Het contrast met twee jaar geleden, toen een euforische Sigrid Kaag op de tafel sprong en de partij uiteindelijk 24 zetels behaalde, is groot. Maar belangrijker nog, dit is niet helemaal het zetelaantal waar de huidige lijsttrekker Rob Jetten op hoopte.
‘Een harde klap’
“Mooi in de dubbele cijfers”, dat was het doel, zo zei hij woensdagochtend nog tegen een verslaggever van WNL. Dat lijkt gelukt. Al dacht Jetten nog wel dat er meer dan tien zetels in zaten, toen hij in Den Haag zijn stem uitbracht.
“We moeten realistisch zijn. Deze uitslag is voor ons een harde klap”, zegt Jetten als hij even na tienen onder luid applaus en gejuich het podium betreedt. “We hadden op meer gehoopt, maar tegelijkertijd hebben we de voorspellingen van een paar weken terug keihard verslagen.”
Het is tekenend voor het optimisme waarmee D66-leden ook kort voor de eerste exitpolls nog over de campagne spraken. “Hij versloeg in alle debatten zijn tegenstanders en het zou me niet verbazen als Rob Jetten vanavond ook de peilingen verslaat”, zei de Amsterdamse fractievoorzitter Rob Hofland nog vrolijk in zijn openingswoord.
‘Extremistische ideeën’
Na de exitpolls overheerst gelatenheid. Misschien niet eens zozeer vanwege de uitslag van D66, als wel door die van de PVV. De gematigde toon die partijleider Geert Wilders gedurende de campagne aansloeg, die vertrouwen de D66-leden niet. Zoals Jetten op het podium zegt: “Wij weten dat achter die gematigde toon nog altijd extreme ideeën schuilgaan.”
Wilders bedrijft een ‘politiek van intolerantie’, zegt Jetten. En dat hij aan de macht is gekomen is niet alleen te danken aan de PVV, maar ook aan VVD-leider Dilan Yesilgöz. “De politiek van intolerantie is genormaliseerd terwijl die nooit normaal mag zijn”, zegt Jetten. “De VVD voerde campagne over de ruggen van vluchtelingen.”
Strategisch richting GroenLinks-PvdA
D66 voerde juist een positieve campagne, zegt Jetten. De afgelopen weken benadrukte hij vaak en graag hoeveel hij en andere D66-ministers op thema’s als klimaat en onderwijs voor elkaar kregen. D66 is een partij die niet alleen praat over verandering, maar ook echt in actie komt, was steeds de onderliggende boodschap.
Het verhaal sloeg aan, maar de eindsprint waar de partij op hoopte leverde het niet op. Waarschijnlijk vertrok toch een deel van de kiezers al dan niet strategisch richting het GroenLinks-PvdA van Frans Timmermans.
Toch begint het nu pas, benadrukt Jetten. “In Nederland is er één partij die altijd opstaat en zich uitspreekt tegen intolerantie. Ook, of juist, wanneer anderen stil blijven. En dat zijn de Democraten 66.”
EINDE
[21]
PVV VERKIEZINGSOVERWINNING 2023/VOER
DE STRIJD!/JUIST NU!
ASTRID ESSED
28 NOVEMBER 2023
https://www.astridessed.nl/