NOTEN 33 T/M 35/LEER MIJ HET ”POLITIEKE MIDDEN” KENNEN!

UITNODIGING

SAMEN AAN DE SLAG VOOR EEN STERKER NEDERLAND

ROB JETTEN & HENRI BONTENBAL

BLADZIJDE 10

ASIEL EN MIGRATIE

Migratie heeft de politiek veel te lang verlamd. Alsof het rechts is om grip op migratie te willen, en links om te willen dat migranten fatsoenlijke opvang krijgen en een bijdrage leveren. Die tegenstelling willen we doorbreken: we kiezen voor duidelijkheid, menselijkheid en een overheid die weer grip heeft op haar eigen taak. Want meer grip op migratie en menswaardige opvang en integratie is wel mogelijk, mits we bereid zijn de noodzakelijke keuzes te maken. Na jaren van politieke strijd is het hoog tijd voor een doorbraak in het migratiedossier.

  We beginnen bij de feiten en nemen als vertrekpunt de Staatscommissie Demografische Ontwikkelingen. Ongecontroleerde migratie overvraagt nu de draagkracht van de samenleving. De huidige asielketen loopt vast. Mensen wachten te lang, procedures zijn onnodig ingewikkeld, arbeidsmigratie gaat te vaak gepaard met uitbuiting en misstanden. Gemeenten moeten improviseren in een permanente crisismodus. Zo behandelen we niemand rechtvaardig. Niet de samenleving, niet de uitvoerders, en niet de mensen die vluchten voor oorlog en geweld.

Door keuzes te maken en te investeren in eenvoud, snelheid en menselijkheid, brengen we orde terug, met drie uitgangspunten: meer controle op instroom, fatsoenlijke opvang en sneller meedoen. Dat zal niet direct alle problemen oplossen. De asielopvang stond al onder enorme druk en de invoering van het Europees migratiepact zal in het begin veel extra druk betekenen. Ook bij arbeidsmigratie moeten we keuzes maken. Daarom gaan we sturen op de sectoren waarin we arbeidsmigratie echt nodig hebben en gaan we uitbuiting van arbeidsmigranten harder aanpakken.

Rechtvaardig en humaan Europees asielbeleid

Voor een rechtvaardig en humaan asielbeleid moeten we af van de mensensmokkelaars die fors geld verdienen aan het leed van mensen op de vlucht. De Europese buitengrens is ook onze buitengrens. Het Europees migratiepact gaat in 2026 eindelijk van start en biedt hiervoor een gouden kans. Dit willen we doen:

  Voor de modernisering van het vluchtelingenverdrag moet Europa de leiding nemen om internationaal draagvlak te vinden, zodat asielaanvragen buiten Europa kunnen worden ingediend en afgehandeld. Hiermee kunnen via hervestiging erkende vluchtelingen worden verdeeld over Europa en bestrijden we de mensonterende praktijken rond de Middellandse Zee. Dit is een lange termijn opgave.

We kijken welwillend naar de herziening van de terugkeerrichtlijn. Hiermee worden nationale terugkeerbesluiten onderling erkend en verruimen we de mogelijkheden voor gesloten opvang voorafgaand aan uitzetting.

We voeren overleg met Duitsland en België om te kijken waar we onze voorwaarden aan asielvergunningen, arbeidsparticipatie en nareis kunnen harmoniseren zodat we als buurlanden niet tegen elkaar opbieden.

Conform het EU migratiepact komt er gesloten opvang voor asielzoekers. Om te waarborgen dat deze opvanglocaties veilig en menswaardig zijn gaat Nederland hieraan bijdragen.

Rust in de asielketen

We moeten af van de permanente crisismodus in de asielketen. We kunnen dit met zijn allen beter regelen, zodat het COA en gemeenten niet met hun rug tegen de muur komen te staan.

Dit willen we doen: •

  We willen het COA in staat stellen om volgens de afspraken met het kabinet uit 2023 41.000 structurele opvangplekken en 29.000 flexibele opvangplekken te realiseren met stabiele financiering. Alle noodopvangplekken worden de komende periode gesloten en vervangen door reguliere opvangplekken. Op die manier voorkomen we ook het continu verhuizen van kinderen. Als de instroom daalt komen flexibele plekken beschikbaar voor gemeenten die deze plekken inzetten voor tijdelijke huisvesting van aandachtsgroepen uit de huisvestingswet.

Op verzoek van de gemeenten en de uitvoeringsorganisaties in het asielsysteem houden we de spreidingswet in stand. Daarmee borgen we een rechtvaardige verdeling over alle gemeenten.

We willen dat Vluchtelingenwerk, in samenwerking met COA en IND, op alle locaties actief kan zijn en daarmee ook het COA en de IND ontlast bij de asielprocedure.

We zorgen ervoor dat de hele vreemdelingenketen (IND, COA, Nidos en DT&V) meerjarige financiering krijgt op basis van realistische prognoses.

BLADZIJDE 11

We staan voor veilige opvang van kwetsbare groepen zoals kinderen, LHBTI’ers en bekeerlingen. Wie deze opvang onveilig maakt, wordt sneller onder verscherpt toezicht geplaatst. Kwetsbare alleenstaande minderjarige vluchtelingen worden vaker begeleid tot hun 21e in plaats van hun 18e, om zo te voorkomen dat jonge asielzoekers vervallen in overlast gevend of crimineel gedrag.

De uitvoering op orde met nationale maatregelen

Met de invoering van het Europees migratiepact staan we aan de vooravond van de grootste herziening van het asielstelsel in decennia. Om dit goed in en uit te voeren geven we uitvoeringsorganisaties daar voldoende middelen en ruimte voor. Dit willen we doen:

Om de IND in staat te stellen sneller te beslissen wordt de asielprocedure vereenvoudigd. Door het afschaffen van de AA/VA-procedure en verplichte procedurestappen zoals het aanmeldgehoor, verplicht medisch advies en de voornemenprocedure, krijgt de IND meer flexibiliteit om tot een zorgvuldig besluit te komen.

We voeren de driejarige tijdelijke verblijfsvergunning in. Met het EU-migratiepact is het geven van een permanente verblijfsvergunning niet meer mogelijk. We maken naturalisatie tot Nederlander mogelijk onder de huidige voorwaarden voor vluchtelingen die tweemaal een tijdelijke verblijfsvergunning hebben gekregen.

We gaan herhaalde asielaanvragen veel strenger toetsen, waarmee we onnodig stapelen van procedures tegengaan.

Het niet meewerken aan procedures wordt een afwijzingsgrond. Zo zorgen we dat procedures niet langer duren dan strikt noodzakelijk.

We voeren, conform het Europees migratiepact, het tweestatusstelsel in. Daarin wordt onderscheid gemaakt tussen verdragsvluchtelingen en zogenaamde subsidiair beschermden. Hierbij creëren we de mogelijkheid om conform EU-recht voor nareis tijdelijk voorwaarden te stellen aan huisvesting en inkomen. Daarmee kan de druk op de opvang en woonvoorzieningen worden verlicht zolang de voorraad van de IND en de opvang van het COA overbelast zijn.

Hoe eerder mensen meedoen, hoe beter

We willen graag dat iedereen, ook nieuwkomers, actief deelnemen én bijdragen aan de samenleving. Dat betekent snel starten met taal en werk of school. We beschouwen dit als een wederkerige opdracht en gaan hier maximaal op inzetten. Dit willen we doen:

  Mensen met een goede kans op een verblijfsvergunning krijgen na een maand in de asielprocedure het recht om aan het werk te gaan. We schrappen administratieve rompslomp door een alternatief voor de Tewerkstellingsvergunning in te voeren. Kansrijke asielzoekers krijgen vanaf het begin hulp en bemiddeling naar werk om sneller te integreren én bij te dragen aan de opvang.

Taal is cruciaal. We starten direct bij het begin van de asielprocedure met taalles.

Bij alle grotere opvanglocaties komt een meedoenbalie. Daar worden mensen in procedure geholpen met taalles, vrijwilligerswerk of betaald werk.

Oekraïense vluchtelingen in Nederland vallen tot 2027 onder de tijdelijke beschermingsrichtlijn. We creëren per 2027 een tijdelijke verblijfsstatus voor hen gelijk aan die van statushouders. Zij krijgen daarmee zekerheid en gaan zelf bijdragen

Door de nationaliteitswet te moderniseren verliezen Nederlanders in het buitenland hun nationaliteit niet sneller dan voor onze buurlanden Duitsland, België, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk geldt.

Streng optreden tegen overlast

Als we een veilige haven willen bieden aan mensen in nood, en draagvlak voor opvang willen behouden, moeten we overlastgevers aanpakken. De kleine groep die de meeste overlast veroorzaakt, zoals in Ter Apel en Budel, gaan we steviger aanpakken. Dit willen we doen:

  We breiden het aantal verscherpt toezichtlocaties (vtl) flink uit. De ernstigste overlastgevers worden waar mogelijk in vreemdelingenbewaring genomen en uitgezet.

We gaan eindelijk zorgen voor meer en betere informatie-uitwisseling tussen politie, gemeenten, zorgverleners en het COA.

Voor gemeenten met een aanmeldcentrum wordt structureel hogere politie-inzet mogelijk

Fatsoenlijke regels voor Arbeidsmigratie en misstanden aanpakken

Arbeidsmigratie kan waardevol zijn voor onze economie, maar zoals het nu is georganiseerd legt het te veel druk op lokale gemeenschappen, uitvoeringsdiensten en arbeidsmigranten zelf. Uitbuiting en misstanden zoals die nu voorkomen zijn Nederland onwaardig. We willen weg van laagbetaalde arbeidsmigratie en naar gerichte arbeidsmigratie voor sectoren die maatschappelijk en economisch belangrijk zijn. Dit willen we doen:

BLADZIJDE 12

Door de adviezen van de Commissie Roemer en het SER-advies ‘Arbeidsmigratie naar waarde’ uit te voeren weren we malafide uitleners, beschermen we de positie van werknemers en gaan we misstanden zoals onderbetaling en slechte huisvesting tegen.

Omdat individuele registratie van arbeidsmigranten in de praktijk ingewikkeld blijkt, betrekken we werkgevers nadrukkelijk bij deze taak, zodat toezicht en handhaving vanaf het begin op orde zijn.

We leggen meer verantwoordelijkheid bij werkgevers om te zorgen voor voldoende huisvesting en we maken een einde aan de afhankelijkheidsrelatie waarbij een arbeidsmigrant op straat komt te staan bij het verliezen van het werk.

Als stok achter de deur zetten we in sectoren waar misstanden met tijdelijke, laagbetaalde arbeidsmigranten hardnekkig blijven bestaan, uitzendverboden in.

Met ruimtelijke ordeningsinstrumenten en gemeentelijke bedrijfseffectrapportages zorgen we dat huisvesting, voorzieningen en leefbaarheid op orde zijn voordat extra werknemers worden aangetrokken. Dit moet ook worden vastgelegd in een provinciale RO-verordening.

[34]

ZIE NOOT 33

[35]