[47]
WEBSITE ASTRID ESSED/SANDEW HIRA
https://www.astridessed.nl/?s=Sandew+Hira
ZIE OOK NOTEN 25 T/M 37 EN NOTEN 41 T/M 45
[48]
NOS
SURINAME NEEMT AMNESTIEWET AAN
5 APRIL 2012
In Suriname is de omstreden amnestiewet aangenomen. Dat gebeurde na dagenlang vergaderen in de Nationale Assemblee in Paramaribo. Uiteindelijk stemden 28 afgevaardigden voor en 12 tegen.
Op verzoek van het oppositionele Nieuw Front was de stemming hoofdelijk, zodat duidelijk zou zijn welke parlementariërs voor de wet hebben gestemd. Dankzij de wet kunnen de verdachten van de Decembermoorden in 1982 amnestie krijgen, onder wie president Desi Bouterse.
Verstoord
Volgens Ricardo Panka, partijgenoot van Bouterse, zal hiermee een einde komen aan het slepende strafproces tegen Bouterse en zijn medeverdachten. Hij noemde de wet noodzakelijk om een einde te maken aan de verdeeldheid in het land.
“We hopen dat het besluit van vandaag in de historie wordt gemarkeerd als een eerste stap naar een nieuw Suriname”, zei Panka na de stemming.
Het parlement heeft drie dagen over de wet gedebatteerd. De oppositie was tegen en wil niet dat het strafproces wordt verstoord door de nieuwe wet. “De scheiding van de wetgevende en rechtelijke macht is vertrapt”, zei parlementslid Chandrikapersad Santokhi.
Veroorloven
Ronnie Brunswijk, een vroegere rivaal van Bouterse, stemde “met veel pijn in zijn hart” voor de wet. Hij verontschuldigde zich tegenover de nabestaanden van de slachtoffers van de Decembermoorden, maar zei dat het land het zich niet kan veroorloven om een president te hebben die veroordeeld wordt in een rechtzaak.
Vlak voor de stemming eiste Brunswijk dat de amnestiewet niet zou gelden voor daders van de slachtpartij in Moiwana in 1986. Daarbij kwamen ongeveer vijftig mensen om, onder wie zwangere vrouwen en kinderen. De eis van Brunswijk werd aangenomen.
De regeringspartijen hebben aangekondigd dat er een waarheidscommissie wordt ingesteld, die de gebeurtenissen van december 1982 gaat onderzoeken.
[2012]/AMNESTIEWET BESPOTTING MENSENRECHTENASTRID ESSED
https://www.astridessed.nl/2012amnestiewet-suriname-bespotting-mensenrechten/
NOSBOUTERSE STUURT AAN OP NOODTOESTAND OM STRAFEISTE VOORKOMEN21 JUNI 2016
http://nos.nl/nieuwsuur/ artikel/2112544-bouterse- stuurt-aan-op-noodtoestand-om- strafeis-te-voorkomen.html
Volgens de oppositiepartijen in Suriname wil president Desi Bouterse aansturen op een noodtoestand. Bouterse zou zo een veroordeling voor zijn aandeel in de Decembermoorden van 1982 willen voorkomen.
Bouterse sprak gisteren met de partijen. De Nationale Partij Suriname (NPS) vond het gesprek zo verontrustend dat de partijtop vannacht in een spoedvergadering bijeenkwam. “Er wordt een onheilspellend pad betreden”, zei de partij na afloop. Ook de Pertjajah Luhur (PL) maakt zich zorgen.
Crisis
Bouterse hield afgelopen weekend al ‘constitutioneel overleg‘ met de rechterlijke macht, de voorzitter van het parlement en de leger- en politietop. Ook werden het leger en de politie geïnformeerd over de zogenoemde ‘constitutionele crisis’.
Aanleiding voor de gesprekken is de uitspraak van de krijgsraad vorige week, dat de vervolging van de 24 verdachten van de Decembermoorden moet doorgaan. President Bouterse is hoofdverdachte.
“Het is politiek lijfsbehoud”, zegt Iwan Brave, hoofdredacteur van de Ware Tijd. “Bouterse en zijn mensen zijn alles aan het doen om hem in het zadel te houden. Ze gebruiken alle middelen in het wettelijk kader, dat ze flink aan het uitrekken zijn, om hem te beschermen.”
De Amnestiewet was zijn laatste strohalm.Iwan Brave
Ook Brave denkt dat Bouterse aanstuurt op een noodtoestand. “Met de constitutionele crisis stuurt de president aan op een noodtoestand, net als in Venezuela. Dit is de aanloop daarnaartoe”, zegt Brave. Bouterse wil daarmee het proces naar de Decembermoorden stilleggen.
Volgens Brave zijn Bouterse en zijn partij onzeker geworden nadat de krijgsraad oordeelde dat de omstreden Amnestiewet van tafel moet omdat hij ingrijpt in een lopend proces. “De Amnestiewet was zijn laatste strohalm. Ik denk dat ze geen ander antwoord hebben dan op deze manier te reageren.”
Toch denkt de hoofdredacteur dat de zaak met een sisser afloopt. “Als ik kijk naar hoe Suriname zich de afgelopen tien jaar heeft ontwikkeld, dan ga ik ervan uit dat het spannend wordt, maar zal Bouterse aan het kortste eind trekken.”
TROUWBOUTERSE DREIGT MET INGRIJPEN22 JUNI 2016
https://www.trouw.nl/home/bout erse-dreigt-met-ingrijpen~a737 f4be/TEKST
President Bouterse lijkt vastberaden om aan strafvervolging te ontkomen. Volgt een presidentiële coup?
Een presidentiële coup, zo noemde de oppositie gisteren de wijze waarop president Bouterse de afgelopen dagen vastberaden werkte aan een methode om strafvervolging te voorkomen.
De krijgsraad oordeelde onlangs dat een amnestiewet uit 2012, die Bouterse moest vrijwaren voor vervolging als hoofdverdachte van de Decembermoorden, in strijd is met de grondwet van het land. Nog deze maand moet de strafzaak daarom voortgezet worden. Het staatshoofd legt zich echter niet neer bij die uitspraak en gaat in de tegenaanval.
Bouterse lijkt vastberaden om ervoor te zorgen dat de aanklager in de strafzaak op 30 juni wederom niet met een strafeis kan komen. De voormalige legerleider, die sinds 2007 terechtstaat voor de standrechtelijke executie van vijftien opposanten in december 1982, is bereid daartoe alle registers open te trekken.
Noodtoestand
Er zijn meer en meer aanwijzingen dat Bouterse eraan denkt de noodtoestand in de republiek uit te roepen, al wordt dat officieel vooralsnog ontkend. De grondwet geeft de president die mogelijkheid, maar dan enkel wel ‘in geval van een ernstige bedreiging of verstoring van de inwendige orde van de staat’.
De afgelopen dagen is de president druk doende geweest zoveel mogelijk mensen ervan te overtuigen dat zijn persoonlijke, juridische problemen daadwerkelijk een interne bedreiging voor het gehele land zijn. Het uitroepen van de noodtoestand zou hem handig uitkomen. Hij kan dan per decreet regeren en de grondwet – die een toepassing van de amnestiewet onmogelijk maakt – tijdelijk buiten werking stellen.
Zo belegde Bouterse afgelopen vrijdag een twee uur durend onderhoud op het presidentieel paleis met de waarnemend voorzitter van het Hof van Justitie, de hoogste rechter. Onderwerp van gesprek: ‘een grondwettelijk vraagstuk’.
Begin juni protesteerden Surinamers tegen de regering-Bouterse nadat die bij het IMF een lening afsloot. Een gevolg daarvan is dat de subsidies op elektriciteit en water vervallen. © reuters
‘Verkeerde beslissing’
Een dag later trokken naaste adviseurs van Bouterse naar de kazerne, waar de legertop te horen kreeg dat de krijgsraad ‘een verkeerde beslissing’ heeft genomen. Op die manier probeert de president zich nu al verzekerd te zien van de onvoorwaardelijke steun van het militaire apparaat, voor het geval dat nodig zou zijn.
“Als je vanaf het begin van de rechtszaak al het gevoel hebt dat de rechters niet onpartijdig zijn, dan heb je een probleem. En dat probleem heeft het hele land nu”, sprak kabinetschef Eugene van der San er de militairen toe.
Maandag nodigde Bouterse verschillende oppositiepartijen uit. “Wij kregen van de president te horen dat hij vindt dat er sprake is van een constitutionele crisis. De veiligheid van de staat zou in het geding zijn. Al deze ontwikkelingen verontrusten ons”, zei parlementslid Paul Somohardjo tegen de lokale nieuwssite Starnieuws.
“Een beslissing van de rechter gebaseerd op de grondwet kan volgens ons helemaal geen constitutionele crisis veroorzaken. Wij roepen de president op het hoofd koel te houden”, laat oppositielid Gregory Rusland in een verklaring weten.
Het voorlopige sluitstuk volgde maandagavond op de staatstelevisie, waar de woordvoerder van Bouterse de bevolking van Suriname klaarstoomde voor wat mogelijk komen gaat. “De krijgsraad heeft de amnestiewet terzijde geschoven. Mag dat wel?”, schalde het retorisch door de huiskamers.
‘Rechters laten opdonderen’
Ook vertrouwelingen van Bouterse helpen een handje om hun baas te helpen. Parlementslid Rachied Doekhie moedigde in een interview de president aan om ‘de rechters te laten opdonderen’. Melvin Bouva, ondervoorzitter van het Surinaamse parlement, liet zich evenmin onbetuigd. “Onze rechterlijke macht is nooit in staat gebleken zo’n immense strafzaak als 8 december te kunnen dragen. Dat hebben ze nu alweer bewezen. Dit is een ernstige zaak.”
Bouterse zelf gisteren: “Er is sprake van een verstoring tussen de rechterlijke, wetgevende en uitvoerende machten. Indien deze crisis blijft bestaan, dan kan er chaos ontstaan. Dat moeten we voorkomen.”HET PAROOLBOUTERSE ROEPT PARLEMENT BIJEEN VOOR GEHEIMEZITTING28 JUNI 2016
https://www.parool.nl/buitenla nd/bouterse-roept-parlement-bi jeen-voor-geheime-zitting~a432 8962/
De Surinaamse president Desi Bouterse heeft maandag (lokale tijd) aan de parlementsvoorzitter gevraagd om het parlement woensdag bijeen te roepen voor een Comité-Generaal. Dat meldt de Surinaamse website Star Nieuws
Het gaat om een speciale geheime zitting waarin zaken als staatsveiligheid kunnen worden besproken. Volgens Bouterse is er in Suriname sprake van een constitutionele crisis en wil hij het parlement achter gesloten deuren informeren over de huidige stand van zaken omtrent het proces van de Decembermoorden. De president vindt dat de staatsveiligheid in gevaar is gebracht door de uitspraak van de krijgsraad. De raad besloot begin juni de omstreden Amnestiewet niet van toepassing te verklaren op dit strafproces. Door die uitspraak wordt het Decembermoordenproces, waarin Bouterse de hoofdverdachte is, na een schorsing van vier jaar naar alle waarschijnlijkheid donderdag hervat.
De waarnemend president van het hof van Justitie heeft gezegd dat er geen sprake is van een crisis en ook dat de rechtstaat niet in gevaar is. Een crisis kan nooit ontstaan op basis van een uitspraak van de krijgsraad, stelde hij. De procureur-generaal heeft aangegeven dat besluiten van rechters altijd gerespecteerd moeten worden.
Het proces draait om de moord in 1982 op vijftien tegenstanders van het toenmalige militaire regime van Desi Bouterse.
STARNIEUWS.COMPRESIDENT WIL DNA IN COMITE GENERAAL INFORMEREN27 JUNI 2016
http://www.starnieuws.com/inde x.php/welcome/index/nieuwsitem /36127
President Desi Bouterse heeft Assembleevoorzitter Jennifer Geerlings-Simons gevraagd om achter gesloten deuren de volksvertegenwoordiging te informeren over de situatie rond de uitspraak van de Krijgsraad. De president wil in comité-generaal woensdag informatie verschaffen over deze zaak, waarbij volgens hem de staatsveiligheid in gevaar is. De Krijgsraad heeft bepaald dat het 8 december strafproces op 30 juni wordt voortgezet.
Het Assembleelid Asiskumar Gajadien (VHP) heeft zojuist aan Simons gevraagd wanneer de informatie van de regering komt. De president had de vorige week gewag van gemaakt dat gewacht wordt op een nieuwe brief van minister Jennifer van Dijk-Silos van Justitie en Politie. Zij had een schrijven gericht naar de president na de uitspraak van de Krijgsraad op 9 juni nadat bekend werd dat de vervolging van de verdachten in het 8 decemberproces op 30 juni voortgang zal vinden. Bouterse is de hoofdverdachte in deze moordzaak. Volgens de minister is er sprake van een constitutioneel vraagstuk.
De president zei dat nadat het vonnis op schrift beschikbaar was, de situatie veel erger bleek te zijn. Hij deelde mee dat de staatsveiligheid in gevaar is gebracht door de uitspraak van de Krijgsraad. De waarnemend president van het Hof van Justitie, Iwan Rasoelbaks, heeft intussen publiekelijk gesteld geen constitutionele crisis te zien. Deze kan nimmer ontstaan op basis van de uitspraak van de Krijgsraad, stelde hij.
De Assembleevoorzitter zal in overleg treden met de president om na te gaan of de besloten vergadering op dinsdag kan worden gehouden. Zij zal later hier mededelingen over doen.
EINDE BERICHT
”Move 2Intimidatie Bouterse/Dreigen met noodtoestandMaar Bouterse zou Bouterse niet zijn, als hij niet meteen tegenaanval zou komen.En zoals we van hem gewend zijn, was die aanval intimiderend,waarbij alle registers werden opengetrokken.Dreiging, intimidatie, spierballen taal.En uiteindelijk een coup.Een artikel 148 coup………..BOUTERSE, DE DECEMBERMOORDEN EN GERECHTIGHEID/STRIJDEN TEGEN STRAFFELOOSHEIDASTRID ESSED2 SEPTEMBER 2016
https://www.astridessed.nl/bouterse-de-decembermoorden-en-gerechtigheidstrijden-tegen-straffeloosheid/
[49]
ADBOUTERSE TOT 20 JAAR VEROORDEELD VOORDECEMBERMOORDEN29 NOVEMBER 2019
https://www.ad.nl/binnenland/bouterse-tot-20-jaar-cel-veroordeeld-voor-decembermoorden~a89b7e6f/
De Surinaamse president Desi Bouterse is veroordeeld tot 20 jaar cel voor de Decembermoorden in 1982. Dat heeft de Krijgsraad vandaag bekendgemaakt. Bouterse was destijds leider van het militaire regime en medeplichtig aan de martelingen en executies van 15 Surinaamse critici. De rechter gelast echter niet zijn aanhouding.
De Krijgsraad acht de feiten waar Bouterse van verdacht wordt, bewezen. Hij nam als bevelhebber het besluit 15 politieke tegenstanders van zijn regime op 8 december 1982 op te pakken en in Fort Zeelandia te doden.
Bouterse verklaarde destijds dat de slachtoffers een machtsovername beraamden en dat ze op de vlucht waren doodgeschoten. Volgens de Krijgsraad is het verhaal van de coup verzonnen en was het onmogelijk te vluchten uit Fort Zeelandia.
De Krijgsraad in Suriname sprak vandaag geheel onverwacht de eerste vonnissen uit in het 8 Decemberstrafproces. Daarin is Bouterse, de huidige president van Suriname, de hoofdverdachte. Hij was destijds bevelhebber van het Nationaal Leger, en sinds 1980 aan de macht na een staatsgreep. Het Openbaar Ministerie eiste ook 20 jaar cel tegen hem.
,,Ik ben bijzonder emotioneel en erg opgelucht’’ zegt Sunil Oemrawsingh, die zijn oom verloor bij de moordpartij. ,,Dit geeft een gevoel van rechtvaardigheid.‘’
Oemrawsingh beseft dat het ‘pad naar gerechtigheid’ nog lang is. Omdat Bouterse bij de start van het proces in november 2007 niet aanwezig was, verleende de rechtbank hem verstek. Hij kan binnen twee weken aangeven of hij ‘in verzet’ wil komen tegen het vonnis. Als de rechters dat goedkeuren, moet hij daarna binnen twee weken hoger beroep aantekenen.
Bouterse is momenteel op staatsbezoek in China. Morgen vliegt hij door naar Cuba voor een officieel bezoek. Bouterse is niet immuun, maar Oemrawsingh verwacht niet dat hij uit zichzelf zijn functie neerlegt. Het parlement kan dan een afzettingsprocedure in gang zetten. In het uiterste geval kan de vice-president Bouterse via een omweg nog gratie verlenen.
,,Het zou een gotspe zijn als hij dat doet, maar alles is mogelijk,’’ zegt strafpleiter Gerard Spong tegen radiozender ABC. ,,Dit is een bijzondere dag voor Suriname. Ik ben buitengewoon verheugd. Dit vonnis bewijst dat Suriname een rechtsstaat is en beschikt over moedige rechters. Dat kan alleen maar gevierd worden.’’
Niet verrast
Hugo Essed, advocaat van de nabestaanden, is niet verrast door het vonnis. Hij had niet anders verwacht dan dat de krijgsraad de eis van 20 jaar cel van het Openbaar Ministerie zou overnemen.
Essed is goed te spreken over de uitgebreide motivatie die de president van de krijgsraad, Cynthia Valstein-Montnor, gaf in de toelichting op het vonnis tegen Bouterse. Zo is ze uitgebreid ingegaan op de vele getuigenverklaringen en processen-verbaal die in de afgelopen jaren zijn verzameld.
,,Dit vonnis staat als een huis en kan een hoger beroep wel overleven’’, zegt Essed. ,,De president heeft heel duidelijk aangetoond dat Bouterse die dagen in Fort Zeelandia verbleef op het moment dat vijftien mensen om het leven werden gebracht.’’
Irvin Kanhai, advocaat van Bouterse, heeft aangekondigd in hoger beroep te gaan. Volgens Kanhai heeft de rechter essentiële getuigenverklaringen bewust niet gebruikt.
De woordvoerder van Bouterse heeft op de Surinaamse staatsradio burgers opgeroepen rustig te blijven. Hij liep nog voor het vonnis vooruit op een eventuele veroordeling van de president. ,,De uitspraak is weer een poging van Nederland om de politicus Desi Bouterse te isoleren. Ik weet niet eens of er wel bewijzen zijn tegen Bouterse over die Decembermoorden.’’
Doodvonnis
Bouterse heeft altijd ontkend dat hij bij de executies aanwezig was. Wel bood hij in 2007 zijn excuses aan voor de Decembermoorden, omdat hij destijds politiek verantwoordelijk was.
Toch hebben verschillende getuigen verklaard dat Bouterse op het moment van de executies aanwezig was in Fort Zeelandia. Alle slachtoffers zouden daar in zijn werkkamer één voor één aan hem zijn voorgeleid, waarna hij persoonlijk hun doodvonnis velde.
De rechters gingen uitgebreid in op de getuigenverklaringen. Cruciaal was de verklaring van vakbondsleider Fred Derby. Hij is die nacht ook gearresteerd en naar Fort Zeelandia overgebracht, maar werd om onduidelijke reden vrijgelaten.
Derby overleed in 2001 maar hij liet wel een getuigenis achter over de gebeurtenissen. Hij verklaarde dat Bouterse ‘beheerst en koelbloedig’ de beslissingen nam en dat van tevoren was afgesproken dat de slachtoffers zouden worden ‘afgemaakt’.
Eerder vandaag sprak de Krijgsraad ex-militair Etienne Boerenveen vrij. Hij geldt na Bouterse als een van de belangrijkste verdachten. Volgens getuigen zou de bataljonscommandant destijds slachtoffer Soerendre Rambocus hebben overgebracht naar Fort Zeelandia, waar die kort daarna werd vermoord. Rambocus zat vast vanwege een mislukte tegencoup in maart 1982. De Krijgsraad vindt dat er onvoldoende bewijs is tegen Boerenveen. Het OM had 20 jaar cel geëist.
De rechters spraken ook Jimmy Stolk vrij. Dat is conform de eis van het OM. De zaak van Arthy Gorré werd niet-ontvankelijk verklaard, omdat hij inmiddels is overleden.
Meesterzet
Romeo Hoost, voorzitter van het Comité Herdenking Slachtoffers, zei eerder blij te zijn dat de rechters vandaag vonnis wijzen. Hij is de neef van de vermoorde advocaat Eddy Hoost. ,,Ik ben met stomheid geslagen. Het is een meesterzet van de Krijgsraad om ze naar de rechtbank te lokken alsof er nog niks aan de hand is. De uitspraak van Boerenveen is jammer. Dan begin ik wel te twijfelen aan de afloop. Maar hij is minder belangrijk. Voor mij gaat het vooral om Bouterse.’’
De veroordeling van de Surinaamse president Desi Bouterse ‘dient te worden gerespecteerd’, aldus minister Stef Blok van Buitenlandse Zaken in reactie op het vonnis.
In een gezamenlijke verklaring van zes diplomatieke vertegenwoordigingen in Suriname wordt eenzelfde oproep gedaan. ‘Het is cruciaal dat het slotvonnis in de zaak van de moord op vijftien burgers (…) wordt uitgevoerd.’ Het vonnis zal volgens de diplomaten van Nederland, Frankrijk, Duitsland, Spanje, Groot-Brittannië en Verenigde Staten ‘zonder twijfel behulpzaam zijn om het land richting verzoening te brengen’. Ze noemen de ‘integriteit en onafhankelijkheid van de rechtspraak een steunpilaar van de Surinaamse samenleving’.
Strenge veiligheidsmaatregelen
Na ruim een jaar stilte zette de Krijgsraad vanochtend het 8 Decemberstrafproces voort. Dat gebeurde onder strenge veiligheidsmaatregelen. De straat waar de rechtbank is gevestigd is helemaal afgesloten. Vijf scholen in de directe omgeving zijn vandaag vanwege de zitting dicht gebleven.
Na een proces van bijna twintig jaar snakten de nabestaanden naar een vonnis. De Decembermoorden zijn het grootste trauma in de jonge geschiedenis van Suriname. Het proces hangt als een zwaard van Damocles boven het land. Negentien jaar geleden werd het strafrechtelijk onderzoek gestart. Vandaag is het – op één dag na- precies 12 jaar na de start van de strafzaak tegen 25 verdachten.
Klap op klap
Voor nabestaanden waren het tropenjaren, waarin ze klap op klap kregen maar de rug recht hielden in hun strijd om gerechtigheid. ,,Velen van ons hebben inmiddels grijze haren gekregen en sommige ouders, broers en zussen zijn heengegaan’’, zegt Oemrawsingh. ,,De emoties liepen soms hoog op. Mensen maakten hun ongenoegen duidelijk of kregen een woede-uitbarsting. Sommigen stormden de rechtszaal uit of gooiden hun telefoon kapot.’’
Oemrawsingh ergerde zich aan het ‘selectieve geheugenverlies’ van de verdachten. ,,Zij zijn vader van een gezin. Zij kunnen hun kinderen geborgenheid en warmte geven. Dat hebben ze de slachtoffers ontnomen. Het is zo onrechtvaardig.’’
De ogen zijn vooral gericht op hoofdverdachte Bouterse. Bij het gerechtelijk vooronderzoek is hij wel bij de rechter-commissaris geweest, maar hij verscheen nimmer bij een zitting in de rechtbank.
Schoolboek verboden
Waar zijn advocaat elke juridische mogelijkheid aangreep om de rechtszaak de grond in te boren, daar gebruikte Bouterse zijn staatsmacht om onder vervolging uit te komen. Het proces lag vier jaar stil na de invoering van een Amnestiewet. Bouterse verbood ook een schoolboek waarin kritische passages stonden over de Decembermoorden, met een foto van een protestbord met daarop: ‘Bouterse is een moordenaar’.
EINDE BERICHT
NOSBOUTERSE VEROORDEELD, MAAR GAAT HIJ OOK ECHT DE CEL IN?
https://nos.nl/artikel/2312605-bouterse-veroordeeld-maar-gaat-hij-ook-echt-de-cel-in.html
In Suriname is president Desi Bouterse veroordeeld tot twintig jaar cel vanwege zijn aandeel in de Decembermoorden. Betekent zijn veroordeling dat hij daadwerkelijk de cel in gaat?
“Nee, die kans is heel erg klein”, zegt correspondent Harmen Boerboom. “Er is geen gevangenneming gelast. Dat is op zich niet zo verwonderlijk, omdat hij gedurende de hele rechtszaak ook nooit heeft vastgezeten.”
Bouterses advocaat heeft al aangekondigd in beroep te gaan tegen het vonnis. Als hij dan weer wordt veroordeeld, moet hij volgens Boerboom wel de gevangenis in.
Recht op gratie
Volgens advocaat Geert-Jan Knoops hangt van de Grondwet af of die straf ook uitgevoerd kan worden.
In Artikel 109 van de Grondwet staat dat de president het recht heeft om gratie te krijgen als hij door een rechter wordt veroordeeld. Hij oefent dit recht uit na advies te hebben ingewonnen van de rechter, die het vonnis heeft uitgesproken.
Dat zou dus kunnen betekenen dat Bouterse, zolang hij president is, de veroordeling door de rechter niet hoeft te ondergaan. Maar daar moet de rechter dan wel in meegaan.
Noodtoestand
Na een veroordeling in hoger beroep zijn er nog verschillende manieren waarop Bouterse onder gevangenisstraf uit kan komen.
Zo zou hij zijn straf kunnen ontlopen door de noodtoestand uit te roepen in Suriname. Hij zou ook tijdelijk kunnen terugtreden als president, zodat vicepresident Ashwin Adhin hem als waarnemend staatshoofd gratie kan verlenen.
Aftreden
Bouterse is op dit moment in China voor een staatsbezoek. Volgens correspondent Harmen Boerboom keert hij dit weekend terug, maar mogelijk bezoekt hij eerst nog Cuba.
Universitair docent Internationaal Recht Marieke de Hoon zegt tegen Nieuwsuur dat het haar onwaarschijnlijk lijkt dat Bouterse überhaupt terugkeert. “De hele reden dat hij nu in China is kan geen toeval zijn. Hij heeft gezorgd dat hij nu niet in het land is. Teruggaan naar Suriname lijkt mij voor hem een groot risico. Hij komt alleen terug als hem een vorm van gratie wordt verleend.”
De advocaat van de nabestaanden vindt dat de president moet aftreden, “want een veroordeelde president, dat kan niet”. Maar volgens correspondent Boerboom heeft Bouterses woordvoerder al gezegd dat van het aftreden van de president op dit moment geen enkele sprake is.
NOS
TWINTIG JAAR CEL VOOR SURINAAMSE
PRESIDENT BOUTERSE
De Surinaamse president Bouterse is door de krijgsraad in Paramaribo veroordeeld tot twintig jaar cel voor zijn rol in de Decembermoorden in 1982. Dat is conform de eis van de openbaar aanklager. De oud-legerleider is niet in het land, hij is op staatsbezoek in China. De krijgsraad heeft geen onmiddellijke gevangenneming gelast.
Bouterse’s advocaat heeft aangekondigd dat zijn cliënt beroep aantekent tegen de uitspraak.
Volgens de krijgsraad zijn opzet en voorbedachte raad voldoende bewezen. Het vonnis over Bouterse telt 120 pagina’s. “Verdachte Bouterse bepaalde het beleid. Hij was de machtigste man binnen het leger en toonde dat door Derby weg te sturen.” Daarmee doelt de krijgsraad op het wegsturen van Fred Derby, een vakbondsleider die als enige het drama kon navertellen.
De rechter in Suriname begon eerder vanmiddag onverwacht aan het voorlezen van de vonnissen. Oud-bataljonscommandant Etienne Boerenveen kreeg vrijspraak wegens gebrek aan bewijs. De aanklager wilde dat ook hij twintig jaar de cel inging.
Ook de verdachte oud-militair Jimmy Stolk is vrijgesproken en de aanklager is in de zaak tegen Arthy Gorré niet-ontvankelijk verklaard. Gorré, tegen wie twintig jaar was geëist, overleed vorig jaar. Gorré en Boerenveen hebben altijd ontkend dat ze tijdens de moorden aanwezig waren op de plaats delict, Fort Zeelandia in Paramaribo.
Bouterse ontkent betrokkenheid
In het megaproces, dat loopt sinds 2007, stond Bouterse met 24 medeverdachten terecht voor betrokkenheid bij het martelen en vermoorden van vijftien politieke tegenstanders in december 1982. Bouterse en zijn advocaat spraken eerder van een oneerlijk, politiek proces dat wordt aangestuurd door Nederland. De president heeft zijn persoonlijke betrokkenheid bij de Decembermoorden altijd ontkend.
De openbaar aanklager had in juni 2017 twintig jaar celstraf geëist tegen Bouterse. Voor de aanklager stond het vast dat de toenmalige legerleider nauw betrokken was bij de dood van de slachtoffers.
Proces van lange adem
De rechtsgang liep jaren vertraging op doordat het Bouterse in 2012 lukte om een amnestiewet door het parlement te krijgen. Pas in 2016 stelde de krijgsraad de wet buiten werking, omdat die ingreep in een lopend proces.
EINDE BERICHT
SURINAME HERALD
VEROORDELING BOUTERSE OVERWINNING
SURINAAMSE DEMOCRATISCHE RECHTSSTAAT
ASTRID ESSED
De veroordeling van president Desi Bouterse, ex-dictator en legerbevelhebber, tot 20 jaar gevangenisstraf voor de Decembermoorden, waarbij 15 tegenstanders van zijn militaire regime zonder vorm van proces werden geëxecuteerd, is een groot compliment voor de Surinaamse rechterlijke macht. Want het komt maar zelden voor, dat een president tijdens zijn ambtsperiode wordt veroordeeld voor misdaden op dit niveau.
Ook is die veroordeling een grote overwinning voor de rechtsstaat in Suriname, die een ernstige knauw heeft gekregen door de straffeloosheid, op het hoogste niveau, van deze ernstige misdaden.
Een terugblik in de recente geschiedenis, want Desi Bouterse heeft meer misdrijven op zijn kerfstok, zoals arrestaties op vage gronden, slechte detentieomstandigheden en mishandelingen van politici uit “de oude politiek” die vóór de militaire coup aan de macht waren. Arrestaties op vage gronden en slechte detentieomstandigheden van “dissidente” militairen, militairen met wie Bouterse c.s. politieke meningsverschillen had. De standrechtelijke executie van sergeant-majoor Hawker na een poging tot een tegencoup in maart 1982, geëxecuteerd, gewond op zijn brancard op televisiebeelden getoond. De massaslachting onder bewoners van het dorp Moiwana tijdens de Binnenlandse Oorlog (1986-1992) tussen Bouterse en voormalig lijfwacht Ronnie Brunswijk, waarbij tenminste 50 mensen werden gedood.
En uiteraard de Decembermoorden, waarvoor hij nu is veroordeeld.
Of Bouterse ook daadwerkelijk de gevangenis ingaat, weten we nu natuurlijk nog niet, maar die veroordeling is een belangrijk signaal tot herstel van de democratische rechtsstaat in Suriname.
Astrid Essed
EINDE INGEZONDEN STUK ASTRID ESSED
NOS
VONNIS BOUTERSE: VROUWE JUSTITIA KOMT NU WEER RECHT OVEREIND
TE STAAN
29 NOVEMBER 2019
Nabestaanden en vertegenwoordigers van slachtoffers van de Decembermoorden op 8 december 1982 reageren verheugd op de veroordeling van de Surinaamse president Desi Bouterse. De krijgsraad in Suriname legde hem twintig jaar celstraf op voor zijn rol in de Decembermoorden, de straf die de openbaar aanklager twee jaar geleden ook eiste.
“We zijn bijzonder tevreden”, zegt nabestaande en vertegenwoordiger van de nabestaanden Sunil Oemrawsingh op de lokale radio. “Wat de samenleving al decennia wist, staat nu ook juridisch vast. We zijn niet alleen blij om het vonnis, maar ook om het haarfijn motiveren daarvan. Onze eerste gedachten gaan naar de weduwen, moeders en familieleden.”
De uitspraak bezorgt Oemrawsingh een “goed gevoel”. “Een heel sterk gevoel van rechtvaardigheid. Maar nog niet voldaan. We verwachten dat de hoofdverdachte binnen veertien dagen in beroep gaat. Elke verdachte die veroordeeld is, moet de straf uitzitten.”
Bouterse’s advocaat Irvan Kanhai kondigde kort na de uitspraak inderdaad een hoger beroep aan. “Ik heb nu nog twee rechtsmiddelen: verzet en beroep. Ik ga ze allebei gebruiken.” Volgens hem zijn er opzettelijk getuigenverklaringen genegeerd.
Advocaat Hugo Essed, die nabestaanden van de Decembermoorden bijstaat, reageerde bij Apintie Radio. De uitspraak getuigt volgens hem van het herstel van de Surinaamse rechtsstaat.
“Met dit vonnis is gebleken dat de Vrouwe Justitia van Suriname, die in 1982 op een wrede wijze van haar sokkel is geslagen, weer aan het opstaan is. We zijn ervan overtuigd dat dit vonnis ertoe zal bijdragen dat Vrouwe Justitia weer recht overeind komt te staan.”
Spong: levendige rechtsstaat
Advocaat Gerard Spong houdt zich al bijna twintig jaar bezig met het proces. Hij is “zeer verheugd” over de uitspraak. “En ik ben trots op Suriname en met name op de moedige Surinaamse rechters, die dit hebben gedaan”, zegt hij. “U moet zich even voorstellen dat de rechters recht hebben gesproken onder zeer intimiderende omstandigheden. Ze hebben zich niet van de wijs laten brengen, noch door de talrijke juridische acties van Bouterse en zijn raadsman, de amnestiewetgeving. Ze hebben alles geprobeerd om onder dat vonnis uit te komen.”
Of Bouterse ook echt achter de tralies komt, is voor Spong afwachten. “Die kans is natuurlijk met een vonnis van 20 jaar cel voor hem aanmerkelijk dichterbij gekomen dan voorheen. Ik twijfel er niet aan dat hij ook in hoger beroep veroordeeld wordt. Maar de vraag is wel, hoe dan verder. Bouterse is ook de jongste niet meer.”
Correspondent Harmen Boerboom vindt het niet vreemd dat er nu nog geen gevangenneming gelast is. “Dat is op zich niet zo verwonderlijk, want Bouterse heeft gedurende de rechtszaak nooit vastgezeten.” Een eventuele arrestatie wordt pas na het hoger beroep verwacht, aldus de correspondent.
Suriname: rust bewaren
De Surinaamse regering roept in een verklaring op tot rust. “De democratie blijft immers hoog in het vaandel”, aldus de overheid. De regering zegt “kennis te hebben genomen van de voortgang van het proces”.
In een gezamenlijke reactie zeggen Frankrijk, Duitsland, Groot-Brittannië, Nederland, Spanje en de Verenigde Staten dat ze waardering hebben voor de moeilijke omstandigheden waaronder de Surinaamse rechtbank heeft moeten werken. De landen zeggen dat de uitspraak moet worden gerespecteerd.
Wie waren de slachtoffers van de Decembermoorden?
De slachtoffers waren allemaal vooraanstaande Surinamers die openlijk kritiek hadden op of verzet pleegden tegen het regime van Bouterse.
- John Baboeram (36), advocaat
- Bram Behr (31), journalist
- Cyrill Daal (46), vakbondsleider
- Kenneth Gonçalves (42), advocaat en deken van de Surinaamse Orde van Advocaten
- Eddy Hoost (48), advocaat en politicus
- André Kamperveen (58), journalist en oud-voetballer
- Gerard Leckie (39), psycholoog en docent
- Sugrim Oemrawsingh (42), wis- en natuurkundige
- Lesley Rahman (28), journalist
- Surendre Rambocus (29), luitenant
- Harold Riedewald (49), advocaat
- Jiwansingh Sheombar (25), militair
- Jozef Slagveer (42), journalist en directeur van persbureau
- Robby Sohansingh (37), zakenman
- Frank Wijngaarde (43), journalist
Naast de bovengenoemde slachtoffers, werd ook vakbondsleider Fred Derby gevangengenomen. Hij wist als enige aan de executie te ontsnappen. Zijn verklaring is door de krijgsraad als erg belastend beoordeeld. Derby overleed in 2001 plotseling op 61-jarige leeftijd.
[50]
”Advocaat Gerard Spong houdt zich al bijna twintig jaar bezig met het proces. Hij is “zeer verheugd” over de uitspraak. “En ik ben trots op Suriname en met name op de moedige Surinaamse rechters, die dit hebben gedaan”, zegt hij. “U moet zich even voorstellen dat de rechters recht hebben gesproken onder zeer intimiderende omstandigheden. Ze hebben zich niet van de wijs laten brengen, noch door de talrijke juridische acties van Bouterse en zijn raadsman, de amnestiewetgeving. Ze hebben alles geprobeerd om onder dat vonnis uit te komen.”
NOS
VONNIS BOUTERSE: VROUWE JUSTITIA KOMT NU WEER RECHT OVEREIND
TE STAAN
29 NOVEMBER 2019
[51]
RTL NIEUWS
HISTORISCHE DAG IN SURINAME: BOUTERSE VOOR
HET EERST VOOR DE KRIJGSRAAD
Het is beladen en historisch: de Surinaamse president Desi Bouterse zal vandaag voor het eerst voor de Krijgsraad verschijnen. De rechtbank veroordeelde de president eerder tot 20 jaar cel voor zijn aandeel in de Decembermoorden van 1982.
Bouterse heeft besloten de veroordeling aan te vechten en in hoger beroep te gaan. Dat betekent dat hij aanwezig moet zijn bij de eerste zitting, een voorwaarde in Suriname.
Vrij plotseling
Het duurde jarenlang voordat de Krijgsraad tot een uitspraak kwam. De zaak, die in 2007 begon, werd meerdere keren vertraagd. Tot er eind november vorig jaar, vrij plotseling een vonnis kwam. Bouterse werd veroordeeld tot 20 jaar cel voor het medeplegen van de Decembermoorden, waarbij 15 prominente politieke tegenstanders werden gemarteld en vermoord.
Al die jaren verscheen Bouterse nog nooit voor de Krijgsraad. Daar komt vanaf 13.00 uur Nederlandse tijd nu verandering in. Als het staatshoofd niet verschijnt, dan blijft het vonnis staan. Hoger beroep is dan niet meer mogelijk.
Aanhangers
In de aanloop naar het proces zijn aanhangers van Bouterse opgeroepen om massaal bij de rechtbank aanwezig te zijn. “Kom mee en ondersteun uw president”, is de oproep van de NPD, de partij van Bouterse. Zo worden er zelfs speciale bussen ingezet.
Na de eerste zitting zal Bouterse zijn aanhangers toespreken. Of er ook nabestaanden bij de rechtbank zullen zijn, is onduidelijk.
Tranen bij nabestaanden, direct na het vonnis.
Gratie
Mocht Bouterse plotseling besluiten om vandaag toch niet bij de Krijgsraad aanwezig te zijn, dan zou Bouterse zichzelf nog gratie kunnen verlenen. Dat is dan nog zijn enige mogelijkheid om een celstraf te ontlopen.
Direct na het vonnis zei de advocaat van Bouterse dat hij allebei de rechtsmiddelen, hoger beroep en gratie, zal gebruiken. Dat gaat in overleg met de rechters die het vonnis hebben uitgesproken.
Verkiezingen
“Hoger beroep lijkt aantrekkelijker voor Bouterse, omdat gratie mogelijk kan worden teruggedraaid door de volgende regering”, vertelt correspondent Sandra Korstjens.
Volgend jaar zijn er verkiezingen in Suriname, en Bouterse zal er alles aan doen om die opnieuw te winnen. Met zijn aangekondigde toespraak, en de vraag aan zijn aanhangers om massaal steun te betuigen, lijkt de campagne begonnen.
EINDE BERICHT
[52]
”Bouterse zei in de partijbijeenkomst dat het land onder de huidige regering vijftig jaar wordt teruggeworpen in de tijd en dat “dit soort dingen alleen met wapens weggehaald kunnen worden”. Hij insinueerde verder dat er hier een taak voor jongeren lag.”
NOS
PRESIDENT SURINAME WIL ONDERZOEK
NAAR OMSTREDEN UITSPRAKEN BOUTERSE
De Surinaamse president Chan Santokhi heeft het OM in zijn land gevraagd uitspraken van oud-president Desi Bouterse te onderzoeken. Dat melden Surinaamse media.
Het zou gaan om uitspraken die Bouterse maandag deed op een partijbijeenkomst van zijn Nationale Democratische Partij (NDP), op dezelfde dag dat hij zich voor het eerst inhoudelijk had uitgelaten in het proces over de Decembermoorden.
Bouterse zei in de partijbijeenkomst dat het land onder de huidige regering vijftig jaar wordt teruggeworpen in de tijd en dat “dit soort dingen alleen met wapens weggehaald kunnen worden”. Hij insinueerde verder dat er hier een taak voor jongeren lag.
‘Opruiend en polariserend taalgebruik’
Na de uitspraken van Bouterse veroordeelde de coalitie van president Santokhi dinsdag al de uitlatingen via een persbericht.
“Dergelijk taalgebruik is niet alleen opruiend, maar ook contraproductief en polariserend. Dit soort onverantwoordelijke gedrag kan worden geïnterpreteerd als een overtreding van de wet”, schreven de regeringspartijen.
Inmiddels zou Santokhi dus ook een onderzoeksverzoek hebben ingediend bij procureur-generaal Roy Baidjnath Panday. Dagblad Suriname meldt dat die de politie inmiddels heeft gevraagd ernaar te kijken.
EINDE BERICHT