[42]
EC.EUROPA,EU
THE EUROPEAN UNION AND TUNISIA: POLITICAL AGREEMENT ON A
COMPREHENSIVE PARTNERSHIP PACKAGE
16 JULY 2023
Today, the President of the European Commission Ursula von der Leyen, the Italian Prime Minister Giorgia Meloni and the Dutch Prime Minister Mark Rutte, in a Team Europe spirit, alongside the President of Tunisia, Kaïs Saied have agreed to implement the comprehensive partnership package announced jointly on 11 June 2023.
In Tunis, they witnessed the signature of the Memorandum of Understanding by Commissioner for Neighbourhood and Enlargement Olivér Várhelyi and Secretary of State of the Minister of Foreign Affairs, Migration and Tunisians Abroad, Mounir Ben Rjiba opening a new chapter in relations between the European Union and Tunisia.
The Memorandum of Understanding covers five pillars: macro-economic stability, trade and investment, green energy transition, people-to people contacts, and migration. It will be implemented through the various strands of cooperation between the European Union and Tunisia, following the relevant regulations and applicable procedures.
Enhanced political and policy dialogue within the EU-Tunisia Association Council before the end of the year will offer an important opportunity to reinvigorate political and institutional ties, with the aim of addressing common international challenges together and preserving the rules-based order.
END OF THE STATEMENT
NOS
EUROPESE UNIE SLUIT MIGRATIEDEAL MET TUNESIE
16 JULI 2023
De Europese Unie en Tunesië hebben een deal gesloten op het gebied van migratie. Afgesproken is dat Tunesië de grenzen beter gaat bewaken en mensensmokkel aanpakt, in ruil voor investeringen van de EU. Dat geld is bedoeld om de Tunesische economie te verbeteren.
Voorzitter Von der Leyen van de Europese Commissie heeft samen met demissionair premier Rutte en de Italiaanse premier Meloni in Tunis afspraken gemaakt met de Tunesische president Saied.
Er gaat ruim 100 miljoen euro aan Europees geld naar Tunesië voor grensbewaking, het tegengaan van mensensmokkel, terugkeer van migranten en meer coördinatie van reddingsoperaties.
Dit staat er in de deal:
- Tunesië gaat de grenzen beter bewaken, mensensmokkel aanpakken en registratie en terugkeer van migranten verbeteren.
- Tunesische jongeren kunnen tijdelijk naar de EU voor scholing en werk en studenten kunnen meedoen aan het Erasmus-uitwisselingsprogramma.
- De Europese Unie gaat in Tunesië investeringen doen in de techsector en op het gebied van watermanagement en duurzame landbouw.
- De EU investeert 300 miljoen euro in een samenwerking op het gebied van hernieuwbare energie.
“Mensensmokkelaars exploiteren menselijke wanhoop en we moeten hun roekeloze businessmodel doorbreken”, zegt commissievoorzitter Von der Leyen.
Premier Rutte noemt de afspraken “essentieel om meer grip te krijgen op de strijd tegen irreguliere migratie”. Volgens hem draagt de deal bij aan “economische groei, banen en toekomstperspectieven voor de Tunesische economie”.
Tunesië is het belangrijkste doorreisland voor migranten die naar Europa willen. De helft van de migranten die dit jaar in Italië aan land kwamen, was via Tunesië gereisd.
Een deal met Tunesië is omstreden. Critici wijzen erop dat president Saied zich heeft ontpopt als een autocratisch leider en dat Europese geld in de zakken zal belanden van de machthebbers. Ook zou een deal legitimiteit geven aan het bewind.
Vorige maand waren de drie Europese leiders ook al op bezoek in Tunis bij president Saied. Rutte, Meloni en Von der Leyen hadden gehoopt bij de eerste ontmoeting met Saied overeenstemming te bereiken, vóór de EU-top van eind juni, maar dat lukte niet.
Buitenlandredacteur Lennard Swolfs vanuit Tunis:
Tunesiërs vragen zich af hoe het Europese geld ten goede zal komen aan de bevolking. Tunesië gaat als grenswacht voor Europa fungeren en krijgt in ruil daarvoor veel geld. Maar hoe dat geld wordt overgemaakt en hoe daarop wordt toegezien, is allemaal nog niet duidelijk. Corruptie is hier niets vreemds en de mensen op straat willen dan ook vooral weten hoe Europa ervoor gaat zorgen dat dat geld op de juiste plek terechtkomt.
Daarnaast lopen de spanningen tussen Tunesiërs en Afrikaanse migranten de laatste tijd flink op. Tunesië kampt al jaren met een enorme economische crisis en velen geven de migranten daarvan de schuld. Ze vinden bijvoorbeeld dat ze hun banen inpikken. De woede wordt aangewakkerd door president Kais Saied, die in februari nog zei dat zwarte migranten uit Sub-Sahara Afrika onderdeel zijn van een ‘crimineel plan’ om de Arabische identiteit van Tunesië te veranderen. Als Europa straks Afrikaanse migranten terugstuurt naar Tunesië, zullen die spanningen verder oplopen en zal de situatie nog uitzichtlozer worden, vrezen Tunesiërs.
De oppositie in Tunesië is fel tegen de deal gekant. President Saied werd in 2019 dan wel democratisch gekozen, maar de afgelopen jaren heeft de stoffige hoogleraar zich ontpopt tot een president met dictatoriale trekken. De afgelopen twee jaar stuurde hij de premier naar huis, ontbond het parlement, voerde een nieuwe grondwet in die hem zo goed als onschendbaar maakt en gooit politieke vijanden, activisten en journalisten in de gevangenis. De oppositie vraagt zich af hoe Europa – die de mond vol heeft van mensenrechten – een deal kan sluiten met zo’n president.
De deal gaat ook over andere onderwerpen. Zo kunnen Tunesische studenten meedoen aan het Erasmus-uitwisselingsprogramma en kunnen Tunesiërs tijdelijk in de EU komen voor scholing en werk.
Ook zijn er afspraken gemaakt over handel en investeringen, zoals in de techsector en op het gebied van watermanagement. Verder investeert de EU 300 miljoen euro in een samenwerking op het gebied van hernieuwbare energie.
Commissievoorzitter Von der Leyen noemt het totaalpakket een “investering in onze gedeelde welvaart, stabiliteit en in toekomstige generaties”.
EINDE NOS BERICHT
VOLKSKRANT
MIGRATIEPACT EU EN TUNESIE ROND: TUNIS
HOUDT VERTREK MIGRANTENBOOTJES TEGEN EN KRIJGT
DAARVOOR 1 MILJARD AAN STEUN
16 JULI 2023
De migratiedeal tussen de EU en Tunesië is rond. In ruil voor economische samenwerking en ruim 1 miljard euro aan goedkope leningen en subsidies, belooft Tunis het vertrek van migrantenbootjes vanaf de Tunesische kust tegen te gaan.
‘Een mijlpaal’, noemde demissionair premier Mark Rutte het akkoord dat hij – samen met voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie en de Italiaanse premier Giorgia Meloni – zondagavond sloot met de Tunesische president Kais Saied. Rutte zei ‘zeer verheugd’ te zijn dat de deal er nu ligt, een maand na een eerste bezoek van het Team-Europa drietal aan Tunis. Von der Leyen sprak over een ‘strategisch en omvattend’ pakket. ‘We hebben geleverd’, aldus Von der Leyen.
Het akkoord met Tunis werd door Rutte begroet als het ‘perfecte voorbeeld’ voor soortgelijke afspraken met andere Afrikaanse landen. Mensenrechtenorganisaties en linkse partijen in het Europees Parlement veroordelen de afspraak met Saied. Zij stellen dat Tunesië migranten deporteert naar Libië, waar ze evenmin hun leven veilig zijn. Saied deed dit zondag af als ‘fake news’. Von der Leyen benadrukte dat de internationale en Europese wetten over mensenrechten gerespecteerd zullen worden.
Het ‘memorandum’ van zeven pagina’s dat de EU en Saied tekenden, verschilt niet veel van de hoofdlijnen die tijdens het eerste bezoek op 11 juni al waren vastgelegd. Dat de onderhandelingen over de definitieve tekst toch nog een maand duurden, lag volgens de de EU-onderhandelaars aan de onvoorspelbaarheid van Saied. Die onderstreepte de soevereiniteit van zijn land en zei herhaaldelijk dat hij niet de grenswacht voor Europa wil worden.
Zondag drong Saied aan op een snelle uitvoering van de afspraken. De lidstaten moeten het akkoord met Tunesië goedkeuren, premier Rutte zei er ‘alle vertrouwen’ in te hebben dat dit ook gebeurt.
Mensensmokkelaars
De EU is bereid Tunis 900 miljoen euro te lenen voor begrotingssteun. Zonder die hulp dreigt het land failliet te gaan, waardoor mensensmokkelaars nog makkelijker hun profijtelijke zaken kunnen voortzetten. De EU verstrekt die 900 miljoen euro pas als Saied een akkoord bereikt met het IMF over een hulpprogramma van 1,8 miljard euro. Dat wordt dit najaar verwacht. Saied weigert echter de hervormingen die het IMF eist – onder meer het verlagen van brandstofsubsidies – door te voeren.
Als brugfinanciering voor dit jaar is de EU bereid 150 miljoen euro aan Tunesië te geven. Over de precieze voorwaarden waaronder dit geld kan worden overgemaakt, wordt nog verder gepraat.
De EU wil verder de economische samenwerking met Tunesië verbeteren. Het land wordt geholpen bij het produceren van duurzame energie (waterstof en elektra uit zonne-energie) voor eigen gebruik en voor de export. Zo wordt er 300 miljoen euro geïnvesteerd in een energiekabel van Tunesië naar Italië. Ook helpt de EU financieel mee bij de aanleg van een datakabel tussen Tunesië en Europa.
Verder wordt de luchtvaart tussen Tunesië en Europa uitgebreid (belangrijk voor toerisme) en kunnen meer Tunesische jongeren studeren en werken in Europa. Ook investeert de EU 65 miljoen euro in de bouw van 80 moderne en duurzame scholen in Tunesië.
In ruil voor deze hulp moet Tunesië de ongecontroleerde afvaart van migrantenbootjes naar Europa tegengaan. De EU geeft Tunis 105 miljoen euro voor betere grensbewaking en het terugsturen van migranten. President Saied stelde dat zijn land geen opvangplaats voor migranten zal zijn. De EU wil afspraken met de Tunesische kustwacht over gezamenlijke zoek- en reddingsoperaties op de Middellandse Zee. ‘We moeten die gevaarlijke en vaak dodelijke oversteek van bootjes voorkomen’, aldus Rutte. ‘Het is van groot belang dat we meer greep krijgen op de irreguliere migratie.’
EINDE BERICHT
RTL
EUROPESE UNIE BEREIKT DEAL MET TUNESIE: MIGRANTEN
TEGENHOUDEN IN RUIL VOOR GELD
Na lang onderhandelen is er een migratiedeal bereikt tussen Tunesië en de Europese Unie. Dat maakte een woordvoerder van demissionair premier Rutte gisteravond bekend. In ruil voor geld en andere toezeggingen belooft Tunesië meer maatregelen te nemen om de oversteek van migranten die op weg zijn naar Europa te stoppen. Daarmee is er een akkoord bereikt met het land van waaruit dit jaar de meeste migranten vertrokken.
Rutte reisde gisteren samen samen met voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie en de Italiaanse premier Giorgia Meloni naar het Noord-Afrikaanse land om de laatste obstakels uit de weg te ruimen. De demissionair premier sprak van een ‘ware mijlpaal’. Hij zei ‘bijzonder verheugd’ te zijn over de deal en verwacht brede instemming van de andere EU-lidstaten.
Von der Leyen had het over ‘een investering in onze gemeenschappelijke welvaart, stabiliteit en toekomstige generaties’. De Tunesische president Kais Saied beloofde de afspraken snel te zullen invoeren.
Miljard euro
In vaak overvolle schepen en bootjes wagen de migranten de gevaarlijke oversteek over de Middellandse Zee. Verreweg de meeste mensen willen naar Italië. Dit jaar arriveerden daar al ruim 33.000 migranten vanuit Tunesië, het gaat vooral om mensen uit Ivoorkust, Guinee en Egypte. Eenmaal in Europa wachten ze vaak lang op een asielprocedure of belanden ze in de illegaliteit.
De Europese Unie worstelt daar al jaren mee en hoopt met de deal de aantallen fors terug te dringen. In de deal krijgt Tunesië afspraken over energie, handel én Europees geld, ongeveer 1 miljard euro. In ruil moet het land veel meer migranten tegenhouden. Rutte zegt met de afspraken ‘het cynische businessmodel van bootjessmokkelaars’ te willen doorbreken en hoopt op meer afspraken met meer landen.
In de aanloop naar het akkoord brachten vorige maand premier Rutte, de Italiaanse premier Meloni en Von der Leyen al een bezoek aan Tunesië. Toen hoopten ze al tot een akkoord te komen, maar dat lukte niet.
Ook kritiek
Niet iedereen is positief over de deal. Bij linkse oppositiepartijen klonk eerder al kritiek. In Tunesië zijn problemen met mensenrechten en persvrijheid. “Als we afspraken maken met landen binnen en buiten Europa, dan kijken we altijd of die afspraken in lijn zijn met internationale verdragen”, liet Rutte al weten.
EINDE BERICHT
HET PAROOL
EU SLUIT MIGRATIEDEALMETTUNESIE
16 JULI 2023
De Europese Unie en Tunesië hebben een akkoord bereikt over migratie. In ruil voor honderden miljoenen euro’s neemt Tunesië maatregelen om de clandestiene oversteek van migranten te stoppen. Premier Mark Rutte sprak van een ‘ware mijlpaal’.
Rutte was zondag samen met voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie en de Italiaanse premier Giorgia Meloni naar het Noord-Afrikaanse land gevlogen om de laatste obstakels uit de weg te ruimen. Een maand geleden waren ze ook in Tunis, maar toen lukte het niet om tot een deal te komen.
“Dit is een investering in onze gemeenschappelijke welvaart, stabiliteit en toekomstige generaties,” verklaarde Von der Leyen zondag na ondertekening van het akkoord. Vanuit Tunesië vertrekken migranten geholpen door smokkelaars naar Italië. Meestal reizen ze daarna door naar andere lidstaten.
Naast migratie zijn er ook afspraken gemaakt over zaken als energie en economie. De EU steekt onder meer geld in digitalisering, modernisering van het onderwijs en duurzame energieprojecten van het in economisch zwaar weer verkerende Tunesië.
De Tunesische president Kais Saied beloofde de afspraken snel te zullen invoeren. Rutte zei “bijzonder verheugd” te zijn over de deal en verwacht brede instemming van de andere EU-lidstaten. Hij wil ook de handelsbanden tussen Nederland en Tunesië aanhalen.
De deal is niet onomstreden. De autocratische president Saied onderdrukt de oppositie. Ook is er flinke kritiek op de behandeling van migranten in Tunesië. Eerder deze maand werden nog honderden migranten naar de woestijn aan de grens met Libië gestuurd na ongeregeldheden in de stad Sfax.
Blauwdruk
Rutte en Meloni waren in de EU de wegbereiders voor het akkoord. Zij zwengelden de discussie aan over de aanpak van migratie. Rutte onder druk van zijn eigen VVD, Meloni (leider van de rechts-radicale Fratelli d’Italia) vanwege de hoge toestroom van migranten naar haar land.
Tunesië werd tijdens het bezoek van het drietal een maand geleden tot 900 miljoen euro financiële hulp in het vooruitzicht gesteld. Nog eens 100 miljoen zou snel beschikbaar komen voor grensbewaking en het terugsturen van migranten. Om de eerste problemen aan te pakken kreeg het land direct 150 miljoen.
Brussel wil met meer landen tot dit soort akkoorden komen. De Tunesië-deal moet daarbij als een soort blauwdruk dienen. Het is een “model voor een nieuwe relatie met landen in Noord-Afrika,” zei Meloni. In 2016 sloot de EU een minder brede migratiedeal met Turkije.
EINDE ARTIKEL HET PAROOL