maandag 14 augustus 2017
Het was verschrikkelijk in Charlottesville, in het AmeriKKKa van Donald Trump, afgelopen vrijdag en zaterdag, 11 en 12 augustus 2017. Hoe verschrikkelijk, is intussen in tal van verslagen te lezen. Een goede reportage, snel en adequaat vertaald op Krapuul verschenen, bood bijvoorbeeld Unicorn Riot (1). Aanrader. Over de media-berichtgeving verwijs ik graag naar Grutjes, dat een feitelijk verslag contrasterend verweeft met een aantal zacht gezegd wel zeer ontoereikende media-versies van wat er plaats vond (2). Waardevol.
Hieronder wil ik vooral een ander punt maken: de gebeurtenissen in Charlottesville en erna beduiden geenszins overwinning van fascisten en aanverwanten wit-suprematisten. Antifascisten hebben de fascisten een nederlaag helpen toebrengen. Ja, ze hebben daarvoor een veel te hoge prijs geïncasseerd. Maar een nederlaag voor de nazi’s is het. Iets om in gedachten te houden en vast te houden: antifascistisch verzet is niet alleen noodzakelijk, antifascisme wèrkt. Hoe?
De gebeurtenissen
Eerst, vrijdagavond, de mars van honderden fascisten, met fakkels en ook met wapens. Gezichten uitdagend onbedekt: geen enkel idee dat ze wellicht iets te verbergen hadden, volstrekt overtuigd dat ze niet alleen gelijk hadden, maar ook geen strobreed in de weg gelegd zouden krijgen. Huiveringwekkend, het deed me denken aan de fakkeltochten van de SA pal nadat Hitler tot kanselier was benoemd in Duitsland in 1933.
De fascisten liepen naar het standbeeld van generaal Lee, opperbevelhebber van de Confederatie in de Amerikaanse Burgeroorlog. Die Confederatie, en dus generaal lee zelf, stonden voor witte overheersing en het instandhouden van de slavernij. Antiracisten – tegenstanders van slacvernij en van het racisme dat daar een erfenis van is – eisen al een tijdje dat het beeld v wordt verwijders. Fascisten gaan daar tegen in en gebruikten het om hun ‘Unite the Right’-manifestatie omheen te bouwen.
Bi het monument hadden zich enkele tientallen antiracisten verzameld. Vreedzaam. De fakkeldragende fascisten omcirkelden de antiracisten en sloten ze in. Vervolgens begonnen ze de antiracisten af te tuigen. Deze m ensen, onwaarschijnlijk dapper en tegelijk doodgewoon, verdedigden zich. Politie stond erbij en keek ernaar totdat het allemaal goeddeels achter de rug was.
De volgende dag bereikte de confrontatie een hoogtepunt, en vervolgens een macaber dieptepunt. Fascisten en aanverwante rechtse knokploegen verzamelden zich, voorzien van schilden, knuppels, geweren. Sommigen hadden nazi-vlaggen. Sommigen staken hun rechterarm omhoog en brachten de nazi-groet. Ze waren met honderden. Ze hadden zich voorbereid om geweld te gebruiken. En geweld gebruiken, dat deden ze.
Honderden tegenstanders, vooral uit Charlottesville zelf, traden de fascistenbendes tegemoet. De fascisten vielen aan. Antifascisten verdedigden zich. Ze vochten terug. Dat deden ze met resultaat: urenlang vonden er gevechten plaats. Het gezag kreeg er genoeg van, verklaarde de hele boel tot ‘onwettige samenkomst’ en begonnen het park waar de fascisten zich hadden verzameld leeg te vegen. De fascisten, die aanvankelijk ongehinderd door de politie hun tegenstanders konden aftuigen, kregen nu zelf wat politiegeweld te verduren, hetgeen tot veen gejammer en gehuilebalk aan fascistenzijde aanleiding gaf. Hadden heel veel antifascisten zich niet tegen de fascisten gekeerd, in woord en daad, dan had de politie de fascisten hoogstwaarschijnlijk gewoon laten marcheren en dan hadden de nazi’s een overwinning kunnen claimen. Nu niet. De gebeurtenissen op en rond het plein waren aldus nederlaag voor de fascisten, hen deels door strijdbare antifascisten is toegebracht.
De tegenstanders van de fascistenmars liepen vervolgens in Charlottesville rond, als om in triomf de nederlaag van de fascisten te onderstrepen. Logisch, ze hadden feitelijk gewonnen! Toen reed er een automobilist – en geen ‘auto’ op zichzelf… – in op de antiracisten. Hard, en doelbewust. Na aldus enkele tientallen mensen te hebben geraakt, reed de automobilist weer terug. Zijn gerichte aanval kostte een mensenleven: Heather Heyer, 32 jaar oud. Slachtoffer van een fascistische moordaanslag. De moordenaar: James Fields, van wie intussen duidelijk is dat hij actief was in keihard fascistische kringen.
Haar dood zorgt voor verdriet en verslagenheid, als het goed is niet voor verbazing bij antifascisten. Het anarchistische initiatief CrimethInc. legt, in een op Doorbraak in snel vertaalde versie te lezen verklaring (3), uit hoe fascisten en politie al eerder grof geweld tegen antifascisten inzetten. Het wijst er bovendien op dat er in één staat “een wetsvoorstel” ligt “dat het legaal zou maken voor bestuurders om over hen die protesteren heen te rijden”. En CrimethInc. stelt: “Wanneer de staat het signaal geeft dat de politie, en andere totalitairen die opstaan tegen racisme en onrtecht vrij kunnen aanvallen en verwonden, dan hoeft niemand verrast te zijn als dat blijft gebeuren. Wanneer de staat het legaal maakt omdemonstranten per voertuig te vermoorden, dan hoeft niemand verbaasd te zijn als Alt-Right die uitnodiging aanneemt.”
Wie heeft gewonnen? Niet de fascisten!
Verbazing over de moord is dus – bij al onze geschoktheid, bij als verdriet – niet aan de orde. Verslagenheid vanwege de verschrikking is dat wel. Maar, bij alle verslagenheidt dienen we één ding wel te onderstrepen: Antifascisten Zijn Niet verslagen. Niet in Charlottesville. Precies dáárom ging een fascist over tot moord: omdat de fascistische mobilisatie zelf er niet in was geslaagd om de tegenstanders van de straat te terroriseren. De moord kwam ná de confrontaties, toen antifascisten hun kracht onderstreepten nadat de fascisten de aftocht hadden moeten blazen.
De fascisten – in de aanloop als ‘duizenden’ omschreven, volgens verslagen achteraf echter met hooguit honderden aanwezig – hadden hun doel niet bereikt. Niks ‘Unite The Right’: alles wat ook maar ietsje minder fascistisch was dan hardcore KKK was van de vertoning weggebleven. Alleen maar een vertoning van een fascistisch allegaartje agressieve knokploegen. Een allegaartje fascistische knokploegen dat nu wat uit te leggen heeft, niet aan antifascisten maar aan gevestigde politici die, de één na de ander, niet enkel het geweld veroordeelden maar daarbij in één richting wezen: in de richting van de witte suprematisten die voor het geweld en de moord verantwoordelijk waren.
Trump, met zijn tweet waarin hij het geweld veroordeelde dat volgens hem ‘van vele kanten’ kwam, weigerde de verwantwoordelijkheid bij de fascisten neer te leggen. Hij krijgt de wind van voren, en bepaald niet alleen van links, maar ook uit republikeinse kring zoals onder meer de Tampa Bay Times laat zien (4) Zelfs Mario Rubio bijvoorbeeld, in 2016 een rechtse Republikeinse presidentskandidaat, riep de president op om de gebeurtenissen duidelijk de beschrijven “voor wat ze waren: een terreuraanval door witte suprematisten”. Een andere Republikein: “Mijn vader heeft niet zij leven niet ind e strijd tegen Hitler gegeven om nazi-ideeën hier thuis vervolgens onbetwist te laten” . Aldus Orrin Hatch, Republikeins senator. Zo waren er meer. Zelfs McMaster, nationale veiligheidsadviseur van Trump, opperde volgens Politico dat de moord in Charlottesville best wel eens zou kunnen voldoen aan “de definitie van terrorisme”(5)
Nee, dat betekent niet dat Republikeinen opeens aan de goede kant staan. Morgen knikken ze weer goedkeurend als de politie haar racistische gang gaat. En veel repressieve wetgeving tegen demonstranten komt uit hun hoek. Het betekent wel dat zelfs rechtse politici er geen brood in zien om in verband gebracht te worden met openlijk fascisme, en het dus verstandig vinden om afstand te nemen en te houden. De fascisten hebben zichzelf in Charlottesville in de picture gespeeld als levensgevaarlijke haatdragende types, waar vrijwel niemand bij wil horen. Aansluiting vinden bij bredere rechtse sentimenten is is ze in Charlottesville duidelijk niet gelukt. Dat is een nederlaag voor fascisten, geen overwinning.
Dat leer ik vooral ook uit een prachtige tekst op de anarchistische antifascistische website It’s Going Down: “’There will be a before and after Charlottesville’ Some thoughts” door een initiatief dat zich The Grouch noemt (5). Wat citaten: “De Alt Right fucking verloren – hard. Ze verloren omdat hun doelen vor de manifestatie compleet mislukten. Ze ‘verenigden rechts’ niet.”Verder: “Ze verloren omdat hun’zaak’ waaromheen ze mobiliseerden, niemand van buiten hun scene aantrok (…) Ze verloren omdat ze geen manifestatie hadden. De fascisten werden het park uit geduwd voor 12 uur ’s middags toen hun bijeenkomst zou beginnen. (…) Ze verloren omdat wij veel meer mensen, getrokken vanuit de plaatselijke gemeenschap, en een brede basis van steun mobiliseerden. Van wat ik gehoord heb, de mensen die de zaken in Charlotte leidden, waren plaatselijke mensen vanuit Charlottesville (…) Deze mensen kwamen ook om de confrontatie met de nazi’s aan te gaan en om te feesten samen met tegendemonstranten toen die auto over de weg scheurde.” De fascisten haalden hun deelnemers van heinde en verre, en dat waren er volgens dit verslag dan rond de 500. Vijfhonderd te veel, maar geenszins ‘duizenden’.
Bovendien: “Ze verloren omdat ze iemand verschrikkelijk vermoordden en tot aan twintig anderen verwondden. Het hele land is in rep en roer door deze tragedie; de sympathie voor antifascisten en voor degenen die fysiek tegenstand bieden aan de Alt Right is nu waarschijnlijk het hoogst die het ooit is geweest.” Dáár ligt waarschijnlijk ook de reden dat veel gevestigde politici de moord veroordelen en de politieke kleur van de moordenaar expliciet benoemen.
Dat de gebeurtenissen in Charlottesville een nederlaag waren voor de fascisten, onderstrepen ook anderen. “In een mooi vertoon van moed en verzet zijn honderden antifascisten opgestaan in Charlottesville om de vereniging van diverse wit-nationalistische groepen en de terreur van de lynch-meute die wilden ontketenen in de stad, te voorkomen. De witte sy uprematisten wwerden verslagen. Onze strijders toonden durf en een bereidheid hun eigen veiligheid te riskeren ter wille van anderen, en we hebben het grootst mogelijke respect voor ze. Dankzij hun volharding en onwankelbare vastbeslotenheid hielden de antifascisten stand en slaagden erin de manifestatie te stoppen.” Dat schrijft de Revolutionary Abolitionist Movement in een eveneens op It’s Going Down verschenen verklaring (7). Ja, voor verslagenheid is na de moord op Heather Heyer beslist reden. Tegelijk geldt: antifascisten zijn niet verslagen. Eerder het tegendeel.
Doorgaan nu
Na de moord was de reactie uit antifascistische kringen vastbesloten, alert en effectief. In Oakland – waar anders? – was zeer kort na de moordaanslag al omvangrijk protest: duizend mensen demonstreerden, actievoerders blokkeerden korte tijd een grote weg. It’s Going Down – ja, alweer! – bericht erover (8) . In Denver en in Seattle en in Fort Collins, Colorado voerden honderden mensen actie, volgens Aljazeera (9). Op Enough is Enough, ook een anarchistische website, staat intussen dat hackers opererend onder het Anonymous-etiket intussen wit-suprematistische websites plat legt (10). Jason Kessler, organisator van de ‘Unite The Right’-samenkomst ontvluchtte intussen een persconferentie nadat tegenstanders hem uitjouwden en aanvielen (11). Verder worden gezichten van deelnemers aan de fakkeltocht door antiracisten gekoppeld aan namen, adressen, en kennelijk ook aan bedrijven waar ze een baan hebben. Eén van hen, is – als berichtgeving hierover op de website Revere Press (11) klopt – zijn baan al kwijtgeraakt.
Nee, het leven voor fascisten en aanverwante types is er de afgelopen 48 uur niet makkelijker op geworden, de ruimte voor hun politieke vergif is bepaald niet gegroeid. Antifascisten zullen er hun handen vol aan hebben om te zorgen dat dit zo blijft, dat de fascisten verder in het defensief worden gedrukt, en dat tegelijk de kapitalistische, racistische en patriarchale structuren waarvan het fascisme slechts een extreme uitdrukking is, steeds effectiever verzet ontmoeten.
Heather Heyer, Rest in Peace and Solidarity
Noten:
1 Unicorn Riot, “Gewelddadige White Supremacist demonstratie Charlottesville loopt uit op moord”, op Krapuul, 13 augustus, http://www.krapuul.
2 Bert, “Te wit voor terrorisme”, op Grutjes, 13 augustus 2017, http://www.grutjes.nl/
3 CrimethInc. , “een dode in Charlottesville: waarom het fascisme ons nu mag vermoorden op Doorbraak, 13 augustus 2017, http://www.doorbraak.eu/
4 Alex Leary, “Marco Rubio: Donald Trump needs to clearly denounce white supremacists in Charlottesville”, Tampa Bay Times, 12 augustus 2017, http://www.tampabay.com/
5 Madeline Conway, “McMaster equates ‘terrorism’with Charlottesville car attack”, Politico, 134 augustus 2007, http://www.politico.com/
6 The Grouch, “’There Will be a b efore and After Charlottesville’: Some Notes” , op It’s Going Down, 13 augustus 2017, https://itsgoingdown.
7 Revolutionary Abolition ist Movement, “of Courage and Resistance: Revolutionary Abolitionist Movement Statement on Charlottesville”, op It’s Going Down, 13 augustus 2017, https://itsgoingdown.
8 Anonymous Contributor: “From Oakland to Charlottesville: Love & Solidarity”, It’s Going Down, 13 augustus, https://
9 “Protests, Vigils around US decry white supremacism op Aljazeera, 13 augustus 2017, http://www.aljazeera.
10 #OpDomesticTerrorism #Charlottesville #Anonymous Attacks Fascist Websites”, Enough is Enough, 13 augustus 2017, https://
11 Zie bijvoorbeeld het Aljazeera-stuk waar noot 9 naar verwijst.
12 Anton Wortonczuk, “People are identifyin g the Charlottesville Nazi’s and getting them fired”, Revere Press, 13 augustus 2017, http://reverepress.com/
Peter Storm