier ter plekke de onwaarheid van aantonen. Het baatte niet. De rechtbank ging mee met het verhaal van het OM en wilde de zaak inhoudelijk kunnen bespreken. Ze wilde, zoals de voorzitter van die rechtbank het steeds uitdrukte, erover met de mensen ‘in gesprek’. Alsof het hier een dialoog tussen gelijken betrof, geen rechtszaak tegen van staatswege ontvoerde klimaatactivisten . Hoe dan ook, geen niet-ontvankelijk verklaring dus. Slechte zaak: de rechter gaf de repressie dus ruimte. Ben ik echter verbaasd? Jij?

Maar de verdediging was nog niet klaar! Ze had ook een ‘pre-judiciële’ vraag, die de rechtbank de Hoge raad eerst hoort voor te leggen wat de verdediging betrof. Het ging dan om de vraag over de strafbaarheid van de blokkade, als vreedzame demonstratie, en dus ook de vraag of het oproepen daartoe wel opruiing kon zijn. Pas nadat de Hoge raad dat had bevestigd, zou de strafzaak doorgang horen te vinden. Daar denkt de Rechtbank nog over na. Dat dan weer wel.

Ook vroeg de verdediging nog om het oproepen van enkele getuigen, namelijk de agenten die actievoerders digitaal hebben bespioneerd, waaronder de inmiddels spreekwoordelijke virtuele agent Inge. Was was de rechtsgrond van deze infiltratie/werken met informanten? Opsporingsmethoden die, onder strengen voorwaarden, ingezet mogen worden tegen georganiseerde criminaliteit in zetten tegen vreedzame activisten, kan zomaar niet, en de verdediging wilde dus ‘Inge’ en andere bij deze informatie/infiltratie-methode betrokkenen zien verschijnen voor tekst en uitleg.

Nee, pareerde het OM, want deze werkwijze maakte geen deel uit van het strafrechtelijk onderzoek. Het betrof informatiewinning om mogelijke ordeverstoringen in beeld te krijgen. Voor informatieverwerving en infiltratie in het kader van de handhaving van de openbare orde gelden andere regels dan als die plaats vindt in de context van strafrechtelijk onderzoek. Omdat de infiltratie geen deel uitmaakte van het onderzoek, was het blootleggen van hoe dat ging, wie daarover ging en dus ook het horen van betreffende getuigen,. In deze strafzaak niet relevant. Dat de resultaten van het werk van who-the-fuck-is-Inge wel in het str4afdossier waren opgenomen,deed daar niets aan af. De rechtbank ging met deze formele redenering mee. Alsof wij kunnen geloven dat strafrechtelijk onderzoek en het handhaven van de openbare orde zo strikt gescheiden zijn als het OM suggereerde.

De rechtbank volgt dus tot nu toe voor een heel groot deel de lijn van het OM, en kent vrijwel niets toe van wat de verdediging met kracht van argumenten vraagt. Ik ben geen rechtsgeleerde, over het juridisch gelijk en ongelijk hier weet ik weinig. Daar gaat het echter ook niet om, want er is geen sprake van een juridische strijd. Het gaat hier over de staat die demonstraties wil aanpakken en daartoe een juridische handvat zoekt. De staat, dat is de politie en het OM. Maar de staat is uiteindelijk ook die rechtbank.

Rechters en officieren van justitie zijn collega’s, geeneens opponenten, laat staan tegenstanders. Rechters hebben het OM nodig om verdachten aan te leveren. Officieren van Justitie – de functionarissen van dat OM – hebben rechters nodig om die over verdachten een oordeel uit te spreken. Het is hier symbiose. Een OM moet het erg bont maken, wil het een rechtbank frontaal tegenover zich vinden. Verder vermoed ik dat de rechters zelf de zaak werkelijk zo interessant vinden dat ze zich er zelf mee bezig wil houden. Dat betekent inhoudelijke behandeling, en dus geen niet-ontvankelijkheidsverklaring. Wat dit betekent over de kant waarop de rechtbank haar antwoord zoekt? Heel lastig te zeggen, maar ik ben er helemaal niet gerust op. Het OM kwam wel erg makkelijk weg met zijn praatjes.

Het zou natuurlijk mooi zijn als de inhoudelijke zitting straks tot vrijspraak van alle acht klimaatactivisten leidt. De kous is dan echter niet af, het OM zal vermoedelijk doorprocederen in hoger beroep. Belangrijker: OM en andere overheidsorganen zullen dan andere middelen zoeken om de klimaatblokkades, en vast ook het oproepen daartoe, tegen te werken. De staat zal handhaven. Wat zal die staat handhaven? Niet het Recht. Wel de Orde. Hun Orde. Hun autoritaire, kapitalistische en klimaatdestructieve Orde.

Als de uitspraak negatief uitvalt, als de acht – of sommigen van die acht – schuldig worden bevonden aan opruiing, dan is dat best zeer ernstig. Dan is er jurisprudentie ten nadele van klimaatactivisten die blokkeren en/of daartoe oproepen. Dan komen er meer strafzaken,en dan is er tegelijk meer politieke ruimte om de blokkades zelf nog aanzienlijk harder aan te pakken dan tot nu toe is gebeurd. Dan komen we niet meer weg met een middagje cel, en dan is een waterkanon nog maar het begin van veel meer. Er staat dus best iets op het spel.

En nu? Blijven opruien, doorgaan met blokkeren!

Wat we kunnen doen? Op de juridische argumenten hebben we amper invloed. En zelfs als het demonstratierecht inderdaad door Europees verdragsrecht wordt beschermd is, garandeert dat nog niets. Het hanteren van dat recht is niet in onze handen, en ook verdragsrecht kan worden gewijzigd of door de staat naast zich neer worden gelegd. Maar de kern van de strijd zit echter ook helemaal niet in het juridische gevecht. Hoe goed het betoog van de advocaten ter verdediging ook was, en hoe het OM-verhaal ook rammelde… de uitslag wordt niet primair door zo’n inhoudelijk gevecht bepaald. Anders was de zaak allang gesneuveld en geseponeerd. Uiteindelijk gaat het hier om een sociale en politieke krachtmeting, tussen de staat enerzijds en klimaatbewegingen anderzijds. Hoe sterk is de staat, hoe hard speelt de staat het, tegenover steeds grotere aantallen klimaatactivisten? Hoe sterk zijn wij als klimaatstrijders tegenover die repressieve staat en haar optreden?

En daar ligt ook ons antwoord! De staat wil oproepen tot blokkades ontmoedigen via strafvervolging. De staat wil blokkades ontmoedigen door arrestaties, politiegeweld, waterkanonnen op kille avonden, en nog veel engere dingen. Maar de staat kan dat alleen zolang ze er mee weg komt. De staat kan dat alleen volhouden als mensen zich er door laten ontmoedigen, als mensen wegblijven van blokkades en er niet meer toe durven oproepen ook. Dat gaan we dus dwarsbomen. We gaan ze laten zien dat hun in timidatie en repressie onze acties niet inperkt, maar juist tot uitbreiding prikkelt. WE gaan ze laten zien dat hun aanpak averechts werkt, en dathet veroordelen van achtn klimaatactivistenons niet ontmoedigt maar juist aanvuurt. Meer blokkades, dus. Meer oproepen tot die blokkades.

Zevenhonderd mensen kunnen ze op een middag wel aanhouden. Vijfduizend ook? Enkele honderden mensen kunnen ze richting onderkoeling proberen te terroriseren met waterkanonnen. Maar lukt dat ook met 15.000 mensen? En als die zich straks ook niet met knuppelcharges, agenten te paard en traangas – en die kant gaat het op… – laten weerhouden om keer op keer terug te komen, wat dan? Hoeveel mensen gaan ze trouwens ontvoeren en voor hun rechters dagen omdat ze oproepen vrolijk en met verdubbelde energie tweeten en retweeten? Hoeveel schandaal gaan ze daarmee riskeren?

Ons antwoord op escalatie van de repressie is dus: escalatie van onze acties! Grotere aantallen blokkeerders, grotere aantallen demonstranten er omheen. Ja, ook een weerbaarder houding jegens de politie, en ja, ook andere, soms hardere actievormen dan het soort blokkades dat XR doet, want met die nauwelijks weersproken onaantastbaarheid van de heilige geweldloosheid in klimaatacties is echt iets mis. Plus: we blijven keer op keer blokkade-oproepen verspreiden! Opruiende oproepen in de ogen van het OM, oproepen om aan blokkades deel te nemen en er zelf ook toe op te roepen. Tegen de repressie: meer en grotere blokkades, en meer opruiing tot klimaatblokkades! Dus ik zeg het nog maar een keer: doe mee met de blokkade van Tata op 3 april. En neem deel aan de blokkade van de A23 op 27 mei. Rui op, blokkeer, doe mee en doe meer!

Noten:

(1) ‘Extinction Rebellion verwacht verdubbeling demonstranten bij zevende A12-blokkade op zaterdag 27 mei om 12:00 uur’, Extinction Rebellion, 29 maart 2023, https://extinctionrebellion.nl/extinction-rebellion-verwacht-verdubbeling-demonstranten-bij-zevende-a12-blokkade-op-zaterdag-27-mei-om-1200-uur/

(2) Kappen met Kolen: https://kappenmetkolen.squarespace.com/

Peter Storm

Reacties uitgeschakeld voor [Artikel Peter Storm]/Rui op en blokkeer, doe mee en doe meer!

Opgeslagen onder Divers