[63]
NOS
BNNVARA DIRECTEUR BIEDT EXCUSES AAN VOOR WERKOMSTANDIGHEDEN DWDD
21 NOVEMBER 2022
BNNVARA-directeur biedt excuses aan voor werkomstandigheden DWDD
De directeur van BNNVARA, Suzanne Kunzeler, biedt redacteuren en medewerkers van De Wereld Draait Door excuses aan voor de werkomstandigheden op de werkvloer van het televisieprogramma. “Ik hecht eraan om een diepgevoelde spijtbetuiging te doen”, zei Kunzeler in Nieuwsuur.
Ze richtte haar woorden aan “al die mensen, al die oud-collega’s en collega’s die nog steeds bij BNNVARA werken, die hier soms de dupe van zijn geworden, die in angst hebben gewerkt”. “Die verdriet hebben moeten meemaken, die dat leed hebben moeten ervaren. Dat is echt verschrikkelijk. Ik vind het echt niet normaal dat mensen in angst werken. Ik vind dat nu niet normaal, maar ik had dat destijds ook echt niet getolereerd.”
Kunzeler, sinds mei 2022 directeur content bij BNNVARA, zegt afgelopen tijd veel “indringende gesprekken” te hebben gevoerd over de situatie bij DWDD. Het was voor de omroep van belang dat presentator Matthijs van Nieuwkerk zou erkennen dat hij grenzen over is gegaan en dat hij spijt zou betuigen. “Dat heeft hij in gesprekken naar ons wel gedaan, maar dat moest ook naar alle oude en huidige collega’s die daar jarenlang de dupe van zijn geworden (…)”.
Van Nieuwkerk kwam dit weekend in opspraak na een publicatie in de Volkskrant over de angstcultuur die heerste op de redactie van De Wereld Draait Door. In het artikel werd beschreven hoe de presentator en meerdere eindredacteuren zich jarenlang schuldig hadden gemaakt aan intimiderend en grensoverschrijdend gedrag. Tientallen voormalige medewerkers vertelden onder meer over extreme woede-uitbarstingen en publieke vernederingen
De eerste verklaring die Van Nieuwkerk verstrekte viel niet in goede aarde bij de omroep, zegt Kunzeler. “In de eerste verklaring was geen sprake van erkenning of excuses. Dat hij daarna, nadat wij hem hadden aangesproken, met een tweede verklaring is gekomen, vinden wij erg ingewikkeld. Want we wisten wat er eerst in stond. Daarom gingen we twijfelen.”
Contact
Meerdere (oud-)werknemers zeggen dat BNNVARA geen contact met ze heeft opgenomen naar aanleiding van de omstandigheden op de werkvloer. Ook daar biedt Kunzeler haar excuses voor aan. “We hebben rond de twintig mensen gesproken, ook mensen die zijn genoemd in het artikel. Maar we hebben te weinig mensen gesproken, en dat spijt me. We gaan nog meer mensen benaderen en uitnodigen voor een gesprek.”
Toenmalig BNNVARA-directeur Frans Klein zei tegen De Volkskrant dat hij “nooit had gedacht” dat er sprake was van een misstand. Kunzeler noemt dat nu een “naar” interview. “In dit gesprek zet hij ook een aantal mensen weg, zoals Wim van Klaveren.” Van Klaveren trok in 2010 als eerste aan de bel over de werkomstandigheden, maar hij werd naar eigen zeggen door Klein afgescheept. Volgens Kunzeler mag dit “absoluut niet”. “Maar ik kan alleen maar spreken van wat ik in die tijd had gedaan, en ik was er toen niet. Maar we staan ervoor dat het in de toekomst anders moet gaan.”
‘Onderzoek niet onder vlag van de NPO’
De NPO kondigde eerder vandaag aan een extern onafhankelijk onderzoek te starten en dat nog wordt overlegd over de formele opdrachtgever. Kunzeler zegt dat dat onderzoek “zeker niet” onder vlag van de NPO moet gebeuren, omdat Klein nu de NPO-directeur is. “Voor mij is het logisch dat er geen onderzoek gedaan kan worden door de NPO, vanwege de betrokkenheid van Frans Klein.” Over de toekomst van zijn carrière wil ze geen uitspraken doen.
Dat de harde werkcultuur wordt weggezet als topsport, vindt Kunzeler onjuist. “Er had veel meer gedaan moeten worden. Ook Matthijs had begeleid moeten worden, mensen hadden hierover moeten kunnen praten. Ik geloof oprecht dat DWDD ook een prachtig programma had kunnen zijn zonder die angstcultuur.”
Kunzeler noemt de hele situatie “buitengewoon treurig”. “Ik mag hopen dat we hiermee de bodem hebben bereikt en dat we de onderste steen boven krijgen.”
Gerard Timmer, directeur bij de NOS en voormalig directeur bij BNNVARA, zegt geen kennis te hebben genomen van de misstanden bij DWDD. “Ik vind het buitengewoon vervelend voor degenen die het overkomen is. Als er een onderzoek komt, ben ik zeer bereid vragen te beantwoorden.”
Hoe het verder gaat met de Top2000 Quiz, die Matthijs van Nieuwkerk ook zou presenteren, bij de omroep NTR is nog onduidelijk. De opnames zijn momenteel stilgelegd. De NTR wil daarover met Matthijs van Nieuwkerk en de NPO in gesprek.
EINDE NOS BERICHT
[64]
NOS
NPO-DIRECTEUR LEEFLANG OVER DWDD:
HOE HEEFT DIT VIJFTIEN JAAR LANG ZO
KUNNEN GAAN
19 NOVEMBER 2022
NPO-directeur Leeflang over DWDD: ‘Hoe heeft dit 15 jaar lang zo kunnen gaan?’
NPO-voorzitter Frederieke Leeflang maakt zich zorgen over het huidige werkklimaat bij de publieke omroep. Naar aanleiding van de onthullingen van de Volkskrant over misstanden bij de De Wereld Draait Door vraagt ze zich af: “Hoe heeft dit vijftien jaar lang zo kunnen bestaan?” Leeflang vindt dat er nog veel vragen zijn, en wil dan ook onderzocht hebben waar het is misgegaan.
Volgens Leeflang geven de publicaties van de Volkskrant aanleiding om de zaak dieper uit te zoeken. “Ik denk juist in dit soort situaties dat je altijd moet kijken naar meerdere kanten, daarom is onderzoek van belang. Je kijkt niet alleen naar wat er met de betrokken medewerkers is gebeurd, maar ook: hoe heeft het zover kunnen komen dat een presentator dit gedrag heeft kunnen vertonen.”
Eerder vandaag werd duidelijk dat de NPO een onderzoek instelt naar het grensoverschrijdende gedrag bij het programma van Matthijs van Nieuwkerk.
Volgens Leeflang was zij niet eerder op de hoogte van de het werkklimaat omdat zij pas sinds januari van dit jaar voorzitter van de publieke omroep is. Ze stelt vast dat er destijds niet adequaat is gehandeld. “Ik vraag me af waarom het zolang door heeft kunnen gaan want er zijn zeker signalen geweest, lees ik in de Volkskrant.”
Wie daarvoor verantwoordelijk is, kan Leeflang naar eigen zeggen nog niet zeggen. “Daar is het nu echt te vroeg voor. We moeten heel goed kijken wat er daadwerkelijk is gebeurd, en wat we anders hadden kunnen doen.”
The Voice
Afgelopen juni trok de Raad voor Cultuur nog aan de bel over grensoverschrijdend gedrag in de cultuur- en mediasector. In een rapport omschreef het orgaan zulk gedrag als “een hardnekkig en urgent probleem” in de sector. “Het oplopend aantal meldingen van de afgelopen tijd laat alleen het topje van de ijsberg zien”, aldus de Raad.
Het adviesorgaan onderstreepte nadrukkelijk dat grensoverschrijdend gedrag niet alleen over seksueel gedrag gaat, maar ook over pestgedrag, racisme en seksisme. “Dit is kennelijk de tijd waarin onthullingen naar boven komen”, aldus Leeflang, die verwijst naar DWDD, maar ook naar misstanden bij The Voice of Holland.
Over mogelijke consequenties wil zij niets kwijt. De NPO-voorzitter wil eerst weten wat er “daadwerkelijk is gebeurd”. Dat geldt voor de rol van Van Nieuwkerk, maar ook voor de top van de omroep en de NPO. Daaronder valt onder meer de huidig directeur video van de NPO, Frans Klein. Hij was als mediadirecteur van de VARA jarenlang verantwoordelijk voor DWDD. Leeflang: “Dat dit speelde, had ik van hem wel willen weten ja.”
‘Blijft een mooi programma’
Van Nieuwkerk was lange tijd de enige presentator van het populaire programma, dat werd uitgezonden van 2005 tot 2020. In de beginperiode was Vera Keur voorzitter van de VARA (1995 tot 2009). Later ging die omroep samen met BNN. Keur zegt niet van de omvang van de misstanden te hebben geweten, zij denkt dat ze vooral na 2011 plaatsvonden.
Volgens Keur had omroepbaas Klein destijds veel contact met de eindredacteur van het programma, Dieuwke Wynia. Zij leidde de redactie vanaf 2008. “Hij zei dat er productieproblemen waren en dat Matthijs niet de makkelijkste presentator was. Maar daar was hij niet de enige in. Wij wisten dat als presentatoren onder druk staan, het moeilijk voor ze is om zich altijd goed te gedragen.”
Cees Korvinus, oud-directeur van BNNVARA (2009-2011), ontkent de signalen eerder gehoord te hebben. “In mijn tijd heb ik er niets over gehoord. Als ik dat toen geweten had en klachten of meldingen had gehoord, dan was er zeker met Matthijs gesproken.”
“Er zijn situaties geweest die echt niet konden”, zegt Korvinus nu op basis van de berichtgeving in de Volkskrant. “Aan de andere kant: DWDD heeft ook echt wat neergezet. De Wereld Draait Door blijft een heel mooi programma. Dat moeten we niet vergeten.”
Dat het programma destijds niet is gestopt, zegt Korvinus wel te snappen. “Het gebeurt niet zo snel dat je een gouden programma stopt. Er hangt veel van zo’n programma af.”
Onderzoek en actieplan
Volgens Janke Dekker van meldpunt Mores bestaat er geen twijfel over: de leiding van BNNVARA is destijds tekortgeschoten. Maar het besluit om eerst het verdere onderzoek af te wachten, noemt voorzitter Janke Dekker verstandig. “Het gaat om een programma dat allang gestopt is, als je erachter wil komen hoe dit kon ontstaan, moet je een cultuuronderzoek opzetten. Iedereen die met zulk gedrag in aanraking is gekomen, moet de kans krijgen om z’n verhaal te doen. Pas dan kun je conclusies trekken over wat je ervan kunt leren.”
Een ‘actieplan’ moet in de toekomst voorkomen dat misstanden bij de publieke omroep vaker plaatsvinden. NPO-voorzitter Leeflang en staatssecretaris Gunay Uslu hebben daarover afspraken gemaakt, werd eerder vandaag duidelijk.
In zo’n plan moet een aantal zaken terugkomen, zegt Dekker. Om te beginnen moet worden omschreven hoe een cultuuromslag op een werkvloer kan plaatsvinden. “Het moet van zwijgcultuur naar aanspreekcultuur gaan. En dat betekent bijvoorbeeld ook: niet raar doen als iemand aangeeft dat hij of zij iets niet prettig vindt.”
Ook hamert Dekker erop dat het belangrijk is dat de arbeidsmarktpositie van werknemers onder de loep wordt genomen. In de omroepcao is vastgelegd dat werknemers tot maximaal zes tijdelijke contracten mogen krijgen. Na vier jaar moeten zij in dienst genomen worden. Dekker: “Mensen zijn heel kwetsbaar met zo’n tijdelijk contract. Ze komen dan minder snel voor zichzelf op, want ze moeten toch een hypotheek betalen.”
“Het programma ging altijd voor het welzijn van de werknemers”, stelt Dekker. “Dat de leiding niet heeft opgetreden, vind ik van de situatie het meest verwerpelijk.”
EINDE NOS BERICHT
[65]
”Staatssecretaris Uslu had de NPO gevraagd met een actieplan te komen met daarin concrete stappen om grensoverschrijdend gedrag in de toekomst te voorkomen. Ze benadrukt dat de publieke omroep, dus ook BNNVARA, een veilige werkplek moet garanderen voor iedereen, ook als de werkdruk hoog is. “Het raakt me dat medewerkers zich zo onveilig hebben gevoeld en heel naar zijn behandeld.”
NOS
KABINET VERBOLGEN OVER MISSTANDEN
BIJ DWDD, NPO STELT ONDERZOEK IN
19 NOVEMBER 2022
Kabinet verbolgen over misstanden bij DWDD, NPO stelt onderzoek in
De NPO stelt een onderzoek in naar het grensoverschrijdende gedrag bij De Wereld Draait Door door presentator Matthijs van Nieuwkerk en eindredacteuren. Ook moet er een actieplan komen om “dergelijke zaken in de toekomst te voorkomen”.
De verklaring volgt op overleg tussen NPO-voorzitter Frederieke Leeflang en staatssecretaris Gunay Uslu. Aanleiding is het Volkskrant-artikel over de kwestie dat gebaseerd is op getuigenissen van tientallen voormalige medewerkers van De Wereld Draait Door.
“Bij de publieke omroepen zijn we allemaal enorm geschrokken van het grote aantal medewerkers die negatieve en angstige ervaringen hebben opgedaan tijdens hun werk bij het programma DWDD. Dit had nooit mogen gebeuren”, zegt Leeflang.
De NPO laat weten al langer in gesprek te zijn met andere media, waaronder RTL, Talpa en ITV Nederland, over een gezamenlijke aanpak tegen grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer.
Naar aanleiding van de berichtgeving heeft de NTR de opnames van de Top 2000 Quiz met Van Nieuwkerk vanochtend stilgelegd.
Staatssecretaris Uslu had de NPO gevraagd met een actieplan te komen met daarin concrete stappen om grensoverschrijdend gedrag in de toekomst te voorkomen. Ze benadrukt dat de publieke omroep, dus ook BNNVARA, een veilige werkplek moet garanderen voor iedereen, ook als de werkdruk hoog is. “Het raakt me dat medewerkers zich zo onveilig hebben gevoeld en heel naar zijn behandeld.”
NPO en Frans Klein
Huidig NPO-directeur Video Frans Klein was jarenlang als mediadirecteur van de VARA verantwoordelijk voor DWDD. Tegen de Volkskrant zei hij onder meer dat hij zag dat het heftig was. “Natuurlijk liepen we het risico dat mensen iets te veel vermalen raakten in deze situatie. Daar hebben we op onze manier aandacht aan proberen te besteden. In retrospectief misschien onvoldoende.”
Een NPO-woordvoerder zegt dat het te vroeg is om te kijken naar de rol van Klein. “Het maakt nu geen onderdeel uit van het onderzoek, onze focus is eerst op de medewerkers, en op wat er is gebeurd.”
Niet passend
De NTR noemt het in een verklaring niet passend om vandaag een feestelijke quiz op te nemen, na de dynamiek die is ontstaan door het verschijnen van het Volkskrant-artikel. De beslissing is volgens de NTR genomen in overleg met Van Nieuwkerk en de NPO.
Gisteren zijn er twee afleveringen opgenomen, vandaag zijn er twee afgezegd, zegt de NTR. “We gaan nu bedenken hoe we moeten omgaan met deze ongewone situatie. Dit uiteraard in samenspraak met de NPO die over de uitzendingen gaat.”
Of de opnames later alsnog plaatsvinden, is niet duidelijk. Het is de bedoeling dat het programma volgende maand wordt uitgezonden, in de aanloop naar de jaarlijkse Top 2000 van NPO Radio 2 en de Top 2000 a gogo op televisie.
De NTR zegt geen meldingen over grensoverschrijdend gedrag bij de programma’s over de Top 2000 te hebben ontvangen. “Een artikel zoals in de Volkskrant laat zien dat het belangrijk is om er scherp op te blijven.”
‘Spijt’ maar artikel ook ‘draconische karikatuur’
Ruim vijftig voormalige medewerkers van DWDD deden tegen de Volkskrant hun verhaal over grensoverschrijdend gedrag bij dat programma. Het ging volgens hen om “extreme woede-uitbarstingen en publieke vernederingen”. Tientallen werknemers vielen ziek uit vanwege de werkomstandigheden.
Van Nieuwkerk wilde de Volkskrant niet te woord staan; ook op schriftelijke vragen wilde hij geen antwoord geven. Gisteren kwam hij wel met een verklaring: “Dat we kennelijk toch niet iedereen een veilig en prettig gevoel hebben kunnen geven en dat het zelfs collega’s ziek heeft gemaakt, dat spijt me enorm.”
Het artikel in de Volkskrant noemt hij “een draconische karikatuur van vijftien jaar DWDD”. Hij stelt verder: “Ik ben nu gemakshalve teruggevouwen tot een Eeuwige Driftbui.”
[66]
”Omdat de meeste leidinggevenden uit die tijd ook nu nog invloedrijke posities bekleden in Hilversum of elders in de media, willen de meeste oud-medewerkers alleen op anonieme basis praten.”
VOLKSKRANT
IN DE SUCCESVOLLE TV MACHINE VAN DWDD WERD MENIG
REDACTEUR VERMALEN
18 NOVEMBER 2022
ZIE VOOR GEHELE TEKST, NOOT 2
OF
[67]
ANTWOORDEN STAATSSECRETARIS USLU
ANTWOORDEN OP KAMERVRAGEN OVER HET BERICHT:
”IN DE SUCVCESVOLLE TV MACHINE VAN DWDD WERD MENIG REDACTEUR VERMALEN
file:///C:/Users/Essed/Downloads/antwoorden-op-kamervragen-over-het-bericht-in-de-succesvolle-tv-machine-van-dwdd-werd-menig-redacteur-vermalen.pdf
TEKST
BLADZIJDE 1
MINISTERIE VAN ONDERWIJS, CULTUUR EN WETENSCHAP
>Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den H aag P agina 1 van7
Hierbij stuur ik u de antwoorden op de vragen van het lid Werner (CDA) over het bericht ‘In de succesvolle tv-machine van DWDD werd menig redacteur vermalen’.
De vragen werden ingezonden op 23 november 2022 met kenmerk 2022Z22874. De staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, Gunay Uslu De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG
Datum 25 november 2022 Betreft Antwoord op schriftelijke vragen van het lid Werner (CDA) over het bericht ‘In de succesvolle tv-machine van DWDD werd menig redacteur vermalen’
Hierbij stuur ik u de antwoorden op de vragen van het lid Werner (CDA) over het bericht ‘In de succesvolle tv-machine van DWDD werd menig redacteur vermalen’. De vragen werden ingezonden op 23 november 2022 met kenmerk 2022Z22874.
De staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, Gunay Uslu
BLADZIJDE 2
De antwoorden op de schriftelijke vragen van het lid Werner (CDA) over het bericht ‘In de succesvolle tv-machine van DWDD werd menig redacteur vermalen’ met kenmerk 2022Z22874, ingezonden op 23 november 2022.
Vraag 1: Vindt u de berichtgeving over grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer van het televisieprogramma De Wereld Draait Door (DWDD) schrijnend en ontluisterend? Deelt u de mening dat medewerkers zich te allen tijde beschermd moeten weten door hun werkgever? (1)
Antwoord 1: Ja. Grensoverschrijdend gedrag is kwetsend, vernederend en schadelijk voor het slachtoffer. Dat laat ook deze casus van de DWDD weer zien. Het is ontoelaatbaar dat dit anno 2022 nog gebeurt. Iedereen op de werkvloer heeft recht op een veilig werkklimaat: alle medewerkers, opdrachtnemers maar ook kandidaten en gasten die meedoen aan tv-programma’s. En de werkgever heeft de taak en zelfs verplichting om hiervoor te zorgen. Vraag 2: Kunt u zich de vragen van het CDA over De bescherming van deelnemers van tv programma’s zoals the Voice of Holland. d.d. 17 januari 2022 (2) en uw antwoorden daarop d.d. 22 februari 2022 (3) herinneren?
Antwoord 2: Ja.
Vraag 3:
In antwoord op vraag 7 (4) – Bent u bereid in gesprek te gaan met de verschillende publieke en commerciële partijen om te onderzoeken of dit soort beschuldigingen breder spelen bij tv-programma’s en te bespreken hoe kandidaten in de toekomst beter kunnen worden beschermd? Zo ja, wanneer bent u dit van plan te doen en hoe wordt de Kamer hierover op te hoogte gehouden? – schrijft u, met verwijzing naar het antwoord op vraag 2, dat u naar aanleiding van de uitzending van BOOS en de berichtgeving daarover heeft gesproken met “zowel RTL, Talpa alsook de NPO”. Hoe vaak hebben u, of medewerkers van uw ministerie, sindsdien contact gehad met de NPO? Met wie van de NPO is toen gesproken? Is in die gesprekken op enig moment melding gemaakt van grensoverschrijdend gedrag bij DWDD? Is in die gesprekken op enig moment melding gemaakt van grensoverschrijdend gedrag bij andere programma’s dan DWDD, bij de NPO of op commerciële zenders? Indien ja, wat is er met deze meldingen gedaan?
Antwoord 3
Na de uitzending van BOOS en de berichtgeving heb ik inderdaad eerst contact opgezocht met de top van alle drie de grote mediaorganisaties. De contacten met de NPO over het onderwerp grensoverschrijdend gedrag die daarop volgden, betroffen de twee rondetafelgesprekken die ik met zowel publieke als private mediapartijen over het onderwerp grensoverschrijdend gedrag heb georganiseerd. Het doel van deze gesprekken was het verkennen van een vanuit de sector gezamenlijke preventieve aanpak om grensoverschrijdend gedrag zoveel mogelijk tegen te gaan. Gezien de vertrouwelijkheid van deze gesprekken kan ik niet ingaan op wat er concreet is besproken. Wel kan ik uw Kamer melden
BLADZIJDE 3
dat bij geen van deze gesprekken melding van grensoverschrijdend gedrag bij de DWDD of andere programma’s aan de orde is geweest.
Vraag 4: Kunt u expliciet aangeven wanneer u voor het eerst hoorde over (meldingen van) grensoverschrijdend gedrag bij DWDD en via welke kanalen? Was u verbijsterd over de ernst en de omvang van de meldingen?
Antwoord 4
Net als uw Kamer, hebben de signalen over grensoverschrijdend gedrag bij DWDD mij bereikt via de media. Ik heb met afschuw kennis genomen van de artikelen in de Volkskrant. Het is moeilijk te begrijpen hoe het mogelijk is geweest dat mensen jarenlang blootgesteld zijn aan een onveilig werkklimaat.
Vraag 5: Hoe beoordeelt u de wijze waarop omroep BNNVARA als werkgever, de NPO en andere betrokkenen sinds het uitkomen van het Volkskrantartikel hebben gehandeld en gecommuniceerd? Zijn volgens u alle juiste stappen, door de juiste verantwoordelijkheden, op de juiste momenten en in de juiste volgorde genomen?
Antwoord 5
Mijn beeld van het verloop de afgelopen dagen is in ieder geval dat er snel is gehandeld. BNNVARA heeft openlijk haar excuses geboden aan alle slachtoffers; een noodzakelijk signaal omdat hiermee het leed van de slachtoffers wordt erkend. De NPO laat nu een extern onderzoek doen door een onafhankelijke partij naar de werkomstandigheden bij DWDD. Mede op basis daarvan komt er een actieplan waarin NPO samen met de omroepen gaan vaststellen wat nodig is om een veilige werkomgeving te garanderen. Met de NPO heb ik afgesproken dat zij mij informeert over de aanpak en het proces. Vraag 6:
Ziet u ook dat veel medewerkers bij de omroepverenigingen werken met kortlopende arbeidscontracten en via schijnconstructies met zzp’ers, waardoor het nog ingewikkelder is om eventuele misstanden aan de kaak te stellen? In hoeverre speelt volgens u hierin mee dat zowel bij de omroepverenigingen als de NPO sprake is van een ‘ratrace’ waarin alles draait om kortetermijnsucces op basis van kijkcijfers, marktaandelen en streefgetallen?
Antwoord 6:
Het beeld herken ik. Ook in het advies van de Raad voor Cultuur “Over de grens”, dat in juni 2022 is gepubliceerd wordt hierop ingegaan.1 De Raad constateert dat wanneer veel werknemers tijdelijke contracten hebben, dit bijdraagt aan een gevoel van onderlinge concurrentie. Personen die hun werkomgeving als competitief ervaren, maken significant meer grensoverschrijdend gedrag mee. Dit heeft namelijk ook tot gevolg dat mensen zich minder durven uit te spreken wanneer zij grensoverschrijdend gedrag ervaren of in het bijzijn ervan meemaken. De nadruk op succes en kijkcijfers in de mediasector en de druk die dit met zich meebrengt, zal vermoedelijk dit fenomeen versterken. Dat laat onverlet dat succes nooit een excuus mag zijn om mensen respectloos en onwaardig te behandelen. Ook als de druk nog zo hoog is.
BLADZIJDE 4
Vraag 7:
Wat gaat u doen om ervoor te zorgen dat omroepverenigingen weer personeel voor langere tijd aan zich gaan binden op basis van fatsoenlijke arbeidsvoorwaarden en in een veilige werkomgeving?
Antwoord 7 Met u deel ik dat de mensen die bij de publieke omroepen meewerken aan het neerzetten van een stevige, onafhankelijke en kwalitatief hoogstaande publieke omroep moeten kunnen rekenen op een fatsoenlijke betaling. Zeker omdat dit er aan bijdraagt dat zij zich veilig voelen in hun werkomgeving en zich durven uit te spreken bij misstanden die zij ervaren of zien gebeuren. Ik vraag dan ook nadrukkelijk zowel bij de NPO als in mijn gesprekken met de omroepen aandacht hiervoor en zal dat ook in de toekomst expliciet blijven doen.
Vraag 8: De NPO heeft een actieplan tegen grensoverschrijdend gedrag aangekondigd. Welke voorstellen of goede voorbeelden heeft u zelf om de veiligheid op de werkvloer bij televisie- en radioprogramma’s te verbeteren en structureel te borgen?
Antwoord 8 In mijn reactie op het advies van de Raad voor Cultuur “Over de grens” heb ik reeds aangegeven dat grensoverschrijdend gedrag meerdere oorzaken en gezichten heeft.2 Er is helaas niet één oplossing voor en in die brief geef ik aan welk breed palet aan maatregelen zal bijdragen aan het verminderen van grensoverschrijdend gedrag. Wettelijk gezien zijn werkgevers nu reeds verplicht om via de Risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) een inventarisatie te maken van de arbeidsrisico’s die in die organisaties spelen, waaronder die van psychosociale arbeidsbelasting. Grensoverschrijdend gedrag valt hier onder. Daarbij horen ook maatregelen om deze risico’s te beheersen. Het kabinet werkt aan het nationaal actieprogramma tegen seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld. Dit actieprogramma zet in op maatregelen in de hele maatschappij, waaronder ook de werkvloer. In dat kader werken werkgevers en werknemers aan een programmatische aanpak gericht op maatregelen tegen seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld op de werkvloer. In dat zelfde kader onderzoekt de minister van SZW enkele aanscherpingen in de Arbowet en – regelgeving (zie ook het antwoord op vraag 12). Verder kan tot voorbeeld dienen het Beleidskader Veilig de vloer op, dat door NAPK ontwikkeld is voor de podiumkunsten, maar voor een groot deel toepasbaar op de mediasector. Dit beleidskader gaat in op alles wat een organisatie kan doen om grensoverschrijdend gedrag te voorkomen en – wanneer het zich toch voordoet – aan te pakken. Het gaat specifiek in op de bijzondere omstandigheden in de culturele en creatieve sector, zoals de inzet van het lichaam als instrument, de rol van (artistiek) leiders en de onderlinge afhankelijkheid die mensen in de sector ervaren.
Vraag 9:
Op welk manier worden medewerkers van de omroepverenigingen en NPO op een
BLADZIJDE 5
veilige en verantwoorde manier bij zowel het actieplan als het externe onderzoek betrokken?
Antwoord 9
De NPO heeft mij laten weten dat de Centrale Ondernemingsraad van de NPO zal worden geïnformeerd over de opzet van het extern uitgevoerde en onafhankelijke onderzoek en de uitkomsten van hiervan. Tevens zal de Centrale Ondernemingsraad van de NPO worden betrokken bij het actieplan. In het overleg van de HR-managers van alle omroepen zal het actieplan eveneens worden besproken evenals de wijze waarop de eigen medewerkers – waaronder ook externe inhuur – zullen worden geïnformeerd.
Vraag 10: Vindt er nu al met enige regelmaat een medewerkerstevredenheidsonderzoek plaats onder zowel medewerkers van alle omroepverenigingen als medewerkers van de NPO? Worden hierbij ook de kortlopende contracten en (schijn-)zzp’ers meegenomen?
Antwoord 10
Uit de eerdere inventarisatie m.b.t. het borgen van de veilige werkomgeving die de NPO dit voorjaar heeft uitgevraagd bij de omroepen, blijkt dat vrijwel alle omroepen onderzoeken houden onder hun personeel. Bij de onderzoeken die de NPO-organisatie uitvoert, worden zzp’ers en uitzendkrachten en stagiaires meegenomen. Het is de verwachting dat dit ook het geval is bij alle omroepen, omdat dit de gangbare praktijk is. Ik heb de NPO gevraagd om dit na te gaan.
Vraag 11: Wie is opdrachtgever om onderzoek te doen naar de werkomstandigheden bij DWDD en hoe luidt de precieze onderzoeksopdracht? Is er volgens u aanleiding om breder naar de werkomstandigheden in televisie- en radioprogramma’s te kijken?
Antwoord 11 Ik heb de NPO gevraagd om op te treden als opdrachtgever voor het onderzoek naar de werkomstandigheden bij DWDD, vanwege haar wettelijke sturings- en coördinatietaak. Deze opdracht zal worden verleend aan een externe onafhankelijke partij. Om de kwaliteit van het onderzoek te bewaken zal er een externe adviescommissie worden ingesteld. Verder zal de NPO ook het Commissariaat voor de Media betrekken bij het onderzoek. Ten tijde van het schrijven van deze antwoorden is de precieze onderzoeksopdracht nog niet bekend. Verder is er is inderdaad aanleiding om breder te kijken naar de werkomstandigheden. Daarin zal worden voorzien met het actieplan waarin de NPO samen met de omroepen concrete stappen gaat vaststellen die nodig zijn om een veilige werkomgeving te garanderen.
Vraag 12:
Volgens artikel 3, tweede lid van de Arbeidsomstandighedenwet ligt de primaire verantwoordelijkheid voor het voorkomen van ongewenst gedrag op de werkvloer bij de werkgever. Welke mogelijkheden ziet u om de Arbeidsomstandighedenwet en/of het Arbeidsomstandighedenbesluit aan te scherpen en bijvoorbeeld Arboartsen een (nog) grotere rol te geven bij het signaleren van
BLADZIJDE 6
grensoverschrijdend gedrag?
Antwoord 12
De Arbeidsomstandighedenwet valt onder de verantwoordelijkheid van de minister van SZW . Zij stimuleert de naleving van de verplichte Risicoinventarisatie en -evaluatie (RI&E) via het Meerjarenprogramma RI&E om de naleving van de RI&E, waarin speciale aandacht is voor psychosociale arbeidsbelasting. De minister van SZW is bovendien namens het kabinet samen met de minister van OCW coördinator van het nationaal actieprogramma tegen seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld. Binnen dit actieprogramma is onder andere aandacht voor scherpere normering op het werk via wet- en regelgeving en voor de rol van omstanders. In aanvulling op het initiatiefwetsvoorstel van lid Maatoug (GroenLinks) voor het verplichten van een vertrouwenspersoon voor werkgevers, onderzoekt de minister van SZW in het kader van het actieprogramma het verplichten van een gedragscode en een klachtenprocedure en -commissie. Uw Kamer ontvangt het actieprogramma begin van het nieuwe jaar.
Vraag 13:
Wat is tot dusver het resultaat van de drie interventies die u begin dit jaar naar aanleiding (van meldingen) van seksueel wangedrag op de werkvloer bij The Voice of Holland aankondigde, te weten in gesprek gaan met de sector, ondersteuning van het meldpunt Mores.online en de opvolging van de acties uit het advies van de Raad voor Cultuur?
Antwoord 13
Met de gesprekken heb ik de urgentie bij de sector willen overbrengen voor een gezamenlijke preventieve aanpak vanuit de sector. Die wordt ook gedeeld. Binnen afzienbare tijd komt de sector met een gezamenlijke convenant over hoe ze grensoverschrijdend gedrag willen aanpakken. Snel daarna – waarschijnlijk begin volgend jaar – ga ik samen met regeringscommissaris Hamer weer om tafel met deze sector om deze te bespreken. Ook hebben een aantal mediaorganisaties zich bij het meldpunt Mores.online aangesloten. Momenteel krijgt Mores.online een bijdrage vanuit het ministerie via de Rijkscultuurfondsen van € 200.000,- voor de periode tot en met 2023. Het werk van Mores.online zal ik ook na 2023 financieel blijven ondersteunen. Voor de opvolging van de acties uit het advies van de Raad voor Cultuur verwijs ik graag naar de brief die ik hierover heb geschreven aan uw Kamer op 2 november 20223 .
Vraag 14: Welke rol heeft de regeringscommissaris grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld in deze kwestie? Wat houdt haar rol in bredere zin in en wat heeft zij sinds haar aanstelling gedaan?
Antwoord 14
De NPO is met de regeringscommissaris in gesprek over haar eventuele betrokkenheid in het onderzoek naar deze kwestie. De rol van de regeringscommissaris in bredere zin houdt in dat zij gevraagd en ongevraagd het kabinet en andere partijen adviseert over de aanpak van seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld en vormt een boegbeeld voor het
BLADZIJDE 7
maatschappelijk gesprek om tot een cultuurverandering te komen. De primaire focus van haar activiteiten ligt bij seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld, maar waar de aanpak andere vormen van grensoverschrijdend gedrag of geweld raakt zal zij dit in haar werkzaamheden meenemen en hier desgevraagd over adviseren.
Uit de gesprekken die zij tot nu toe heeft gevoerd met organisaties en individuen komt namelijk naar voren dat seksueel grensoverschrijdend gedrag vaak samenhangt met andere vormen van grensoverschrijdend gedrag.
Momenteel voert zij verdiepende gesprekken met een dwarsdoorsnede van het maatschappelijk middenveld, bedrijven en ervaringsdeskundigen over seksueel grensoverschrijdend gedrag als fenomeen, hoe dit te adresseren en welke kansen en uitdagingen er liggen in de preventieve, repressieve en curatieve sfeer.
Ten aanzien van de media is zij betrokken bij gesprekken die ik heb geïnitieerd met omroepen waaronder over hun initiatief om tot een convenant te komen waarbij zij zich maximaal zullen inspannen voor een veilige werkcultuur waarin alle vormen van grensoverschrijdend gedrag worden tegengegaan.
Vraag 15: Wilt u deze vragen elk afzonderlijk, met spoed en voor het Wetgevingsoverleg Media (28 november 2023) beantwoorden?
Antwoord Ja. (1) De Volkskrant, 18 november 2022, In de succesvolle tv-machine van DWDD werd menig redacteur vermalen, https://www.volkskrant.nl/kijkverder/v/2022/inde-succesvolle-tv-machine-van-dwdd-werd-menig-redacteur-vermalen~v605784/ (2) Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2021-2022, nr. 1819; https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/kamervragen/detail?id=2022Z 00564&did=2022D01227 (3) Handelingen II, vergaderjaar 2021-2022, nr. 1819 (4) Handelingen II, vergaderjaar 2021-2022, nr. 1819
ZIE OOK BRON
RIJKSOVERHEID
DOCUMENTEN KAMERSTUKKEN, 25-11-2022
ANTWOORD OP KAMERVRAGEN OVER BERICHTGEVING
OVER GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG OP DE
WERKVLOER VAN HET TELEVISIEPROGRAMMA DE
WERELD DRAAIT DOOR
Staatssecretaris Uslu (OCW) geeft antwoorden op Kamervragen naar aanleiding van het bericht ‘In de succesvolle tv-machine van DWDD werd menig redacteur vermalen’. Het Tweede Kamerlid Werner (CDA) had de vragen gesteld.
ANTWOORD STAATSSECRETARIS USLU
file:///C:/Users/Essed/Downloads/antwoorden-op-kamervragen-over-het-bericht-in-de-succesvolle-tv-machine-van-dwdd-werd-menig-redacteur-vermalen.pdf
Download ‘Antwoorden op Kamervragen over berichtgeving over grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer van het televisieprogramma De Wereld Draait Door’
PDF document | 7 pagina’s | 263 kB
Kamerstuk: Kamervragen | 25-11-2022
Zie ook
- Media en publieke omroepOnderwerp
Verantwoordelijk
ZIE OOK