Maandelijks archief: juni 2025

Noot 5/Dag Swiebertje!

[5]
”Andere coalitiepartijen, die niet vooraf op de hoogte waren gesteld van de persconferentie van Wilders, reageerden door te wijzen op de al gemaakte afspraken over asiel in het hoofdlijnenakkoord van het kabinet. ”
RTL NIEUWS
SPANNING IN DEN HAAG: ”GEDRAM EN GEDREIG
VAN WILDERS ZET KWAAD BLOED
Politiek Den Haag kijkt met spanning naar het overleg dat aan het einde van de middag zal plaatsvinden tussen de coalitieleiders over de asielmaatregelen die PVV-leider Geert Wilders eist. Wilders dreigt met een val van het kabinet als hij zijn zin niet krijgt. “De andere coalitiepartijen zijn best bereid om te praten over strengere asielmaatregelen, maar het gedram en gedreig van Wilders zet kwaad bloed”, zegt politiek verslaggever Fons Lambie.

Wilders verraste zijn coalitiegenoten vorige week met een persconferentie waarin hij van het kabinet eiste dat er strengere aanvullende asielmaatregelen worden genomen.

Volgens Wilders is dat noodzakelijk omdat Nederland wat betreft strenge asielwetgeving is ingehaald door andere Europese landen, zoals Duitsland en Oostenrijk.

‘Tienpuntenplan’

Voor de verzamelde pers maakte Wilders zijn tienpuntenplan bekend. Daarin stond onder meer dat ‘de grenzen dicht’ moeten voor asielzoekers, dat azc’s moeten sluiten, dat er fors meer grensbewaking komt en dat er een tijdelijke stop op gezinshereniging komt.

Hij eiste dat het kabinet – waarvan zijn partij deel uitmaakt – dit ‘hooguit binnen een paar weken’ regelt. “Anders zijn we weg”, zei Wilders.

Andere coalitiepartijen, die niet vooraf op de hoogte waren gesteld van de persconferentie van Wilders, reageerden door te wijzen op de al gemaakte afspraken over asiel in het hoofdlijnenakkoord van het kabinet.

Aan de vooravond van het overleg valt bij alle coalitiepartijen te horen dat men bereid is om met Wilders te praten over strengere maatregelen.

Komt de coalitie eruit of dreigt crisis?

“Het wordt spannend. Waar Wilders en andere PVV’ers heel erg hun best doen om het coalitieoverleg over migratie héél belangrijk te maken, proberen andere coalitiepartijen het belang wat af te zwakken”, zegt politiek verslaggever Fons Lambie.

“Op zich zijn de andere partijen – VVD, NSC en BBB – best bereid om te praten over strengere maatregelen. Inhoudelijk zou Wilders dus best iets kunnen binnenhalen. Maar de sfeer is – alweer – slecht, het gedreig en gedram van Wilders zet kwaad bloed. En de druk is hoog – niet alleen over migratie. Een ander PVV-resultaat, het bevriezen van de huren, is ook nog niet geregeld.

“Tegelijkertijd merk je onzekerheid over het doel van Wilders. Zelfs zijn partijgenoten zeggen niet te weten waar dit eindigt. Neemt hij genoegen met aantal aanscherpingen op migratiegebied? Of kiest hij voor een ramkoers – en is hij op zoek naar een uitgang uit deze coalitie?

“Het overleg vanavond zal duidelijk moeten maken of er een inhoudelijk gesprek mogelijk is of dat coalitie en kabinet heel snel richting een crisissfeer gaan.”

PVV-ministers benadrukten vrijdag voor de ministerraad dat de eisen van Wilders serieus genomen dienen te worden. En PVV-minister voor Ontwikkelingshulp Reinette Klever stelde gisteren dat het spannend gaat worden. “Als ze er niet uitkomen, dan wordt het heel moeilijk”, zei Klever bij WNL op Zondag.

“Ik weet niet of er nog steun is voor dit kabinet als dit niet valt te realiseren.”

Onverantwoord

VVD-leider Dilan Yeşilgöz zei gisteren bij het tv-programma Buitenhof op de vraag of het spannend wordt, zich daar niet zo druk over te maken. “Ik denk het persoonlijk niet. Met ons valt altijd te praten over maatregelen om de asielstroom te beperken.”

Waarna ze er wel fijntjes op wees het onverantwoord te vinden van Wilders om in dezelfde week waarin hij dreigt met een kabinetsval ‘weekend gaat vieren met allemaal Poetinvriendjes’. Yeşilgöz verwees naar de CPAC-bijeenkomst in Hongarije waar Wilders bij was en waar hij ook uitvoerig over twitterde.

Diezelfde Wilders herhaalde gisterenmiddag zijn dreigement op X. “Laat ik glashelder zijn. Als het merendeel van onze voorstellen uit het tienpuntenplan asiel niet worden overgenomen door de coalitie (en dus toegevoegd aan het Hoofdlijnenakkoord) en zsm uitgevoerd door het kabinet, dan stapt de PVV uit deze coalitie.”

Uit onderzoek van het RTL Nieuwspanel bleek deze week dat PVV-kiezers de asiel-eisen van Wilders massaal steunen. Driekwart van de PVV-kiezers vindt dan ook dat als de coalitie niet snel met maatregelen komt, de PVV uit het kabinet moet stappen.

Het is niet het enige hete hangijzer voor het kabinet deze week. Ook over een ander belangrijk thema voor de PVV, het bevriezen van de sociale huren voor twee jaar, is onenigheid. Dat komt omdat woningcorporaties niet voldoende worden gecompenseerd voor hun inkomstenderving. Er is een compensatie van 1,1 miljard euro aangekondigd, maar volgens woningcorporaties is dat veel te weinig.

Daardoor komt de de bouw van nieuwe woningen die vanwege de woningnood hard nodig zijn, in gevaar. De wet die die huurbevriezing regelt moet al op 1 juli van kracht zijn.

EINDE

NOS

WILDERS WIL ”BINNEN ENKELE WEKEN” ALLE GRENZEN DICHT VOOR ASIELZOEKERS, ANDERS IS

DE PVV WEG

26 MEI 2025

https://nos.nl/artikel/2568803-wilders-wil-binnen-enkele-weken-alle-grenzen-dicht-voor-asielzoekers-anders-is-pvv-weg

PVV-leider Wilders wil binnen enkele weken de grenzen sluiten voor alle asielzoekers. Ook moeten alle Syriërs in Nederland terug naar hun land en moeten er azc’s dicht. Als het kabinet dat niet binnen een paar weken op de rails zet, dan dreigt een kabinetscrisis, maakte hij duidelijk op een speciaal ingelaste persconferentie. “Als er niets of onvoldoende verandert, is de PVV weg.”

De PVV wil daarom het hoofdlijnenakkoord van de coalitie openbreken. Met zijn plan met de titel De grens is bereikt voert Wilders de druk op de coalitie op. Volgens hem is het prima mogelijk om de grenzen met Duitsland en België te sluiten voor asielzoekers. Ook Duitsland stuurt op dit moment veel asielzoekers aan de grens meteen terug.

Wilders wil voor de asielstop EU-regels tijdelijk buiten werking stellen. Zo’n uitzonderingspositie is volgens hem wettelijk mogelijk. Bovendien, zo stelt hij, de meeste mensen die zich hier melden zijn geen asielzoekers, want ze komen binnen uit de veilige buurlanden België en Duitsland.

Wilders presenteerde een tienpuntenplan, met volgens hem “redelijke” maatregelen. Om de grenzen beter te controleren moeten wat hem betreft ook andere onderdelen van het leger ingezet worden naast de Koninklijke Marechaussee.

Ook de gezinshereniging moet tijdelijk helemaal stoppen, mensen die hier mogen blijven mogen dan geen gezinsleden meer over laten komen. Statushouders die nu nog vaak in azc’s zitten omdat er geen huizen beschikbaar zijn, moeten maar onderdak vinden bij familie of landgenoten in Nederland. Wilders: “Zoek maar een eigen plek.”

Mensen met een dubbele nationaliteit die een gewelds- of zedenmisdrijf plegen, moeten we het land uit kunnen zetten, vindt de PVV-leider. Syriërs kunnen terug nu hun land weer veilig is, denkt hij.

De tien punten van Wilders

  • Grenzen dicht voor asielzoekers
  • Meer grensbewaking, met hulp van het leger
  • Tijdelijke stop op gezinshereniging
  • Statushouders worden uit asielzoekerscentra gezet om ruimte te maken. Zij moeten bij familie, landgenoten of anderen gaan slapen
  • Syriërs met een tijdelijke verblijfsvergunning moeten uiterlijk binnen een half jaar terug naar hun eigen land, desnoods gedwongen
  • Geen enkele azc meer erbij, maar een aantal sluiten
  • Twee wetten moeten nog voor de zomer naar de Raad van State: de intrekking van de spreidingswet en het wetsvoorstel dat voorrang voor statushouders bij sociale huur gaat verbieden
  • Vreemdelingen die zijn veroordeeld voor ernstige misdrijven, verliezen hun verblijfsstatus en moeten het land uit
  • Van mensen met een dubbele nationaliteit, die worden veroordeeld voor een gewelds- en zedendelict, wordt hun Nederlandse nationaliteit afgenomen. Ook worden ze het land uitgezet
  • Politie moet sneller (kunnen) ingrijpen bij demonstraties en ordeverstoringen

“We hebben niet getekend voor een kabinet waarbij er alleen maar asielzoekerscentra bijkomen”, waarschuwde hij. “De PVV heeft het zich het afgelopen jaar zeer redelijk en geduldig opgesteld, maar vanaf vandaag gaan de handschoenen uit.”

Overigens dreigde Wilders al eerder met een kabinetscrisis als de zogeheten asiel-noodwet van zijn partijgenoot minister Faber niet zou worden aangenomen. Er waren twijfels over de juridische onderbouwing voor die wet.

Uiteindelijk ging hij er toch mee akkoord dat de wet zou worden omgebouwd tot een spoedwet. Maar de invoering daarvan duurt veel te lang, en dat is volgens Wilders niet de schuld van Faber.

‘Geen dictaat, ook niet vrijblijvend’

De voorstellen uit zijn tienpuntenplan zijn “geen dictaat, maar ook niet vrijblijvend”, zei Wilders in zijn toelichting. Hij begrijpt dat het wat langer zal duren om sommige maatregelen ingevoerd te krijgen, zolang de besluiten ervoor maar wel binnen een paar weken genomen worden.

Politiek verslaggever Marleen de Rooy:

“Het is onduidelijk of VVD, NSC en BBB met de voorgestelde punten zullen meegaan. Voor sommige punten zullen verdragen moeten worden opengebroken. De eerder door de PVV voorgestelde noodwet leidde tot bezwaren en een crisis. Wilders ging uiteindelijk akkoord met een spoedwet, maar nu zegt hij niet nog eens te buigen en geen “nee” te accepteren.

De vraag is wat VVD, NSC en BBB nu doen. Ook zij willen graag strenger beleid en ze zitten niet te wachten op de val van het kabinet. Maar of alle voorgestelde punten voor die partijen te dragen zijn, is de vraag.

En hoewel Wilders benadrukt dat het geen dreigen is, herhaalt hij ook niet meer te zullen buigen. Met zijn plotselinge persconferentie vandaag en zijn plan zet hij de zaken op scherp, en mocht het misgaan tussen de vier dan kan hij tegen zijn achterban zeggen dat hij alles geprobeerd heeft en het aan hem niet gelegen heeft.”

EINDE

YOUTUBE.COM

PERSCONFERENTIE PVV GEERT WILDERS ASIEL

https://www.youtube.com/watch?v=lA_cNaW6bUY

ZIE OOK

https://www.astridessed.nl/wilders-vindt-fascistenkabinet-niet-fascistisch-genoeg-de-tien-punten-van-wilders/

Reacties uitgeschakeld voor Noot 5/Dag Swiebertje!

Opgeslagen onder Divers

Noot 4/Dag Swiebertje!

[4]
VOLKSKRANT
HET KABINET-SCHOOF: EEN ONGELUKKIG HUWELIJK
VANAF DAG 1
3 JUNI 2025
ZIE VOOR GEHELE TEKST, NOOT 1

Reacties uitgeschakeld voor Noot 4/Dag Swiebertje!

Opgeslagen onder Divers

Noot 3/Dag Swiebertje!

[3]
AD
KABINET IS GEVALLEN. WILDERS STAPT UIT DE COALITIE
3 JUNI 2025
Het kabinet is gevallen. Geert Wilders stapt uit de coalitie, waarmee het einde van het kabinet een feit is. Hij eiste ‘garanties’ om zijn asielplannen gedaan te krijgen. Zijn coalitiepartners zijn ‘pissig’ en spreken van een ‘politiek spel’. „Hij loopt gewoon weer weg.”
Premier Dick Schoof heeft dinsdagochtend nog vergeefs een dringend beroep gedaan op de vier fractievoorzitters van de regeringspartijen om het kabinet niet te laten vallen. Maar het gesprek duurde één minuut. Het was een mededeling van Wilders dat hij zijn steun aan het kabinet terugtrekt

Die kabinetsval hing in de lucht nadat PVV-leider Geert Wilders maandag – na amper een uur overleg – al liet weten: „Dit ziet er niet goed uit.” Zijn verwijt is dat VVD, BBB en NSC niet wilden instemmen met zijn tien extra asielplannen. Hij legde onder meer een asielstop op tafel, net als een bouwstop voor asielzoekerscentra en een rem op gezinshereniging.

‘Kon niet anders dan steun voor kabinet intrekken’

Geert Wilders (PVV) zegt in een reactie: „Ik heb de kiezers het strengste asielbeleid ooit beloofd. Maar dat is tegengehouden. Ik wilde de handtekening van de coalitiegenoten. Dat hebben ze niet gedaan. Dan heb ik geen garanties, dus ik kon niets anders doen dan de steun voor dit kabinet intrekken.” Hij beende geïrriteerd weg toen hij vragen kreeg over of hij nu juist niet zijn kiezers in de steek laat.

Want de lezingen over wat Wilders heeft gedaan, lopen behoorlijk uiteen. Dilan Yesilgöz (VVD), Nicolien van Vroonhoven (NSC) en Caroline van der Plas (BBB) zeggen dat er best te praten viel, maar vermoeden dat Wilders bewust aanstuurt op een kabinetsval.

„Ik vind het bizar dat hij dit doet”, zegt Caroline van der Plas (BBB). „Je krijgt nu een links blok, veel zaken vallen stil. Het is allemaal gedoe om niks. En dat nu. Terwijl er zo veel moet gebeuren.” Wil ze ooit weer met Wilders in een kabinet? „Ik heb er wel een beetje tabak van.”

‘Dit ging helemaal niet om asiel’

Dilan Yesilgöz (VVD) is laaiend: „Ja, ik ben boos. Dit ging helemaal niet om asiel. Hij loopt gewoon weer weg. Ik zie iemand die geen verantwoording wil dragen. Die zijn kiezers in de steek laat. Je krijgt straks echt geen rechtse meerderheid meer. Dit is een gemiste kans.”

Nicolien van Vroonhoven (NSC): „Ik vind het echt on-be-grijpelijk. Ik snap het echt niet. Ben wel een beetje boos op hem. Kijk hoe je het land nu achterlaat.”

Als Wilders iets gedaan had willen krijgen, moest hij concretere plannen voorleggen aan de Tweede Kamer. Of beter nog: eigen minister van Asiel Marjolein Faber bellen, suggereerden de drie coalitiepartners.

Wilders wilde niets horen van motie

Vanochtend heeft VVD zelfs nog aangeboden een motie te maken namens de vier partijen, zodat hun ‘politiek commitment’ er zou liggen, maar daar wilde de PVV-leider ook niet van horen.

Caroline van der Plas herhaalde dat pleidooi dinsdagochtend. Ze spreekt van een ‘politiek spelletje’ van Wilders. „Ik doe niet mee aan powerplay. Hij lijkt uit te zijn op een kabinetsval. Hij is roekeloos en onverantwoord. De maatregelen liggen op de plank. Het mandaat is er, en de coalitie staat ervoor. Het is gewoon een kwestie van doen.” Ze waarschuwde ook: „Wie nu stopt levert Nederland op een presenteerblaadje uit aan links.”

De tactiek van Wilders

Wilders wilde liever dat de anderen gewoon blind tekenen voor zijn plannen. „Ik heb nog geen handtekening gezien.” Daar zit tactiek achter. Als alle coalitiepartijen de plannen omarmen, is een meerderheid in de Tweede Kamer verzekerd en wordt het voor het kabinet moeilijker deze naast zich neer te leggen.

Maar de andere coalitiepartijen beseffen dat een deel van de plannen juridisch of praktisch onhaalbaar lijkt. Ze wilden niet keihard teruggefloten worden door wetsadviseurs als de Raad van State of door de rechter. Laat Wilders eerst maar eens uitzoeken wat kán, is hun idee.

Alle vier beseften dat een deel van Wilders’ plannen in de formatie ook al op tafel lagen, maar in de prullenbak verdwenen. Mede omdat bijvoorbeeld NSC vond dat ze zouden botsen met internationale verdragen. Wilders voelt zich echter gestut door peilingen om nu gas te zetten. Die polls claimen dat een deel van zijn achterban een kabinetsval over asiel wel ziet zitten. Het is hét kroonjuweel van de partij. Bovendien zitten NSC en BBB in een lastig parket. Zij houden amper zetels over, lijkt het.’

Wilders sprak gisteravond van een onaangenaam gesprek, na het eerste beraad. Hij eist de steun van de anderen „Hoe weet ik anders dat de NSC-fractie van mevrouw Van Vroonhoven tekent?”

Hij zei maandagavond er ‘een nachtje over te willen slapen’. „Maar het ziet er niet goed uit. We gaan nu nadenken.” Dat nadenken bracht al snel de conclusie dat de PVV er geen heil meer in ziet.

De plannen van Wilders: dit ligt op tafel

– Grenzen dicht voor asielzoekers
Wilders wil net als Duitsland gebruikmaken van een noodregeling in het Europees verdrag. Experts zeggen dat dit alleen in absolute nood- en crisissituaties kan. Een Duitse rechter oordeelde maandag ook al dat zomaar terugsturen niet mag.

– Meer grensbewaking
De PVV wil desnoods het leger inzetten. Er is al iets meer grensbewaking, maar het leger heeft niet genoeg mankracht voor meer toezicht langs de achthonderd grensovergangen.

– Gezinshereniging pauzeren
Wilders wil dit al langer en wil hiervoor wederom een uitzonderingsartikel in het EU-verdrag gebruiken. Experts zien dezelfde hobbel als bij punt één: er moet een absolute noodsituatie zijn. In 2023 haalde een soortgelijk plan van het vorige kabinet het niet bij de Raad van State.

– Syriërs (vrijwillig) terugsturen
Dit kan alleen als gebieden formeel veilig zijn. Zover is het (nog) niet.

– Spreidingswet intrekken en voorrang op sociale huurwoningen schrappen
Bekende plannen en voornemens, daar wordt al aan gewerkt.

– Criminele vreemdelingen eerder uitzetten
Wilders wil bijvoorbeeld Nederlandse Marokkanen die hier geboren zijn, maar een dubbele nationaliteit hebben uitzetten na ‘ernstige misdrijven’. Dat kan alleen bij terrorisme en bij hoge uitzondering.

– Harder optreden bij demonstraties (en burgemeesters ontslaan als die niet ingrijpen).

Er zijn dus veel juridische en praktische bezwaren. Ook politiek liggen de plannen moeilijk. Het is vrijwel ondenkbaar er een meerderheid is voor bijvoorbeeld hier geboren criminelen uit te zetten, burgemeesters te ontslaan of Syriërs al terug te sturen.

EINDE

HET PAROOL

KABINET IS GEVALLEN. WILDERS STAPT

UIT COALITIE. ”HIJ LOOPT

GEWOON WEER WEG”

3 JUNI 2025

https://www.parool.nl/nederland/kabinet-is-gevallen-wilders-stapt-uit-coalitie-hij-loopt-gewoon-weer-weg~be21bb87/?referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.com%2F

Het kabinet is dinsdagochtend gevallen. Geert Wilders stapt met de PVV uit de coalitie, waarmee het einde van het kabinet een feit is. Zijn coalitieleiders zijn ‘pissig’ en spreken van een ‘politiek spel’: als Wilders iets gedaan had willen krijgen, had hij concrete plannen moeten voorleggen.

Premier Dick Schoof heeft dinsdagochtend nog vergeefs een dringend beroep gedaan op de vier fractievoorzitters van de regeringspartijen om het kabinet niet te laten vallen. Maar het gesprek duurde één minuut. Het was een mededeling van Wilders dat hij zijn steun aan het kabinet terugtrekt.

Die kabinetsval hing in de lucht nadat PVV-leider Geert Wilders maandag – na amper een uur overleg – al liet weten: “Dit ziet er niet goed uit.” Zijn verwijt is dat VVD, BBB en NSC niet wilden instemmen met zijn tien extra asiel-eisen. Hij legde onder meer een asielstop op tafel, net als een bouwstop voor asielzoekerscentra en een rem op gezinshereniging.

Geert Wilders (PVV) zegt in een reactie: “Ik heb de kiezers het strengste asielbeleid ooit beloofd. Maar dat is tegengehouden. Ik wilde de handtekening van de coalitiegenoten. Dat hebben ze niet gedaan. Dan heb ik geen garanties, dus ik kon niets anders doen dan de steun voor dit kabinet intrekken.” Hij beende geïrriteerd weg toen hij vragen kreeg over of hij nu juist niet zijn kiezers in de steek laat.

Boos

Want de lezingen over wat Wilders heeft gedaan, lopen behoorlijk uiteen. Dilan Yesilgöz (VVD), Nicolien van Vroonhoven (NSC) en Caroline van der Plas (BBB) zeggen dat er best te praten viel, maar vermoeden dat Wilders bewust aanstuurt op een kabinetsval.

“Ik vind het bizar dat hij dit doet,” zegt Caroline van der Plas (BBB). “Je krijgt nu een links blok, veel zaken vallen stil. Het is allemaal gedoe om niks. En dat nu. Terwijl er zo veel moet gebeuren.” Wil ze ooit weer met Wilders in een kabinet? “Ik heb er wel een beetje tabak van ja.”

Dilan Yesilgöz (VVD) is laaiend: “Ja ik ben boos. Dit ging helemaal niet om asiel. Hij loopt gewoon weer weg. Ik zie iemand die geen verantwoording wil dragen. Die zijn kiezers in de steek laat. Je krijgt straks echt geen rechtse meerderheid meer. Dit is een gemiste kans.”

Nicolien van Vroonhoven (NSC): “Ik vind het echt on-be-grijpelijk. Ik snap het echt niet. Ben wel een beetje boos op hem. Kijk hoe je het land nu achterlaat.”

De tactiek van Wilders

Als Wilders iets gedaan had willen krijgen, had hij concretere plannen moeten voorleggen aan de Tweede Kamer, suggereerden de coalitiepartners maandag. Of beter nog: eigen minister van Asiel Marjolein Faber bellen. Wilders wilde dat de anderen gewoon blind zouden tekenen voor zijn plannen.

Alle vier wisten dat een deel van Wilders’ plannen in de formatie ook al op tafel lagen, maar in de prullenbak verdwenen. Mede omdat bijvoorbeeld NSC vond dat ze zouden botsen met internationale verdragen. Wilders lijkt zich echter gestut door peilingen om nu gas te geven.

Die peilingen claimen dat een deel van zijn achterban een kabinetsval over asiel wel ziet zitten. Het is hét kroonjuweel van de partij. Bovendien bracht het NSC en BBB in een lastig parket. Nu het kabinet is gevallen, houden ze amper zetels over, lijkt het.

Reacties op val kabinet

Volgens VVD-leider Dilan Yesilgöz heeft Wilders de kiezer in ‘de steek gelaten’. Het gaat hem niet om asiel, zei ze. “Het enige wat ik hier kan zien, is iemand die de verantwoordelijkheid niet wil dragen. Die zijn kiezers in de steek laat. Er komt hierna echt geen rechts kabinet meer. Daar ben ik zo bang voor.”

Nicolien van Vroonhoven van NSC noemt de actie ‘onverantwoord’. “Echt onverantwoord.” Wilders wilde volgens haar dat de andere coalitiepartijen hun handtekening onder zijn tien asielvoorstellen zouden zetten. “We hebben gezegd: geef het gewoon aan je minister. En werk het uit. We gaan er welwillend naar kijken.” Met ‘commitment vooraf’ kon haar partij niet akkoord gaan.

SP-fractievoorzitter Jimmy Dijk stelt dat Nederland ‘is bevrijd van een politieke gijzeling’ door ‘rechtse ruziepartijen die niks voor elkaar krijgen’. Hij vindt dat het tijd is voor politieke verandering. “Met de SP was dit niet geb

Reacties uitgeschakeld voor Noot 3/Dag Swiebertje!

Opgeslagen onder Divers

Noot 2/Dag Swiebertje!

[2]

Kabinet-schoof stevende af op een muur

Alles faalde jammerlijk. En hun kabinet stevende ondertussen keihard af op een muur. Eerst in het asieldossier, toen over de btw, daarna stikstof, klimaat, het geweld tegen Joden en toen weer asiel: het werd een hindernisbaan waar niemand tegen bestand bleek.”

….

….

Geen ‘strengste asielbeleid ooit’

Juist dit kabinet had (met een rechtse meerderheid in de Kamers) ein-de-lijk kansen om strikter beleid op touw te zetten. Van het ‘strengste asielbeleid ooit’ is nog helemaal niets terechtgekomen.”

AD

HUILEN, RUZIE, WANTROUWEN: KABINET-SCHOOF

BESTOND VANAF BEGIN UIT BLOEDGROEPEN, DIE

NIET SAMENGAAN

3 JUNI 2025

https://www.ad.nl/politiek/huilen-ruzie-wantrouwen-kabinet-schoof-bestond-vanaf-begin-uit-bloedgroepen-die-niet-samengaan~adebdda3/

Ruzie, ongemak, wantrouwen: het verbond van PVV, VVD, NSC en BBB was van meet af aan een giftige cocktail. Een enkele minister richtte om die reden lang zijn werkkamer niet eens in. Aan het turbulente kabinet-Schoof is al na 335 dagen een einde gekomen. Om asiel, nota bene.

Het werd met plakband in elkaar gezet, lang met spuug bijeen gehouden, maar het lot van het kabinet dat rechts Nederland hoop moest bieden, is bezegeld – nota bene asiel bleek de splijtzwam.

Het tekent hoe broos de verhoudingen waren, en eigenlijk vanaf het begin altijd zijn geweest en gebleven. Want alle sausjes ten spijt: het zogenaamde extraparlementaire karakter van het ‘programkabinet’, de partijloze premier, de veelbesproken rechtsstaatverklaring… Het mocht allemaal niet baten. Het hele bouwwerk bleek geen fundament te hebben. Altijd stonden de partijen met één been in het kabinet, maar met één been er ook buiten.

Niet het stikstofdossier, niet de klimaatmaatregelen, niet het gebrek aan geld, niet de nasleep van de Maccabi-rellen in Amsterdam, maar een twist over de asielwetten (‘de strengste ooit!’) bracht aan het licht: dit kabinet was vanaf het begin een combinatie van partijen met totaal verschillende bloedgroepen. En die verdroegen elkaar slecht.

Bokito vanuit de oppositiebankjes

Los van de inhoudelijke verschillen tussen de partijen – met PVV versus NSC als twee uitersten – was er van meet af aan wrijving tussen de karakters van partijleiders. Geert Wilders die zijn rol als Bokito vanuit de oppositiebankjes niet kon opgeven, bijvoorbeeld. Niet eens zozeer in de Tweede Kamer, maar vooral via zijn geliefde platform X.

Hij noemde zijn eigen premier Dick Schoof bijvoorbeeld ‘slappe hap’. En hij schreef dat diezelfde Schoof, anders dan de ex-topambtenaar had beweerd, ‘niet de baas’ van Nederland is. Ook vond hij dat de Amsterdamse burgemeester Halsema ontslagen zou moeten worden (‘Het land uit met dat tuig. Halsema mag mee’). Maar hij bemoeide zich op X ook met het buitenlandbeleid van het kabinet, door te stellen dat Jordanië de ‘enige echte’ Palestijnse staat is. Iets wat de minister van Buitenlandse Zaken weer moest repareren.

Doodmoe werden coalitiepartners ervan, die berichtjes van Wilders. Schoof ook. Zoals een van zijn ambtenaren onlangs zei: „Het is elke keer weer afwachten wat er in het hoofd van Geert gebeurt. Dan grijpt hij z’n mobieltje en zijn wij er weer een dag druk mee.”

De noodwet van Wilders

Rond de ‘asielcrisis’ ging Wilders al helemaal in standje escalatie. Er moest en zou een noodwet komen. „Ik heb geen ruggengraat van een banaan.” En als hij die wet niet zou krijgen: „Ik weet niet of we dan nog heel lang vrolijk doorgaan.” Dan zou het ‘een moeilijk verhaal’ worden en ‘het kabinet een probleem’. Toen de noodwet sneuvelde en zijn minister Marjolein Faber met twee noodwetten aan de gang ging, herhaalde hetzelfde patroon.

In een heuse persconferentie (een trendbreuk met zijn Twitter-stijl) zette Wilders het voet op het gaspedaal. Als de coalitie niet zou instemmen met zes van zijn tien extra asielmaatregelen ‘stapt de PVV uit deze coalitie’. Bij de coalitiepartners beseften ze: asiel is het kroonjuweel van Wilders, de peilingen zijn niet gunstig. Als Wilders met lege handen naar de kiezer zou moeten, is hij uitgespeeld. Dan maar conflict, zeggen dat de anderen hem tegenwerkten en de gok erop wagen met nieuwe verkiezingen.

En dat in een coalitie die toch al wankelde. Want gaandeweg raakte het die andere architect, Pieter Omtzigt van NSC, ook al kwijt. Moegestreden verliet de ‘pitbull’ politiek Den Haag zelfs.

Zonder Omtzigt om tafel

Omtzigt had toen al wel zijn stempel gedrukt. Toen de rijksbegroting vorig jaar werd opgemaakt op het ministerie van Financiën, kregen partijleiders diens hele oeuvre uitgeserveerd: dreinen, huilen, weglopen, boosheid. Zelfs BBB-leider Caroline van der Plas, die Omtzigt altijd had verdedigd, zei voor de camera publiekelijk dat de anderen het wel zat waren.

Maar ook zonder Omtzigt om tafel verliep het niet soepel. Toen er in het voorjaar onderhandeld werd om geld, bleken er 26 (!) aaneengesloten uren van bekvechten nodig om tot een spuuglelijk compromis te komen. Al kort erna bleek: wat bijvoorbeeld over de huurbevriezing was afgesproken kon helemaal niet. Weer chagrijn.

Ondertussen zagen Omtzigt en zijn erfgenamen hun zetelaantallen in de peilingen verdampen, mede omdat hij een alliantie met Wilders was aangegaan. De hele rechtsstaatverklaring aan het begin van de formatie: het bleek allemaal niet bestand tegen de wil van Wilders.

Zo kwam Omtzigt, later vervangen door Nicolien van Vroonhoven, in een steeds lastiger parket. Met al het machtsvertoon van Wilders bleef van NSC niet veel meer over dan de partij die de PVV ‘salonfähig’ had gemaakt door ze het kabinet in te helpen.

Ook andere coalitiepartijen in steeds ongemakkelijker positie

Ook de twee andere coalitiepartijen kwamen in een steeds ongemakkelijker positie. BBB moest gaandeweg toegeven dat het boerenbeleid van het vorige kabinet eigenlijk onontkoombaar was. De veestapel moet kleiner, links- of rechtsom. Ook een BBB-minister aan het roer stevende daar recht op af, al is er nog geen enkel beleid gemaakt op dat front.

En de VVD wist niet heel veel meer te verkopen dan solide financieel beleid voor de komende jaren. Al geldt ook: de ingeboekte bezuinigingen waren boterzacht. Op het asieldossier werd de partij totaal overvleugeld door Wilders & co. Partijleider Dilan Yesilgöz kon niet heel veel meer doen dan een etentje bij haar thuis organiseren om voor nog een beetje sfeer tussen de kopstukken van het kabinet te zorgen. En veelzeggend: ook die etentjes werden verderop in de kabinetsperiode afgezegd.

Kabinet-schoof stevende af op een muur

Alles faalde jammerlijk. En hun kabinet stevende ondertussen keihard af op een muur. Eerst in het asieldossier, toen over de btw, daarna stikstof, klimaat, het geweld tegen Joden en toen weer asiel: het werd een hindernisbaan waar niemand tegen bestand bleek.

Het leek al sinds de zomer, net nadat het regeerakkoord was opgeleverd, alsof de klok tikte richting het einde. In het kabinet was de sfeer weliswaar lang ‘goed’, erkenden ministers. Toch was het regeren met één hand op de noodrem. Illustratief daarvoor: een enkele minister richtte zijn werkkamer nauwelijks in. Het zou zomaar nodeloos gesleep met fotolijstjes en schilderijen kunnen blijken te zijn, redeneerde deze.

En ook Wilders realiseerde zich dat, als sterkste kracht in het kabinet. Toen hij in februari zijn eigen PVV-staatssecretaris Ingrid Coenradie dreigde weg te sturen, omdat zij hem tartte, riep hij uit: „Ik heb het idee dat het een kwestie van dagen is dat het kabinet klapt.”

Dat is nu alsnog gebeurd, nota bene over asiel. Uitgerekend het onderwerp waar het vorige kabinet op viel, omdat de meest linkse partner in dat kabinet – de ChristenUnie – niet akkoord ging met strengere regels.

Geen ‘strengste asielbeleid ooit’

Juist dit kabinet had (met een rechtse meerderheid in de Kamers) ein-de-lijk kansen om strikter beleid op touw te zetten. Van het ‘strengste asielbeleid ooit’ is nog helemaal niets terechtgekomen.

Wat beklijft er nu van het kabinet dat volgens Wilders ‘de zon’ weer zou laten ‘gaan schijnen’? Niet veel. Geen minister had de ruggensteun of tijd om bakens te verzetten. Nog geen noemenswaardige wet passeerde de Tweede Kamer. De enige wapenfeiten tot nu waren al geboren in het vorige kabinet. Het boerenbeleid: precies zoals Rutte IV het wilde. Het recht op vergissen, indachtig de Toeslagenaffaire dat burgers een fout mogen maken bij het aanvragen van sociale regelingen: was al bedacht door het vorige kabinet.

Volgend kabinet moet puin ruimen

Sterker: je kunt zeggen dat een volgend kabinet puin moet ruimen. De polarisatie in de samenleving is bepaald niet verminderd. De overheid is daarnaast weer wat onaantrekkelijker gemaakt als werkgever, nu er al wel bezuinigingen staan ingeboekt op de ambtenarij. En een volgende minister moet in Brussel gaan uitleggen waarom Nederland minder geld wilde afdragen aan de EU.

Maar belangrijker, het wordt een hele krachttoer om de kiezer te verklaren waarom het uiteindelijk ‘over rechts’ niet is gelukt. Het kortste antwoord: een formatie vol wantrouwen baarde een ruziënde coalitie die ten onder ging aan, jawel, wantrouwen en ruzie.

EINDE

Reacties uitgeschakeld voor Noot 2/Dag Swiebertje!

Opgeslagen onder Divers

Noot 1/Dag Swiebertje!

[1]
VOLKSKRANT
HET KABINET-SCHOOF: EEN ONGELUKKIG HUWELIJK
VANAF DAG 1
3 JUNI 2025
Van onderlinge liefde was in de formatie al geen spoor te bekennen en gedurende de kabinetsperiode strompelde de coalitie van crisis naar crisis. Dat dit kabinet de rit niet voltooit, komt voor niemand als een verrassing. Een overzicht van de meest memorabele momenten van het kabinet-Schoof.

Een moeizame formatie
november 2023 – juni 2024

Na de monsteroverwinning van de PVV kan het Binnenhof in november 2023 niet meer om Geert Wilders heen. VVD en NSC vechten eerst nog om wie een kabinet met de PVV mag gedogen, maar ze concluderen, met de nodige tegenzin, dat er niets anders op zit dan samen met Wilders’ partij toe te treden tot de regering. Er komt een kabinet met de VVD, NSC en BBB en de PVV.

Het is de eerste keer dat een radicaal-rechtse partij aan de knoppen van het landsbestuur zit. Om de samenwerking met Wilders richting de kritische achterbannen te verkopen, krijgt het kabinet het stempel ‘extraparlementair’, komt er een rechtsstaatverklaring en mag Wilders geen premier worden. Er wordt gezocht naar een minister-president van buiten.

Onder meer Marnix van Rij (CDA) en Kim Putters (PvdA) bedanken voor de eer. Oud-informateur Plasterk trekt zich terug na een kift met Omtzigt en beschuldigingen van patentfraude. De coalitie komt uiteindelijk uit bij topambtenaar en voormalig spionnenbaas Dick Schoof. Hij wil de ‘premier van alle Nederlanders’ worden.

Wilders noemt kersverse premier ‘slappe hap’
3 juli 2024

Tijdens het debat over de regeringsverklaring wordt de toon meteen gezet. Wie had gedacht dat Wilders zonder slag of stoot het Torentje opgeeft voor het blauwe pluche waar hij al meer dan 25 jaar zit, komt bedrogen uit. De nieuwe premier Schoof wordt direct duidelijk gemaakt dat hij zijn positie aan Wilders te danken heeft.

‘Slappe hap’ verwijt de PVV-leider de premier als die naar het inzicht van Wilders niet duidelijk genoeg afstand neemt van het verwijt dat er met de PVV-ministers Klever en Faber twee racisten in het kabinet zitten. Klever en Faber hebben zich aanhangers getoond van de racistische omvolkingstheorie. Aanvankelijk wil Schoof ‘zijn eigen woorden kiezen’, maar hij buigt later alsnog en herhaalt op commando wat Wilders wenst: ‘Nee, er zitten geen racisten in het kabinet.’ De oppositie stelt vast dat Schoof tijdens al zijn eerste optreden ‘is vernederd, gevierendeeld en voor de bus is gesmeten’.

Ook vanuit het kabinet wordt Schoof direct ondermijnd. Terwijl het debat gaande is en Schoof de oppositie wil overtuigen dat hij een premier voor alle Nederlanders wil zijn, tweet zijn vicepremier Fleur Agema (PVV) dat zij bij haar standpunt blijft dat zij tegen de hoofddoek is. Het debat wordt een half uur geschorst, waarna Schoof belooft dat kabinetsleden niet meer tijdens debatten zullen twitteren. Agema hoeft haar tweet niet te verwijderen en haar woorden niet in te trekken. Volgens de oppositie ondergraaft de PVV-vicepremier hiermee de eenheid van kabinetsbeleid.

Experimenteren met een regeerprogramma
zomer 2024

Na het vinden van een premier begint het Binnenhof aan het grootste naoorlogse politieke experiment. PVV, VVD, NSC en BBB lukt het niet om het echt inhoudelijk eens te worden over het regeringsbeleid voor de komende jaren. Daarom wordt ervoor gekozen alleen een akkoord op hoofdlijnen vast te stellen, waarin de partijen opsommen wat zij als belangrijkste thema’s zien. Voor de PVV is dat migratie, voor de VVD financiën en internationale veiligheid, voor NSC bestaanszekerheid en wonen, voor de BBB landbouw en stikstof.

De uitwerking in beleid, inclusief financiële invulling, laten zij over aan het nieuw te vormen kabinet. Dat moet de plannen uitwerken in een samenhangend regeerprogramma. Nog voordat de ministeries aan de slag kunnen met de uitwerking, neemt asielminister Marjolein Faber (PVV) de vlucht naar voren en kondigt aan een heuse ‘asielcrisis’ uit te roepen. Een paar uur later trekt zij haar woorden alweer in. ‘Maar als ik dus kijk in de maatschappij, dan hebben we gewoon een crisis.’

Hoewel er sprake zou zijn van een noodsituatie gaan de net aangetreden bewindslieden eerst op zomervakantie. Op ministeries verzuchten ambtenaren dat zij zelf geen idee hebben hoe een regeerprogramma in elkaar getimmerd moet worden. ‘Dit is allemaal nieuw voor ons.’

Huilende en schreeuwende Omtzigt
augustus-september 2024

De uitwerking van het hoofdlijnenakkoord valt in de zomer samen met het opstellen van de rijksbegroting. Met Prinsjesdag zal niet alleen de miljoenennota verschijnen, maar ook het regeerprogramma. Het betekent dat de vier partijleiders opnieuw met elkaar om de onderhandelingstafel zitten. Op het ministerie van Financiën lopen de spanningen voor Pieter Omtzigt te hoog op.

Omtzigt, die al eerder in zijn CDA-tijd uitviel vanwege burn-outs, kan de druk van de onderhandelingen niet aan. Via De Telegraaf lekt uit dat hij al vloekend, tierend en huilend de gesprekken op het ministerie van Financiën voerde. Caroline van der Plas bevestigt later dat Omtzigt inderdaad heeft ‘gehuild en geschreeuwd’. Omtzigt doet opnieuw, om gezondheidsredenen, een stap terug. De nummer 2 van de partij, Nicolien van Vroonhoven, neemt de honneurs waar. Twee maanden later keert Omtzigt terug, maar niet meer als fractievoorzitter.

NSC steunt de oppositie
19 september 2024

Tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen hoopt premier Schoof zich te revancheren voor het desastreus verlopen debat over de regeringsverklaring. Met een uitgewerkt regeerprogramma en de Miljoenennota op zak had Schoof niet zien aankomen dat het debat volledig uit de hand zou lopen op het thema asiel.

Het kabinet wil met een noodwet het parlement buitenspel zetten om verregaande asielmaatregelen te treffen, maar daar is wel een ‘dragende motivering’ – een juridische verantwoording – voor nodig. De oppositie wil dat het kabinet de ambtelijke juridische analyses openbaar maakt en vindt wonderwel steun bij NSC. Interim-fractievoorzitter Van Vroonhoven wijst aan de interruptiemicrofoon op het informatierecht van de Kamer: ‘Artikel 68 Grondwet.’ Steun. ‘Tsjonge jonge, werkelijk niet te geloven’, verzucht Schoof.

Uit de juridische adviezen komt naar voren dat met name de ambtenaren van Binnenlandse Zaken geen grond zien om een asielcrisis uit te roepen waarmee het parlement buitenspel gezet kan worden. Zij wijzen op ‘de politisering van het staatsnoodrecht, wat vanuit een rechtsstatelijk oogpunt onwenselijk is’. Aanvankelijk wil Wilders van geen wijken weten. ‘Er komt een asielnoodwet’, aldus de PVV-leider. ‘Ik heb geen ruggengraat van een banaan’, zegt hij als hem gevraagd wordt of hij zich iets aantrekt van de negatieve adviezen. Wilders lijkt te kiezen voor een ramkoers.

Schoof fluit PVV’er terug om ‘minder Marokkanen’-uitspraak
27 september 2024

PVV’er Chris Jansen vindt nog altijd dat Nederland het moet doen met minder Marokkanen. De staatssecretaris van Infrastructuur stond en staat nog altijd achter de gewraakte uitspraak die Wilders in maart 2014 tijdens de verkiezingsnacht deed. De PVV-leider werd voor de uitspraken onherroepelijk veroordeeld voor groepsbelediging.

Met de belofte van Schoof dat hij de leider van een kabinet wil zijn die er is voor alle Nederlanders wordt Jansen geconfronteerd met het feit dat hij nog steeds achter de strafbare uitingen staat en hoe zich dat verhoudt tot de woorden van Schoof. Desgevraagd blijft Jansen achter zijn uitspraken staan. Het leidt tot verontwaardiging. Ook NSC en VVD eisen opheldering.

Jansen probeert zich in eerste instantie te verschuilen achter het excuus dat hij nadrukkelijk niet in zijn hoedanigheid als bewindsman maar als ‘privépersoon’ heeft gesproken. ‘Ik neem als staatssecretaris van I en W afstand van mijn uitspraken gedaan tijdens dit mediaoptreden’, schrijft hij aan de Kamer. ‘Deze persoonlijke opvattingen reflecteren niet het kabinetsbeleid.’

Schoof, die gedurende de rel in New York is voor de jaarlijkse VN-vergadering moet zijn trip onderbreken om Jansen via de pers te corrigeren. ‘Wilders is hiervoor veroordeeld. Dit kan gewoon niet.’ Dergelijke privé-opvattingen kunnen niet zomaar geventileerd worden zonder dat het botst met de eenheid van kabinetsbeleid, een staatsrechtelijk concept dat Schoof daarna meerdere malen aan de PVV-bewindslieden moet uitleggen.

Wilders’ kroonjuweel sneuvelt: toch geen asielnoodwet
oktober 2024

Als uiteindelijk de Eerste Kamer, waar Faber de oppositie nodig heeft, duidelijk maakt zich tegen de asielnoodwet te keren, is duidelijk dat de PVV haar verlies moet nemen. Wilders geeft de noodwet op, een dragende motivering is er nooit van gekomen en de normale parlementaire route langs beide Kamers moet worden genomen.

Eerste NSC-bewindspersoon stapt op: Idsinga
1 november 2024

Staatssecretaris Folkert Idsinga (NSC) vertrekt na wat velen zien als een afrekening van Wilders. De PVV-leider zou woest zijn op NSC, dat hij verantwoordelijk stelt voor het sneuvelen van de asielnoodwet. De PVV schaart zich in november achter een oproep van de oppositie richting Idsinga om zijn zakelijke belangen te openbaren. De oppositie vindt dat een staatssecretaris van Fiscaliteit volledige openheid moet geven over zijn aandelenportefeuille – bij Idsinga rond de 6 miljoen euro – om zeker te zijn dat hij integer te werk gaat.

Treiterend twittert Wilders richting Idsinga dat het niet openbaar maken ‘geen goed bestuur en niet dragend gemotiveerd’ lijkt, waarna Idsinga opstapt. De tweet van Wilders was voor hem de druppel. Bij NSC hekelen ze de ruwe omgangsvormen die de coalitie met zich meezeult. Wilders is niet onder de indruk: ‘Ik denk dat de heer Omtzigt er wel vijftig Kamervragen over had gesteld als die hier had gezeten.’ Idsinga wordt opgevolgd door Tweede Kamerlid en miljonair Tjebbe van Oostenbruggen.

‘Geen racisten in de ministerraad’
15 november 2024

Niet veel later treedt de tweede NSC-staatssecretaris af. Nora Achahbar, die verantwoordelijk is voor de afhandeling van de toeslagenaffaire, is de ‘polariserende omgangsvormen van de afgelopen weken’ te veel geworden. Haar aftreden volgt na uitspraken vanuit het kabinet over de Maccabi-rellen in Amsterdam. Volgens Schoof zou er sprake zijn van een integratieprobleem. Het kabinet zou onderzoeken of het Nederlands paspoort afgenomen kon worden van relschoppers met een dubbele nationaliteit.

Staatssecretaris Nobel (Integratie) stelde, zonder onderbouwing, dat ‘een groot deel van de islamitische jongeren’ de Nederlandse normen en waarden niet zouden onderschrijven. In de ministerraad die volgt na de rellen in Amsterdam, lekt uit dat er radicale, kwetsende en mogelijk racistische uitspraken zijn gedaan. Welke woorden in de ministerraad zijn gevallen, blijven geheim. Schoof bezweert dat er in het kabinet ‘geen sprake van racisme’ is. Toch vertrekt Achahbar, terwijl haar NSC-collega’s in het kabinet blijven zitten. In haar kielzog vertrekken wel nog twee NSC-Kamerleden.

NSC’ers Rosanne Hertzberger en Femke Zeedijk stappen op
19 November 2024

NSC-Kamerleden Hertzberger en Zeedijk trekken een streep. Een samenwerking met de PVV vonden de twee al moeilijk te verkroppen maar na de racisme-rel kunnen ze het politieke huwelijk niet langer verdragen. De twee Kamerleden stellen vast dat in en rond het kabinet niet conform de ‘rechtstaatverklaring’ wordt gehandeld. Zeedijk: ‘Onze Tweede Kamerfractie is onvoldoende in staat gebleken normerend op te treden. Ik mis zelfreflectie bij de premier en het kabinet. Voor mij heeft discriminatie een gezicht gekregen, hier trek ik een grens. Ik wil hier niet meer aan bijdragen, dit is niet wie ik ben.’

PVV-staatssecretaris Coenradie botst met Wilders
7 februari 2025

Door een tekort aan gevangenispersoneel overweegt staatssecretaris Ingrid Coenradie (Justitie) gevangenen eerder naar huis te sturen. Het is voor Wilders onverteerbaar. ‘No way. Stop maar meer mensen op een cel’, laat hij zijn staatssecretaris via X weten. De situatie escaleert wanneer Wilders op het ministerie van Justitie bij Coenradie verhaal gaat halen. Volgens betrokkenen gaat het er hard aan toe op het departement, waar het geschreeuw van Wilders op de gangen te horen is. Wat hem betreft kan Coenradie vertrekken als zij haar plan doorzet.

Uiteindelijk nemen de twee genoegen met 45 cellen op Schiphol, die gereserveerd waren voor asielzoekers, om het tekort van Coenradie op te vullen. Coenradie is vervolgens niet weg te slaan uit de media waar zij haar verzet tegen Wilders, die normaal gesproken zijn PVV’ers aan een kort lijntje weet te houden, breed uitmeet.

Wilders eist loyaliteit, dreigt met kabinetsval
11 februari 2025

Nu de asielvoorstellen alsnog door de Kamer moeten en niet via het noodrecht ingevoerd mogen worden eist Wilders dat de plannen van Faber met geen letter worden aangepast. De PVV’er verwacht onvoorwaardelijke steun van zijn coalitiegenoten. ‘Ander is het voorbij met dit kabinet. De Raad van State oordeelt echter vernietigend over Fabers wetten. De voorstellen zullen leiden tot extra druk bij de IND en de rechterlijke macht.

Met name NSC en CDA spreken hierover hun zorgen uit. Zij vinden dat er extra geld moet naar de uitvoeringsorganisaties en de rechterlijke macht. Ondanks de ogenschijnlijk dreigende taal, komt Wilders de Raad van State en NSC en CDA tegemoet. Wilders heeft het CDA in de Eerste Kamer nodig om Fabers wetten aangenomen te krijgen. Extra geld naar de IND is prima, zegt Wilders. Daar moet het, wat hem betreft, dan wel bij blijven. ‘De wet, de wettekst, die blijft ongewijzigd.’

‘Dictator Zelensky’
18 Februari 2025

‘Kremlinretoriek’ uit het hart van het kabinet. Wederom weet Marjolein Faber de wenkbrauwen te fronsen wanneer zij terloops voor aanvang van de ministerraad openlijk de legitimiteit van het presidentschap van bondgenoot Volodymyr Zelensky betwist. Faber stelt ten onrechte dat de Oekraïense president ‘niet democratisch gekozen is’. Zelensky is dat wel. De Oekraïense grondwet schrijft wel voor dat in oorlogstijd geen verkiezingen kunnen worden uitgeschreven.

Het is pijnlijk voor het Nederlands aanzien op het internationaal toneel. Mede vanwege de aanslag op MH17, waar 196 Nederlanders om het leven kwamen, schaarde het vorige kabinet zich volledig achter Zelensky in de strijd tegen de Russen. Na een tik op de vingers van defensieminister Ruben Brekelmans trekt Faber haar woorden na de ministerraad weer in. De zaterdag na het incident hangt premier Schoof aan de telefoon met Zelensky om de president ervan te verzekeren dat Nederland Oekraïne militair, financieel en politiek blijft steunen.

Lintjesgate
2 april 2025

De minister met de voor het kabinet en de coalitie belangrijkste portefeuille – asiel – raakt in april opnieuw in opspraak. Het lukt PVV-bewindsvrouw Marjolein Faber niet om uit de politieke problemen te blijven. Na het fiasco met de asielnoodwet en het uitblijven van een dragende motivering volgen haar dubieuze uitspraken over president Zelensky en over Schoof die de intrekking van de Spreidingswet zou traineren.

Tot een nieuwe crisis komt het wanneer Faber weigert haar handtekening te zetten voor een koninklijke onderscheiding voor vijf vrijwilligers bij het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers. ‘Als ik niet wil tekenen, dan teken ik niet’, aldus Faber. ‘Ik ben geen stempelmachine’. Het leidt tot een debat waarin een deel van de oppositie, inclusief het CDA, een motie van wantrouwen indient tegen de PVV-minister. Er zou geen sprake zijn van eenheid van kabinetsbeleid: Faber is tegen een onderscheiding, terwijl Schoof er wel voor is. Faber hoeft geen excuses aan te bieden en mag afwijken van de kabinetslijn.

Spreidingswet vertraagd
14 april 2025

Opnieuw slecht nieuws voor Wilders. Het lukt zijn minister Faber niet om Spreidingswet eerder dan 31 januari 2026 in te trekken. De wet, die de eerlijke verdeling van de opvang van asielzoekers over alle gemeenten moet regelen, wil Wilders zo snel mogelijk van tafel. De intrekking ervan geldt als een van zijn belangrijkste verkiezingsbeloftes. Uit de contourennota van Faber blijkt dat de bestuurlijke realiteit weerbarstiger blijkt. Eerder afschaffing zou volgens minister Faber ‘afbreuk doen’ aan de verwachtingen die zijn gewekt richting gemeenten.

Fractievoorzitters timmeren Voorjaarsnota in elkaar
16 april 2025

Op de valreep komen de vier coalitiepartners er dan toch uit. Na een marathonoverleg van een bizarre 24 uur zijn PVV, VVD, NSC en BBB het eens geworden over de Voorjaarsnota, de tussentijdse aanpassing van de Rijksbegroting. De onderhandelingsronde maakt duidelijk dat het extraparlemenatire experiment definitief doodverklaard kan worden. De vier fractievoorzitters vertimmeren de begrotingen van de ministeries, de ministers horen pas na afloop over de maatregelen. ‘Ze moeten tekenen bij het kruisje’, klinkt het klagend vanuit de ministeries.

De fractieleiders presenteren hun onderhandelingsresultaten richting hun achterban als successen, al wordt daarna snel duidelijk dat de coalitie de ministeries met onwerkbare plannen (de bevriezing van de huurverhoging lijkt onuitvoerbaar) opzadelt en belangrijke besluiten, zoals het stikstofprobleem, opnieuw voor zich uitschuift. Pijnlijk is dat premier Schoof bij het verdelen van het geld en het doorhakken van politieke knopen een figurant blijkt te zijn. ‘Zijn rol? Puur ceremonieel’, aldus een onderhandelaar.

Omtzigt stapt op
18 april 2025

Nog geen twee jaar na de oprichting van zijn partij NSC, stapt Pieter Omtzigt op. Het is hem niet gelukt te herstellen van zijn laatste burn-out. De tol van regeringsdeelname met de radicaal-rechtse PVV het falende extraparlementaire kabinet en alle media-aandacht die dat genereert, is Omtzigt te veel geworden. Regeringsverantwoordelijkheid dragen blijkt voor hem te zwaar te liggen en in een coalitie met de PVV zitten had bij nooit gewild. Liever was hij samen met zijn Kamerleden in de oppositie gaan zitten waar zij konden doen waar Omtzigt de afgelopen jaren excelleerde: het kabinet controleren.

‘De burnout-klachten gaan maar niet weg, het is allemaal te veel’, zegt hij bij zijn afscheid. Zonder de oprichter aan het roer, probeert de verweesde NSC-fractie koers te houden. Nicolien van Vroonhoven neemt de fractievoorzittershamer over.

Ondoordacht onderhandelen zadelt kabinet op met uitvoeringsproblemen
24 april 2025

Vrijwel direct na de triomfantelijke opluchting dat ze eruit zijn gekomen, wordt duidelijk dat het nachtelijke marathonoverleg door de vier fractieleiders de ministers met grote problemen opzadelen, in het bijzonder woonminister Mona Keijzer (BBB). Om een van zijn verkiezingsbeloftes in te lossen, sleept Wilders de bevriezing van de huren uit de onderhandelingen. Hij verkoopt het richting zijn achterban als de ‘boodschappenbonus’. Maar de coalitiepartijen weten zelf niet welke afspraken zij precies hebben gemaakt. Geldt de bevriezing alleen voor de sociale huur in de corporatiesector en niet voor de particuliere sociale huur?

Uiteindelijk blijkt het te gaan om enkel de corporatiehuur, wat de woningcorporaties met een gigantisch probleem opzadelt: door de bevriezing van de huren, komt er minder geld binnen waardoor zij de komende tien jaar zeker 155 duizend minder woningen kunnen bouwen. Zelfs minister Keijzer vindt het voorstel geen goed plan.

Pensioenpaus Joseph haalt uit naar eigen minister
20 mei 2025

NSC-Kamerlid en pensioenspecialist Agnes Joseph heeft het haar missie gemaakt om pensioendeelnemers bij de overgang naar het nieuwe stelsel de keuze te bieden om het reeds opgebouwde pensioengeld in het oude stelsel achter te laten. Het ongevraagd overzetten zou volgens haar tornen aan het eigendomsrecht. Haar voorstel leidt tot kritiek vanuit de pensioensector, de Raad van State velt een vernietigend oordeel en ook haar eigen minister Eddy van Hijum (Sociale Zaken) wijst het plan af. Volgens Van Hijum zou het amendement van Joseph onduidelijk zijn en voor vertraging zorgen. Het leidt tot een ongekende uithaal richting de eigen minister: ‘U houdt de bevolking voor de gek hiermee.’

Het voorstel van Joseph redt het uiteindelijk net niet. Omdat DENK de NSC’er niet steunt komt de stemming uit op 73 Kamerleden tegen het amendement, tegenover 72 stemmen voor.

Wilders presenteert tienpuntenplan
26 mei 2025

De asielnoodwet komt er niet, de Spreidingswet is nog steeds niet ingetrokken en de PVV daalt in de peilingen. Gefrustreerd over wat hij tot nu toe bereikt heeft, wil Wilders met een tienpuntenplan het asieldossier openbreken. Maar hij wil vooral zijn achterban geruststellen. Wilders ziet al geruime tijd dat zijn tweets en dreigende woorden weinig indruk maken op de coalitie en de pers.

Met de presentatie van een aantal asielvoorstellen in perscentrum Nieuwspoort hoopt hij dat de aandacht te verleggen naar zijn plannen. Het zou de aandacht afleiden van het uitblijven van concrete resultaten van zijn eigen asielminister Faber, maar ook de door hem breed uitgemeten huurbevriezing die op steeds meer kritiek kan rekenen. Het zoveelste dreigement van Wilders de stekker uit het kabinet te trekken als hij zijn zin niet krijgt maakt geen indruk op VVD, NSC en BBB. Als Wilders aanvullende voorstellen heeft, mag hij, of zijn asielminister, het uitwerken in concrete plannen.

Wilders trekt stekker uit kabinet
2 juni 2025

Een extra coalitieoverleg – waar Wilders geen genoegen neemt met een open houding richting zijn asielvoorstellen – loopt uit op een breuk. Vanuit VVD, NSC en BBB is met verbazing gereageerd op het ‘politieke circus’ dat Wilders maandag op de PVV-vleugel van het Tweede Kamergebouw heeft opgetuigd. Een aantal voorstellen uit Wilders tienpuntenplan wordt al uitgewerkt, en met de rest van zijn plannen mag hij verder aan de slag.

‘Ik heb zojuist aan Wilders aangegeven dat hij binnen het hoofdlijnenakkoord alle ruimte heeft om zijn voorstellen aan zijn minister voor te leggen om nader uit te werken’, aldus NSC-leider Van Vroonhoven. VVD-leider Yesilgöz wijst erop dat veel punten al beleid hadden kunnen zijn als PVV-minister Faber vaart had gemaakt. ‘Daar is dus geen politieke onderhandeling meer voor nodig.’

Het is voor Wilders niet genoeg. De radicaal-rechtse populist die al bijna twintig jaar zijn eenmanspartij runt, eist loyaliteit van de andere coalitiepartijen. Hij wil dat zij tekenen voor zijn nog niet uitgewerkte ideeën. Als blijkt dat zij daar niet voor voelen, trekt hij zijn conclusies. ‘Het ziet er niet goed uit.’ De volgende ochtend, op dinsdag 3 juni, trekt hij na nog geen jaar geregeerd te hebben de stekker uit het kabinet-Schoof.

EINDE

Reacties uitgeschakeld voor Noot 1/Dag Swiebertje!

Opgeslagen onder Divers