De politie houdt er sterk rekening mee dat de man die deze week in Schiedam door een agent werd doodgeschoten zijn eigen dood heeft ‘geregisseerd’. Bronnen bij het onderzoek melden dat dit het meest waarschijnlijke scenario is.
De 21-jarige man uit Capelle aan den IJssel werd maandag door een agent doodgeschoten in het Beatrixpark. Dat gebeurde na een melding over een beroving waarbij was geschoten.
De beller had een signalement opgegeven. In het park zag een agent later iemand lopen die daaraan voldeed. Uiteindelijk is er door de agent meerdere keren geschoten, maar wat de aanleiding ter plekke was, is nog onduidelijk. Bij de 21-jarige man uit Capelle aan den IJssel is geen wapen gevonden.
Bronnen zeggen dat de man bij pogingen hem aan te houden heeft geroepen “Schiet dan, schiet dan” of iets soortgelijks.
De agent die erbij betrokken was, heeft meerdere kogels afgevuurd. Zeker een van de kogels raakte de Capellenaar. Bij de man is geen wapen gevonden. De agent is gehoord als getuige, niet als verdachte.
112
Bij de politie bestaat het vermoeden dat de melder van de beroving wel eens dezelfde kan zijn als de neergeschoten man. Hij had een telefoon bij zich. Die had geen sim-kaart, maar 112 bellen kan ook zonder. Van het telefoontje zijn opnamen gemaakt, want dat gebeurt standaard. Mogelijk wordt familie van de man gevraagd ernaar te luisteren om vast te stellen of de Capellenaar ook de beller was. Die heeft zich in elk geval vooralsnog niet gemeld.
De familie van de 21-jarige kon nog niet worden bereikt voor commentaar.
Vader ook doodgeschoten
Saillant is dat de vader van de man zes jaar geleden ook is doodgeschoten door de politie. Dat gebeurde in augustus 2010, in Nijmegen.
Hij werd destijds doodgeschoten omdat hij met een schilmes had ingestoken op een politiehond die zich in zijn been had vastgebeten. Ook had hij volgens de politie uitgehaald naar een agent. Hij werd acht keer geraakt en kwam te overlijden.
Familie heeft geprobeerd via een zogeheten artikel 12-procedure vervolging af te dwingen, maar het hof oordeelde in 2012 dat de agenten de ambtsinstructie hadden gevolgd en uit noodweer hadden geschoten.
EINDE BERICHT
[12]
AMNESTY INTERNATIONAL
POLITIEGEWELD IN NEDERLAND
https://www.amnesty.nl/politiegeweld-in-nederland
Geweldsincidenten bij demonstraties, excessief geweld met politiehonden, discussie over de Taser: politiegeweld is voortdurend in het nieuws.
De politie mag geweld gebruiken in situaties waarin burgers dat niet mogen, dat is het ‘geweldsmonopolie’. Er zijn veel vragen over politiegeweld en wanneer politiegeweld te ver gaat. Daarom hebben we – aan de hand van zeven wapens van de Nederlandse politie – de belangrijkste regels op een rijtje gezet.
De regels voor politiegeweld zijn vastgelegd in mensenrechtenverdragen en standaarden en gelden overal ter wereld.
De politie is verplicht om te de-escaleren. De politie moet bovendien eerst waarschuwen voordat ze overgaat tot geweld. Politiegeweld moet altijd een wettig doel dienen. Geweld om een bekentenis af te dwingen of om een arrestant ‘een lesje te leren’ is verboden. En geweld moet strikt noodzakelijk zijn. Als het zonder geweld kan, is politiegeweld verboden, oftewel: de mond is het belangrijkste wapen. Noodzakelijk, betekent ook dat de politie niet meer geweld mag gebruiken dan nodig is. De politie mag bijvoorbeeld niet drie keer slaan als één keer genoeg is. En heel belangrijk: politiegeweld moet altijd proportioneel zijn – het moet in verhouding staan tot het doel. De politie mag een winkeldief die wegrent bijvoorbeeld niet taseren.
Helaas zijn de regels voor politiegeweld in Nederland te ruim. Zo ‘mag’ de politie schieten ter aanhouding en gevaarlijke wapens als de Taser en de hond gebruiken bij het aanhouden van mensen die op dat moment geen ernstig gevaar vormen. Amnesty maakt zich hard voor regels en geweldstoepassing die in overeenstemming is met de mensenrechten.
Het vuurwapen
Elk gebruik van een vuurwapen is potentieel dodelijk. Daarom mag dat alleen gebruikt worden bij een onmiddellijke bedreiging van het leven of bij de kans op ernstig lichamelijk letsel. In Nederland ‘mag’ een agent ook op benen schieten ter aanhouding van een verdachte van een geweldsmisdrijf: dat is ‘aanhoudingsvuur’. Amnesty is daar fel op tegen. Dat is absoluut niet in lijn met internationale verdragen en is nóóit proportioneel.
De politiehond
Na het vuurwapen is de hond het meest risicovolle wapen van de politie. Hondenbeten kunnen leiden tot ernstige verwondingen. Een goed afgerichte politiehond stopt met bijten zodra zijn baasje ‘los’ roept. In de praktijk blijkt dit echter niet altijd het geval, zo blijkt uit onderzoek van Zembla. In de geweldsinstructie voor de politie ligt de drempel om een hond in te zetten nu veel te laag.
De wapenstok
De wapenstok is minder risicovol dan het vuurwapen of de hond, maar niet zonder gevaar. Daarom mag de politie in principe niet op kwetsbare lichaamsdelen slaan. Slaan moet op armen of benen. Vaker slaan dan noodzakelijk en slaan om iemand te straffen is verboden, omdat dit kan leiden tot onnodig letsel en psychische schade.
Bij het slaan op het hoofd, de nek of verwurging met behulp van een wapenstok is het risico op ernstig of zelfs dodelijk letsel zeer groot. Dergelijk gebruik moet daarom worden verboden. Alleen in situaties waarin een ander leven in gevaar is, kan bij uitzondering op de regel dergelijk gebruik gerechtvaardigd zijn. Maar alleen als er geen minder gevaarlijke manier is om die bedreiging te stoppen.
Amnesty International heeft onrechtmatig en excessief gebruik van de wapenstok tijdens vreedzaam protest gedocumenteerd in 35 landen, waaronder Nederland.
Amnesty International heeft een briefing opgesteld met twintig regels om te voorkomen dat politie en andere wetshandhavers bij gebruik van de wapenstok mensenrechtenschendingen schenden. Deze regels gelden overal ter wereld en dus ook voor politie, marechaussees en andere opsporingsambtenaren (BOA’s) in Nederland.
Fysiek geweld en nekklem
Er zijn allerlei vormen van fysiek geweld. Uiteraard geldt voor fysiek geweld ook dat het moet voldoen aan strikte eisen van noodzakelijkheid en proportionaliteit, ook moet het altijd een wettig doel dienen. Bij fysiek geweld moeten kwetsbare lichaamsdelen zoals kruis en buik worden vermeden. Slaan en stompen in het gezicht of op het hoofd is vrijwel nooit te rechtvaardigen. Vaker slaan dan nodig, is zonder meer verboden. Het schoppen en slaan van iemand die al onder controle is, kan neerkomen op vernederende behandeling of zelfs marteling. Dat geldt ook voor alle vormen van (fysiek) geweld met als doel om iemand pijn te doen of om een bekentenis af te dwingen. Controletechnieken waarbij iemand door meerdere agenten met kracht in buikligging gefixeerd wordt, zijn risicovol. Bij mensen met fysieke of acute psychische problemen kan dat potentieel dodelijk zijn.
De nekklem is omstreden. Het gebruik van een nekklem om iemand te verwurgen is levensgevaarlijk. Iemand kan snel en ‘ongemerkt’ bewusteloos raken en stikken. Om iemand aan te houden is dit dus volstrekt niet proportioneel. De nekklem mag alleen gebruikt worden als uiterst middel om een einde te maken aan een levensbedreigende situatie. Amnesty is tegen het gebruik van de nekklem. Vanwege het gevaar van verwuirging hoort de nekklem dus niet thuis in instructies en training.
De Taser
Het stroomstootwapen (Taser) mag alleen gebruikt worden om een levensbedreigende situatie af te wenden of bij risico op ernstig letsel. De Taser is vooral risicovol voor mensen met fysieke en/of acute psychische problemen. Uit Amnesty’s analyses blijkt dat de Taser wordt gebruikt tegen mensen die ongewapend zijn en die geen direct gevaar vormen voor anderen. Op afstand (‘dart fire mode’/pijltjes-modus) zorgt de Taser voor tijdelijke verlamming. Maar soms wordt hij direct op het lichaam gezet om een verdachte heel veel pijn te doen (de ‘schok-modus’). Dit moet onmiddellijk verboden worden.
Arrestatieteams gebruiken al ruim 10 jaar stroomstootwapens. Na een proef is ook besloten dat circa 17.000 agenten in de basispolitiezorg de Taser gaan gebruiken. Amnesty betwijfelt de noodzaak en heeft grote zorgen over oneigenlijk en excessief gebruik van de Taser.
Het waterkanon
Bij grootschalige ordeverstoring mag de politie het waterkanon (‘waterwerper’) inzetten om een menigte te verspreiden. Dat mag alléén als er geen lichter middel is dat werkt, als de politie van tevoren heeft gewaarschuwd en er voldoende ruimte is om weg te komen. De politie mag niet richten op individuen maar mag het waterkanon alleen gebruiken om een mensenmassa op te breken. De politie mag een persoon dus nooit tegen een muur spuiten: dat is excessief geweld. Dat ziet ook het Openbaar Ministerie, dat in augustus 2022 bekendmaakte de agent die het waterkanon bediende te zullen vervolgen.
Pepperspray en traangas
Pepperspray wordt vaak lichtzinnig ingezet, ook in Nederland. De inzet van traangas is veel strikter gereguleerd. De inzet kan alleen met toestemming van de burgemeester. Pepperspray en traangas worden in Nederland gelukkig zelden ingezet bij demonstraties. Amnesty heeft misbruik met traangas grondig onderzocht en gedocumenteerd. Amnesty heeft dertig regels opgesteld voor het gebruik van pepperspray en traangas.
Politieoptreden tijdens demonstraties
De politie gebruikt geregeld geweld tijdens demonstraties. Amnesty formuleerde zes basisregels waar politie in Nederland of waar dan ook ter wereld zich bij demonstraties aan moet houden.
EINDE BERICHT
Reacties uitgeschakeld voor Noten 11 en 12/Astrid Essed versus NOS over ”geweld tegen politieambtenaren”
”In 2019 registreerde de politie 10.624 incidenten, zoals bedreigingen, beledigingen en mishandelingen. In het eerste coronajaar, in 2020, steeg dat aantal naar 12.543. Een jaar later liep het op tot 13.000 incidenten. Afgelopen jaar bleef dat getal ongeveer gelijk: 12.985 incidenten met geweld tegen de politie.”
NOS
GEWELD TEGEN POLITIEMENSEN BLIJFT HOOG: ”WERKT DOOR IN PRIVELEVEN”
Nederland – Politiemedewerkers kregen vorig jaar zo’n 13.000 keer te maken met agressie en geweld. Het aantal incidenten is de laatste jaren nagenoeg gelijk, maar het zijn er veel te veel. Geweld tegen agenten en hulpverleners blijft onacceptabel. Hoofdagent Paul kan er over meepraten.
‘Ik zag de klap niet aankomen. Met zijn vuist sloeg de verdachte hard tegen mijn kaak’, vertelt Paul over wat er gebeurde in de verhoorkamer van een politiebureau in de Eenheid Zeeland-West-Brabant. ‘Even daarvoor zaten we nog rustig tegenover elkaar aan het bureau. Wel was hij al behoorlijk aan het “zuigen”.’ Als ME’er maakte Paul vaker geweld mee, maar dan droeg hij beschermende kleding en stond hij met meerdere collega’s op linie. ‘Zo’n onverwachte geweldsexplosie als dit heb ik nooit eerder meegemaakt.’ Hij deed direct aangifte. ‘Meer dan een beurse plek op mijn kaak had ik niet, maar het gaat mij om het principe. Agressie en geweld tegen hulpverleners mag nooit normaal worden.’
Het totaal aantal geweldsincidenten in 2022 (12.895) is ongeveer gelijk aan die in het jaar daarvoor (12.940). Op een aantal vlakken zien we een duidelijke verschuiving. Het gaat met name om agressief gedrag bij het uitgaan (470 incidenten in 2021; 1579 in 2022), evenementen (79 in 2021; 147 in 2022) en voetbal (161 in 2021; 278 in 2022). Deze bewegingen zijn deels te verklaren door de coronamaatregelen. Tijdens de pandemie was er geen of beperkt bezoek aan stadions, horeca en uitgaansgelegenheden mogelijk. De meeste incidenten speelden in 2022 rond ongeplande aanhoudingen (5082; dit kwam bijvoorbeeld in 2019 maar 2611 keer voor). Dit komt mogelijk door de toename van het aantal demonstraties.
Doxing
Relatief nieuw is doxing op internet. Dit is het vragen om privégegevens van politiemensen, met intimidatie als doel. ‘Totaal onacceptabel’, zegt Peije de Meij, portefeuillehouder Geweld Tegen Politie Ambtenaren (GTPA). ‘Doxing raakt niet alleen de collega maar ook het thuisfront en de politieorganisatie. De politie neemt preventieve maatregelen en ondersteunt de slachtoffers zo goed mogelijk.’
Wat ziet de politie
Als Paul terugkijkt op zijn politiecarrière van de afgelopen twintig jaar, dan merkt hij wel dat politiemedewerkers anders worden benaderd. ‘Zeker sinds corona reageren mensen heftiger op het uniform; gaan binnen groepen demonstranten mensen bijvoorbeeld vaker die grens over. Alsof het bijna geoorloofd is om een agent te mishandelen. Daar moeten we echt onze grenzen aangeven, want het is abnormaal.’ Ook De Meij constateert dat het maatschappelijk ongenoegen toeneemt en dat er nog vaak geweld en agressie tegen politie en andere hulpverleners is. ‘Om het tij te keren moeten we als politie goed zichtbaar zijn en in contact blijven met iedereen in de samenleving. Personen die verdacht worden van verbaal of fysiek geweld tegen politiemedewerkers en andere publieke hulpverleners kunnen rekenen op een hogere strafeis van het Openbaar Ministerie. Die kan oplopen tot het dubbele van wat normaal wordt geëist.’
Opleiden
‘De politie heeft het geweldsmonopolie’, benadrukt De Meij. ‘Dat betekent dat agenten zijn opgeleid om om te gaan met geweld en het eventueel toepassen als de situatie daar om vraagt. Agressie of geweld tegen politiemensen is absoluut ontoelaatbaar en strafbaar. Daarom doet de politie er alles aan om dit tegen te gaan en de collega’s die er mee te maken krijgen, bij te staan.’
Jaarcijfers 2022
Het overzicht van de cijfers over geweld tegen politieambtenaren is hier te vinden. Daarin zijn de cijfers van de periode 2017 – 2022 opgenomen. Meer informatie over geweld en agressie tegen politiemensen vindt u hier
EINDE BERICHT
Reacties uitgeschakeld voor Noten 3 en 4/Astrid Essed versus NOS over ”geweld tegen politieambtenaren”
Het geweld tegen de politie blijft onverminderd hoog. Dat blijkt uit de jaarcijfers van de politie over geweld tegen agenten. Tijdens de coronacrisis steeg het aantal incidenten aanzienlijk en sindsdien blijft het cijfer rond dat niveau. “We moeten vooral zorgen dat het niet verder oploopt”, zegt Peije de Meij, landelijk portefeuillehouder geweld tegen politieambtenaren.
In 2019 registreerde de politie 10.624 incidenten, zoals bedreigingen, beledigingen en mishandelingen. In het eerste coronajaar, in 2020, steeg dat aantal naar 12.543. Een jaar later liep het op tot 13.000 incidenten. Afgelopen jaar bleef dat getal ongeveer gelijk: 12.985 incidenten met geweld tegen de politie.
De afgelopen zes jaar vond er wel een verschuiving plaats. Tijdens de pandemie kregen agenten vooral te maken met geweld door verwarde personen. Na het opheffen van de beperkende maatregelen in het uitgaansleven hebben agenten weer meer te maken met fysiek en verbaal geweld.
Opvallend is de onrust bij het voetbal. Het afgelopen jaar kreeg de politie 278 keer te maken met geweld, terwijl er voor de coronajaren gemiddeld ongeveer 150 incidenten incidenten bij het voetbal plaatsvonden.
Maatschappelijk ongenoegen
De politie verwacht niet dat het geweld de komende tijd afneemt en maakt zich zorgen over “toenemend maatschappelijk ongenoegen”. De Meij ziet onder meer dat mensen door ergernis in de samenleving snel op elkaar reageren. “Discussies kunnen van nul naar honderd gaan in tien seconden.”
“Soms zijn het dan agenten die de klappen opvangen voor wat er in de samenleving speelt.” Hij ziet ook dat andere beroepsgroepen te maken krijgen met geweld, zoals wetenschappers en journalisten.
Ziekteverzuim ook gestegen
Daarnaast hebben agenten steeds vaker last van intimidatie, waarbij bijvoorbeeld hun adresgegevens worden achterhaald. Naar verwachting wordt dit zogenoemde ‘doxing’ dit jaar nog strafbaar. “Je ziet dat het ook doorgaat in hun privéleven”, zegt De Meij over het fenomeen.
Tegelijkertijd met het geweldscijfer is het ziekteverzuim onder agenten de afgelopen jaren ook opgelopen. In trainingen voor politieagenten wordt er daarom steeds meer aandacht besteed aan hoe om te gaan met geweldssituaties.
EINDE BERICHT
Reacties uitgeschakeld voor Noten 1 en 2/Astrid Essed versus NOS over ”geweld tegen politieambtenaren”
AANNOS REDACTIEOnderwerp: Artikel op uw Internetwebsite”Agent mogelijk ”uitgelokt” om man in Schiedam dood te schieten”Geachte RedactieMet vette letters stond op de Internetpaginavan uw krant dd woensdag 1 juni te lezen:AGENT MOGELIJK ”UITGELOKT” OM MAN IN SCHIEDAMDOOD TE SCHIETEN [1]Dit naar aanleiding van de dood van de 21 jarige Mitch Winters, die op maandagavond 30 meidoor een politieagent in Schiedam werd doodgeschoten. [2]Iets minder grof was deze titel dan in de papieren Metro dd donderdag2 juni, waar geschreven stond ´´MITCHEL LOKTE DOOD MOGELIJK ZELF UIT´ ¨(3),maar nog steeds was uw titel onaangenaam grof. Want het komt erop neer, dat u, zonder de resultaten van enig onderzoek af tewachten, de agent, die de dodelijke schoten gelost heeft, impliciet vrijpleit en het slachtoffer de schuld van deze schietpartij, die totzijn dood geleid heeft, geeft, ook al last u dan de woorden ”meest waarschijnlijke scenario” in. (4)”Blaming the victim” dus.Om het heel kort door de bocht te zeggen [excusez let mots]WHO THE HELL IS IN THE COFFIN! Ook geeft uw titel een gebrek aan compassieaan, zowel met het slachtoffer als en de nabestaanden, voor wiedergelijke krantekoppen erg pijnlijk moeten zijn.Wat ”hoor en wederhoor” hebt u in zoverre aan uw journalistiekeverplichting voldaan, dat u kennelijk getracht hebt, met de familie in contact te komen.Dit leid ik af uit de volgende zin uit uw artikel”De familie van de 21-jarige kon nog niet worden bereikt voor commentaar.” (5)Dat siert u en kan niet van alle nieuwsmedia gezegd worden. (6)Terug naar de zaak zelfETNISCH PROFILERENNaast de onaangename titelkop had van u verwacht mogen worden, dat u vermeldt, dat niet zo langgeleden, twee andere allochtone mannen slachtoffer waren van dodelijk politiegeweld,namelijk Rishi Chandrikasing, die in 2013 in Den Haag door de politiewerd doodgeschoten [7] en in 2015, Mitch Henriquez, die gewurgd werddoor een politie nekklem. [8] Ook in Den Haag.In beide gevallen zou etnisch profileren [9] een rol gespeeld kunnenhebben, een structureel racistisch probleem bij de politie, dat onlangspijnlijk werd bevestigd door de aanhouding van de rapper Typhoon. [10]Of dat etnisch profileren ook bij Mitchel heeft gespeeld, moet verder onderzoek uitwijzen, ook de vraag, of aan de agent doodslagkan worden verweten.In zoverre is echter nu al overeenkomst tussen de zaak Mitch Winters enRishi Chandrikasing, dat zij beiden ongewapend waren en dat de politieagentervanuit ging, kennelijk, dat zij gewapend waren. [11]Verder zijn er veel onduidelijkheden:Wat heeft er voor interactie tussen Mitchel en de agent plaatsgehad,omdat deze op het moment van schieten alleen was.[12]En ALS er al sprake was van ”suicide by cop” [13], zoals u inuw artikelsuggereert [14] wat nog maar zeer de vraag is [in Nederland komt het bijnanooit voor] [15] dan nog is dat geenrechtvaardiging om te schieten, als iemand ongewapend is en dusgeen serieuze bedreiging kon vormen.Zoals u het echter in uw artikel schrijft, lijkt het bijna een vanzelfsprekendheid, dat als een agent is ”uitgelokt”, deze ook moet schieten. [16]Onzin natuurlijk, agenten maken die keuze zelf en hebben tal van niet dodelijkemiddelen ter beschikking.EPILOOGIn drie jaar tijd drie allochtone mannen door politiegeweld omhet leven gekomen [17], die alle drie ongewapend waren.Terwijl bewezen is, dat etnische profilering onder de politiewelig tiert [18]Dat is een ernstige zaak.Het past u dan ook niet, bij voorbaat al mee te gaan met eennog lang niet bewezen lezing, ”suicide by cop” [19], door een dergelijke titelkop en de hele teneur van uw artikel.Ik zeg het opnieuwZonder dat er nog een uitgebreid onderzoek is gedaan. Dat past u niet.U zult zich ermee verdedigen, dat bij de meeste gevestigdemedia een titelkop van ongeveer gelijke strekking voorwkam.Klopt (20), enkele heb ik ook reeds aangeschreven, waaronder de Metroredactie en de Stentor. [21]Maar ook uw Internet website heeft een groot bereik.Daarom wil ik u vriendelijk verzoeken, in de toekomst over eendergelijk gevoelig onderwerp als dodelijk politiegeweldinvoelender en objectiever verslag te doen.Ik ga ervanuit, dat u dit ter harte neemt.Vriendelijke groetenAstrid EssedAmsterdam NOTEN(1)NOSAGENT MOGELIJK ”UITGELOKT” OM MAN IN SCHIEDAMDOOD TE SCHIETEN1 JUNI 2016http://nos.nl/artikel/2108537-agent-mogelijk-uitgelokt-om-man-in-schiedam-dood-te-schieten.html [2]NOSPOLITIE SCHIET MAN DOOD NA BEROVING30 MEI 2016http://nos.nl/artikel/2108202-politie-schiet-in-schiedam-man-dood-na-beroving.htmlELSEVIERPOLITIE SCHIET VERDACHTE MOGELIJKE BEROVING DOODhttp://www.elsevier.nl/nederland/achtergrond/2016/05/politie-schiet-verdachte-mogelijke-beroving-dood-311180/ ADPOLITIE SCHIET VERDACHTE VAN BEROVING DOOD IN SCHIEDAM30 MEI 2016http://www.ad.nl/rotterdam/politie-schiet-verdachte-van-beroving-dood-in-schiedam~a9b1b555/
[3] BERICHT IN DE PAPIEREN METRO KRANTTEKSTMETROMITCHEL LOKTE DOOD MOGELIJK ZELF UIT2 JUNI 2016Melding. De door een politieman in Schiedam neergeschoten21-jarige Mitchel heeft zelf melding gedaan bij 112 dat hij zou zijnberoofd en beschoten.Er wordt ernstig rekening mee gehouden, dat de melding vals wasen dat de Capellenaar bewust de confrontatie met de politieheeft gezocht.PAGINA 8VEEL VRAGEN OVER DOODGESCHOTEN MITCHEL WINTERSSchiedam:Waarom werd Mitchel maandag doodgeschoten door een politieagent?Was het een bewuste actie van de jongen zelf?De 21-jarige Mitchel Winters uit Capelle aan den IJssel werd maandagavond door een politieagent doodgeschoten in Schiedam. Hij had mogelijk iemand beroofd met een vuurwapen.Maar volgens het Openbaar Ministerie belde Mitchel zelf de politie om de overval te melden. Vervolgens gaf hij zijn eigen signalement door als van de dader, inclusief de tas die van hem ‘gestolen’ zou zijn.Een familielid herkende de stem van Mitchel als degene die maandagavond met 112 belde. Hierin vertelde hij te zijn beroofd en te zijn beschoten. Vervolgens gaf hij een signalement van de dader, dat precies met zijn eigen uiterlijk overeen kwam. „Toen de politieman hem wilde aanhouden als verdachte van de gemelde beroving, zag deze zich genoodzaakt zijn vuurwapen te gebruiken”, schrijft het OM. „Naast de neergeschoten Capellenaar [Mitchel] is de telefoon gevonden waarmee de melding is gedaan.” De politie kwam maandagavond naar het Schiedamse Beatrixpark na een melding van een overval.Op die melding kwamen meerdere politieagenten af. Maar op het moment dat een van hen Mitchel, die leek op het signalement van de gewapende rover, tegenkwam was hij alleen. Waarom precies is nog onduidelijk, maar de agent besloot te schieten en Mitchel overleed ter plekke. Op het moment dat Mitchel stierf, was hij in ieder geval niet gewapend. Lang werd naar het mogelijke wapen gezocht. Ook naar het slachtoffer van de beroving werd gespeurd. „Het onderzoek is nog in volle gang en richt zich op verschillende scenario’s. Maar Rijksrecherche en OM houden er inmiddels ernstig rekening mee dat de melding vals was, en dat de Capellenaar bewust de confrontatie met de politie heeft gezocht”, concludeerde het OM gisteren. De vader van Mitchel-Jerry Landveld- is in 2010 doorde politie doodgeschoten, nadat hij een politiehond neerstak”Verslaggever:Rens Oving[4]”De politie houdt er sterk rekening mee dat de man die deze week in Schiedam door een agent werd doodgeschoten zijn eigen dood heeft ‘geregisseerd’. Bronnen bij het onderzoek melden dat dit het meest waarschijnlijke scenario is. ” NOSAGENT MOGELIJK ”UITGELOKT” OM MAN IN SCHIEDAMDOOD TE SCHIETEN1 JUNI 2016http://nos.nl/artikel/2108537-agent-mogelijk-uitgelokt-om-man-in-schiedam-dood-te-schieten.html[5]’De familie van de 21-jarige kon nog niet worden bereikt voor commentaar.”
WIKIPEDIASUICIDE BY COPhttps://en.wikipedia.org/wiki/ Suicide_by_cop[14]NOSAGENT MOGELIJK ”UITGELOKT” OM MAN IN SCHIEDAMDOOD TE SCHIETEN1 JUNI 2016http://nos.nl/artikel/2108537-agent-mogelijk-uitgelokt-om-man-in-schiedam-dood-te-schieten.html[15]METRONIEUWS”SUICIDE BY COP” IS ZELDZAAM IN NEDERLAND2 JUNI 2016http://www.metronieuws.nl/nieuws/binnenland/2016/06/suicide-by-cop-is-zeldzaam-in-nederland[16]NOSAGENT MOGELIJK ”UITGELOKT” OM MAN IN SCHIEDAMDOOD TE SCHIETEN1 JUNI 2016http://nos.nl/artikel/2108537-agent-mogelijk-uitgelokt-om-man-in-schiedam-dood-te-schieten.html[17]TWEE EERDERE ALLOCHTONE SLACHTOFFERS VAN POLITIEGEWELD:RISHIS CHANDRIKASING EN MITCH HENRIQUEZZIE NOTEN 7 EN 8[18]ETNISCHE PROFILERINGNOTEN 9 EN 10(19)WIKIPEDIASUICIDE BY COPhttps://en.wikipedia.org/wiki/ Suicide_by_cop(20)ZIE VOOR METRO BERICHT NOOT 3ADDOODGESCHOTEN MITCHEL LOKTE SCHIETPARTIJMOGELIJK ZELF UIThttp://www.ad.nl/rotterdam/doodgeschoten-mitchel-lokte-schietpartij-mogelijk-zelf-uit~aa35447c/DE STENTORDOODGESCHOTEN MITCHEL LOKTE SCHIETPARTIJ MOGELIJKZELF UIT1 JUNI 2016 http://www.destentor.nl/algemeen/misdaad-112/doodgeschoten-mitchel-lokte-schietpartij-mogelijk-zelf-uit-1.6069992[21]MITCHEL LOKTE DOOD MOGELIJK ZELF UIT/BLAMING THEVICTIM/BRIEF AAN METROASTRID ESSED8 JUNI 2016http://www.astridessed.nl/mitchel-lokte-dood-mogelijk-zelf-uitblaming-the-victimbrief-aan-metro/DOODGESCHOTEN MITCHEL LOKTE SCHIETPARTIJ MOGELIJK ZELF UIT/BLAMING THE VICTIM/BRIEF AAN DE STENTORASTRID ESSED10 JUNI 2016http://www.astridessed.nl/doodgeschoten-mitchel-lokte-schietpartij-mogelijk-zelf-uitblaming-the-victimbrief-aan-de-stentor/NOSAGENT MOGELIJK ”UITGELOKT” OM MAN IN SCHIEDAMDOOD TE SCHIETEN1 JUNI 2016http://nos.nl/artikel/2108537-agent-mogelijk-uitgelokt-om-man-in-schiedam-dood-te-schieten.htmlTEKSTAGENT MOGELIJK ”UITGELOKT” OM MAN IN SCHIEDAMDOOD TE SCHIETENDe politie houdt er sterk rekening mee dat de man die deze week in Schiedam door een agent werd doodgeschoten zijn eigen dood heeft ‘geregisseerd’. Bronnen bij het onderzoek melden dat dit het meest waarschijnlijke scenario is. De 21-jarige man uit Capelle aan den IJssel werd maandag door een agent doodgeschoten in het Beatrixpark. Dat gebeurde na een melding over een beroving waarbij was geschoten. De beller had een signalement opgegeven. In het park zag een agent later iemand lopen die daaraan voldeed. Uiteindelijk is er door de agent meerdere keren geschoten, maar wat de aanleiding ter plekke was, is nog onduidelijk. Bij de 21-jarige man uit Capelle aan den IJssel is geen wapen gevonden. Bronnen zeggen dat de man bij pogingen hem aan te houden heeft geroepen “Schiet dan, schiet dan” of iets soortgelijks. De agent die erbij betrokken was, heeft meerdere kogels afgevuurd. Zeker een van de kogels raakte de Capellenaar. Bij de man is geen wapen gevonden. De agent is gehoord als getuige, niet als verdachte. 112Bij de politie bestaat het vermoeden dat de melder van de beroving wel eens dezelfde kan zijn als de neergeschoten man. Hij had een telefoon bij zich. Die had geen sim-kaart, maar 112 bellen kan ook zonder. Van het telefoontje zijn opnamen gemaakt, want dat gebeurt standaard. Mogelijk wordt familie van de man gevraagd ernaar te luisteren om vast te stellen of de Capellenaar ook de beller was. Die heeft zich in elk geval vooralsnog niet gemeld.De familie van de 21-jarige kon nog niet worden bereikt voor commentaar.Vader ook doodgeschotenSaillant is dat de vader van de man zes jaar geleden ook is doodgeschoten door de politie. Dat gebeurde in augustus 2010, in Nijmegen. Hij werd destijds doodgeschoten omdat hij met een schilmes had ingestoken op een politiehond die zich in zijn been had vastgebeten. Ook had hij volgens de politie uitgehaald naar een agent. Hij werd acht keer geraakt en kwam te overlijden. Familie heeft geprobeerd via een zogeheten artikel 12-procedure vervolging af te dwingen, maar het hof oordeelde in 2012 dat de agenten de ambtsinstructie hadden gevolgd en uit noodweer hadden geschoten.
Reacties uitgeschakeld voor Mail Astrid Essed aan NOS dd 10 juni 2016/”Agent mogelijk uitgelokt om man in Schiedam dood te schieten”/Blaming the victim!
Onderwerp: Uw berichtgeving ”23 mensen aangehouden
na afloop woonprotest in Leiden”
Zie de tekst van uw berichtgeving onderaan, voor de noten
Geachte Redactie,
Bovenstaande tekst uit de onvergetelijke klassieker ”Alice in
Wonderland” [1] vertelt ons iets over ongerijmdheid en misleiding.
Want ”biggetjes kunnen niet vliegen” [ik heb dat tenminste nooit
waargenomen] en ”de zee kan niet koken”
Tot zover de humor.
Maar uiteraard begin ik mijn kritiek op uw berichtgeving niet zomaar
met deze Parel uit de Wereldliteratuur:
Want ook in uw berichtgeving proef ik misleiding, aangevuld door kwalijke suggesties, onjuiste
feiten en gebrek aan hoor en wederhoor:
I
KWALIJKE SUGGESTIES EN GEBREK AAN HOOR EN WEDERHOOR
U schrijft o.a.
”In het centrum van Leiden zijn 23 mensen aangehouden na een woonprotest. Volgens de politie begonnen zij een nieuw onaangekondigd protest. Toen agenten die demonstratie probeerden te ontbinden, ontstond “een grimmige sfeer”. Ook zou er met stenen zijn gegooid.
Een deel van de actievoerders trok een supermarkt van Jumbo tegenover het Centraal Station in.
De Mobiele Eenheid omsingelde de winkel en arresteerde de verschanste deelnemers vanwege openlijke geweldpleging of het niet kunnen tonen van een ID-kaart.” [2]
Einde uw citaat
Volgens de politie begonnen de demonstranten na een
woonprotest dus een ”nieuw, onaangekondigd protest”
[op die formulering kom ik terug]
Door daarna te vermelden, dat de demonstranten de
supermarkt ”Jumbo” introkken, in combinatie met de ME omsgingeling van de winkel, suggereert u, dat zij daar
kwaad in de zin hadden, waarvoor geen enkel bewijs is.
Kan het niet zijn, dat ze daar een zak chips gingen
kopen om vervolgens op huis aan te gaan?
Ik weet het niet, maar u ook niet!
Want uit alles blijkt, dat de lezing van de demonstranten
hier ontbreekt, dat u hen dus niet hebt gesproken [kunnen
spreken?]
Klakkeloos neemt u de hier dus de lezing van de politie over,
zonder een verwijzing naar de lezing van de demonstranten,
die geheel anders was, zo blijkt uit een ooggetuigeverslag van
iemand, die erbij was [3]
Op zijn minst had u dus de moeite moeten doen, met de
demonstranten in contact te komen, om ook hun
kant van het Verhaal te horen.
Dat heet ”Hoor en Wederhoor” en is een
van de pijlers van de journalistiek.
En mochten de demonstranten niet ”bereikbaar
zijn voor commentaar” dan had u dat in uw berichtgeving
dienen te vermelden!
Kwalijke suggesties over de Jumbo intenties van
de demonstranten dus en gebrek aan hoor en wederhoor!
II
ONJUISTE FEITEN
”ONAANGEKONDIGD PROTEST” EN HET RECHT OP
DEMONSTRATIE
U schrijft
”In het centrum van Leiden zijn 23 mensen aangehouden na een woonprotest. Volgens de politie begonnen zij een nieuw onaangekondigd protest.”
Nu kan een onaangekondigd protest op zich voor de
politie geen reden zijn in te grijpen, omdat onaangekondigde protesten niet verboden zijn. [4]
Demonstreren is immers een RECHT en geen GUNST,
en dat recht is vastgelegd in artikel 9, Nederlandse Grondwet. [4]
[noot 5, dus niet noot 4]
Wel is het zo, dat de Overheden [zal meestal de locale
Overheid, de burgemeester zijn], in enkele gevallen beperkingen
mogen opleggen [lees mee, Redactie]
”
ter bescherming van de gezondheid
in het belang van het verkeer
ter bescherming of voorkoming van wanordelijkheden” [6]
Inhoudelijk hebben Overheden dus niets over een
demonstratie te zeggen, ze moeten die faciliteren
En wat ook belangrijk is:
Er is geen demonstratievergunning nodig [7], alleen
willen de autoriteiten wel, dat een demonstratie van te voren wordt
gemeld, wat echter niet betekent, dat je strafbaar bent als
je dat niet doet. [8]
Het gebeurt weleens, dat de burgemeester een demonstratie
verbiedt of laat ontbinden, maar dat mag alleen op grond
van die criteria, die ik al in bovenstaande heb genoemd
Zie artikel 9, Grondwet en de Wet Openbare Manifestaties
[9]
Zie onder noot 10 een voorbeeld uit de praktijk.
EPILOOG
Aan de kaak heb ik gesteld uw kwalijke suggesties
rond het Jumbo bezoek van een aantal demonstranten,
uw eenzijdige lezing van de kant van de politie en uw
gebrek aan kennis over het demonstratierecht.
Dat zou niet moeten mogen bij een journalistiek medium
als het uwe, dat immers hierdoor bij het publiek een
verkeerde indruk wekt.
WEL waardeer ik het, dat uw Redactie tenminste een
aantal Woonprotest eisen heeft vermeld [11], daaraan
hebt u wel goed gedaan, ter voorkoming van de idee,
dat het hier om een stelletje relschoppers [een beeld dat
maar al te graag door sommige media wordt neergezet]
zou gaan.
Daarvoor dus een compliment, maar wel kritiek op
het andere deel van uw berichtgeving.
Ik hoop, dat u hier iets van hebt opgestoken,
want zoals u kunt zien, is mijn kritiek met bronnen
gestaafd.
Bedankt voor het lezen en beterschap toegewenst
bij een volgende berichtgeving, anders komt de Walrus
weer bij u langs!
Vriendelijke groeten
Astrid Essed
Amsterdam
Onder P/S uw eigen bericht
En daaronder de noten, voor u zowel in link
en tekst vermeld
P/S
NOS
23 MENSEN AANGEHOUDEN NA AFLOOP WOONPROTEST IN LEIDEN
In het centrum van Leiden zijn 23 mensen aangehouden na een woonprotest. Volgens de politie begonnen zij een nieuw onaangekondigd protest. Toen agenten die demonstratie probeerden te ontbinden, ontstond “een grimmige sfeer”. Ook zou er met stenen zijn gegooid.
Een deel van de actievoerders trok een supermarkt van Jumbo tegenover het Centraal Station in. De Mobiele Eenheid omsingelde de winkel en arresteerde de verschanste deelnemers vanwege openlijke geweldpleging of het niet kunnen tonen van een ID-kaart
Alle aangehouden demonstranten zitten nog vast.
Op de Lammermarkt in Leiden werd vanmiddag gedemonstreerd tegen de woningnood. “Wij eisen een radicaal ander en inclusief woonbeleid waarin woonrecht centraal staat. Wij eisen de huissleutels terug naar de Sleutelstad”, schreven de organisatoren vooraf op Facebook. Ook verschillende politieke partijen waren aanwezig bij het protest.
Vorig jaar liep een woonprotest in Rotterdam uit op rellen tussen demonstranten en de politie. Na afloop klonk er verontwaardiging in de lokale politiek en bij Amnesty International over het optreden van de politie. Daarop gaf de politie dronebeelden vrij om te laten zien waar het geweld volgens de politie begon.
Afgelopen zondag, 13 februari 2022, nam ik deel aan de Woonrevolutie in Leiden, het in de reeks van woonprotesten sinds deze golf van woonstrijd in september op gang kwam. Your Local Pirates, het muzikale duo waarvan ik de helft uitmaak, was uitgenodigd voor een optreden. En er was een oproep voor een radicaal blok in het zwart en dergelijke. De aantrekkingskracht was onweerstaanbaar, burn-out of geen burn-out. Ik had mijn deelname aan het woonprotest in Delft vorige week geskipt, zodat de kans dat het me in Leiden zou lukken, maximaal was. Het lukte! Wat volgt, zijn wat indrukken.
Eerst de manifestatie. Enkele sprekers, met bijzondere toespraken uit invalshoeken die extra belichting goed konden gebruiken. Op Doorbraak lees, zie en hoor je ze.(1) Een tweetal optredens, eentje van punkband Hard Voor Weinig en eentje van Your Local Pirates. Ook dat zie je terug op Doorbraak.(2) Het ging lekker, al merk ik dat ik soms naar woorden moet zoeken in mijn praatje waarmee ik onze songs inleidde. Mijn praatje was vooral weer een shout out naar al die kraakinitiatieven die de laatste tijd opbloeien, en een aanmoediging tot meer van dit moois. Joke versterkte de boel, door de namen van die initiatieven – Ivicke, Waldeck Piermont/Autonomous Student Struggle, Croesepoesen, Hotel Mokum en Kraaienest – nog eens extra te herhalen. Daarna gingen we los. Ik hoorde flinke delen van de crowd bijval betuigen. Wet Of Geen Wet, Kraken Gaat Door! Dat zou later op de dag blijken.
Na ons optreden spoedde ik me naar het zwarte blok dat schuin links achteraan al verzamelde. Een flink aantal mensen! Spandoeken en alles. Ik werd helemaal blij van binnen toen ik me tussen deze mensen – mijn kameraden! – voegde. Ik wil me niet zien als ingevlogen muzikant die komt spelen, met de betogers als publiek. Hetzelfde geldt natuurlijk voor Joke. We zijn demonstranten die ook met liedjes de actie mogen helpen versterken, om vervolgens actief mee te doen met de demonstratie.(*)
Die demonstratie was al best bijzonder. Het Zwarte Blok liep voorop! Levendige boel. Leuzen roepen, meer leuzen roepen, het ging aan een stuk door. Ik doe maar weer eens een lijstje:
Huizen voor mensen, niet voor winst!
Wet Of Geen Wet, Kraken Gaat Door!
A-Anti-Anticapitalista – veelal na enkele keren keer gevolgd door: Overthrow the System, Revolution Anarchista!
Niet Groen, Niet Links, Maar Neoliberaal!
Geen Bazen en Politici, Maar Zelfbestuur en Anarchie!
Liberta, Liberta! Anarkia Total!
Say It Loud, Say It Clear! Refugees are welcome here – niet alleen gescandeerd maar ook als liedje
Alerta! Alerta! Antifascista!
Siamo Tutti Antifascisti! Met beide handen in de lucht geroepen, en elke keer gevolgd door ritmisch geklap
Olala, Ohlelee, Solidarité avec les sans papier!
Tous le Monde Deteste la Police
Politie, Fascisten, Staatsterroristen!
Politie zagen we niet veel. Een paar fietsagenten voorop, dat was het zo’n beetje.
We keerden terug waar we waren begonnen, bij de molen op de Lammersmarkt. Daarna gingen flink wat mensen weer op pad. Dat werd een hele groep, en na enige tijd lopen stonden we voor een kort daarvoor gekraakt pand. In die straat werd het natuurlijk gezellig. Politie kwam natuurlijk een kijkje nemen, eerst twee, later vier, vijf agenten, een motor ook en een politiewagen.
Het leek verstandig voor de grotere groep actievoerders om daar niet eindeloos te blijven, dus gingen we weer lopen. Eerst een klein rondje en weer vrij dicht langs het kraakpand, daarna weer richting binnenstad. Weer leuzen, een levendige, eigenlijk erg opgewekte boel. Een enkele kleurrijke flare, net als ook tijdens de ‘officiële’ demo trouwens. Maar deze demonstratie was natuurlijk niet aangemeld en geheel onofficieel.
Enkele agenten fietsten voor, langs en achter ons. Er verscheen een lief rookbommetje met een mooie rookpluim. De sfeer was uitstekend, maar natuurlijk moest er wel een keer een punt achter gezet worden. Dicht bij het centraal station ging een groot deel van de groep de Jumbo aldaar in. Omkleden, broodje halen, whatever, het was feitelijk de afsluiting van de demonstratie.
Op dat moment waren al hoorbare politiesirenes vlakbij gekomen, en kwam er een hele rij politiebusjes in hoog tempo aan gereden, zes of zeven telde ik er, ik ving achteraf op dat er uiteindelijk nog meer waren. Ze werden gevolgd door een ME-bus. Even later vielen twee groepen ME-ers in vol ornaat, met schilden en alles, ons van twee kanten aan. Ik zette het op een lopen, achter enkele andere een zijstraat in vluchtende kameraden aan. Ik hoorde achter me: ‘Staan blijven!’ Nou, ik dacht toch echt van niet. Doorrennen! Eventjes later bleken de ME-ers niet meer achter ons aan te rennen, konden we vaart minderen en ons verder in veiligheid brengen. We waren ontsnapt. Wrang genoeg gold dat dus niet voor veel anderen. Later hoorden we dat 24 mensen van ons gearresteerd zijn geweest. Ze zijn inmiddels vrij, maar daarmee is de repressieve kous bepaald nog niet af. Alle steun voor deze kameraden!
Later die avond zag ik de berichtgeving, zeg maar gerust de politieleugens. Ik pluk een paar dingen uit het bericht van de NOS: ‘In het centrum van Leiden zijn 23 mensen aangehouden na een woonprotest. Volgens de politie begonnen zij een onaangekondigd protest.’(3)
Opmerking: onaangekondigde protesten zijn op zichzelf helemaal niet verboden. Daar kan dus geen reden zijn voor de politieaanval. De NOS suggereert dat wel. Kan iemand de NOS op de hoogte stellen van het geldende demonstratierecht?
De NS vervolgt: ‘Toen agenten probeerden de demonstratie te ontbinden “een grimmige sfeer”. Ook zou er met stenen zijn gegooid.’
Drie opmerkingen.
1 De politie kan volgens de wet helemaal geen demonstratie ontbinden, dat kan juridisch gezien alleen de burgemeester.
2 De politie heeft ook op geen enkel moment duidelijk gemaakt aan ons dat we de demonstratie moesten ontbinden, de enige communicatie in die zin was de ME-aanval zelf – maar toen was de demonstratie dus al voorbij en zaten mensen in de Jumbo.
3 De ‘grimmige sfeer’ ontstond precies door de ME-aanval. Tot op dat moment was de sfeer opgewekt, strijdlustig maar geenszins ‘grimmig’.
4 Ik heb de hele optocht deelgenomen, dan weer in het midden, dan weer wat meer vooraan. Ik heb geen steen gegooid zien worden. Als het zou zijn gebeurd, dan zou de NOS dat aannemelijk hebben mogen maken voordat ze die zomaar afdrukte. Ze had op zijn minst kunnen zeggen: de politie zegt het, maar wij hebben dat niet vastgesteld. Maar zoiets doet de NOS niet, die geeft dus alleen de politieversie.
Het is dus een verdachtmaking, met potentieel kwalijke gevolgen. Want er zijn dus mensen opgepakt, en de NOS noemt twee redenen. De tweede is ‘het niet kunnen tonen van een ID’. Maar de eerste is: ‘openlijke geweldpleging’. Daar past die zogenaamde stenengooierij in. Door die stenen zo te noemen, helpt de NOS het openbaar ministerie als dat OM echt strafvervolging zou doorzetten tegen de gearresteerde mensen.
Dit politiegeweld had een politiek doel, het was geen reactie op strafbare feiten. In optocht leuzen roepen in de binnenstad van Leiden is immers geen strafbaar feit. En die busjes en die ME waren ongetwijfeld startklaar gemaakt voordat ze maar hadden kunnen weten wat zich wel en niet bij de Jumbo zou afspelen, reëel of in hun eigen rijke fantasie. Dit was, om in justitiestijl te blijven, politiegeweld met voorbedachten rade.
Ik vermoed dat het besluit tot die politieaanval vaststond zodra duidelijk was dat er een onofficiële demonstratie gaande was, geheel ongeacht wat de demonstranten precies deden. Misschien dat iemand dat eventjes via de Wet Openbaarheid van Bestuur (WOB) boven water kan halen? Hoe dan ook. Dit politiegeweld was intimidatie en waarschuwing: onofficieel demonstreren wordt niet getolereerd. Zeker niet als de demonstranten radiaal en anarchistisch zijn, en zich met hun leuzen tegen de complete gevestigde orde en de bijbehorende staat keren. We moeten vooral niet denken dat we ongehinderd onze optochten rond woonprotesten kunnen blijven houden zoals dat onder meer in Arnhem en Tilburg lukte.
Openlijk anarchisme, radicaal activisme opererend buiten de voorgeschreven lijntjes, en dan ook nog in support van kraakactie: dat is waarom we zijn aangevallen. Dit is politieke repressie, en verdient het scherpst mogelijke antwoord: meer radicale woonstrijd, meer anarchistische strijd.
Noten: (*) Toegevoegd, 15 februari 2022, 23.07 uur: Dit was eerst in enkelvoud gesteld, maar het geldt natuurlijk voor alleie de piraten.
Opmerking, 15 februari 2022, 23.03 uur: een aandachtige lezer wees me erop dat ik wel de noten hieronder had aangegeven, maar noot 2 en 3 in de tekst was vergeten aangebracht. Alsnog gedaan, dank!
”Een niet gemelde betoging valt weliswaar onder de grondwettelijke vrijheid van betoging, maar een burgemeester kan met de Wom in de hand zo’n betoging beëindigen en de deelnemers opdracht geven uiteen te gaan.”
Art. 9 Gw zegt dat de overheid niet mag ingrijpen bij vergaderingen en betogingen. Wel geeft het tweede lid van het artikel de overheid de ruimte om burgers in enkele gevallen beperkingen op te leggen:
ter bescherming van de gezondheid
in het belang van het verkeer
ter bescherming of voorkoming van wanordelijkheden
Wet openbare manifestaties Deze drie criteria zijn nader uitgewerkt in de Wet openbare manifestaties (Wom) die in 1988 in werking is getreden. De wet bevat bepalingen over ‘de uitoefening van het recht tot vrije belijdenis van godsdienst en levensovertuiging en betreffende de uitoefening van het recht tot vergadering en betoging’. De Wom is dus niet alleen een uitwerking van art. 9 Gw, maar ook van art. 6 Gw over de godsdienstvrijheid. In dit verband is er een opmerkelijk verschil tussen beide grondwetsartikelen. In het tweede lid van art. 6 Gw is sprake van beperkingen ‘buiten gebouwen en besloten plaatsen’, terwijl art. 9 Gw een dergelijk onderscheid niet maakt.
De Wet openbare manifestaties geeft de gemeenteraad de mogelijkheid om bij een betoging op de openbare weg te eisen dat dit van tevoren wordt gemeld. Een niet gemelde betoging valt weliswaar onder de grondwettelijke vrijheid van betoging, maar een burgemeester kan met de Wom in de hand zo’n betoging beëindigen en de deelnemers opdracht geven uiteen te gaan. Veel gemeenten hebben rond demonstraties en betogingen een zinsnede in deze geest in hun verordeningen opgenomen: Voor het houden van een betoging of demonstratie heeft u geen voorafgaande vergunning van de gemeente nodig. Om de openbare orde tijdens een betoging of demonstratie te kunnen handhaven, is het wel noodzakelijk dat u de gemeente tijdig van uw plannen op de hoogte stelt.
Vrees voor vijandig publiek Van een overheid mag je verwachten dat ze zich niet inhoudelijk bemoeit met demonstraties. Zo kan het voorkomen dat betogende extreme groeperingen beschermd moeten worden tegen ‘brave burgers’ die zich opwinden over de demonstratie. De gedachten en uitingen van de demonstranten roepen bij het publiek wanordelijkheden en intolerant gedrag op. Vaak wordt voor deze problematiek de term ‘hostile audience’ gebruikt, ofwel ‘vijandig publiek’. Soms gaat het om mensen die proberen een demonstratie verbaal en fysiek te verstoren, soms organiseren de tegenstanders een tegendemonstratie op hetzelfde tijdstip en het liefst op dezelfde plek. In de loop van de tijd heeft het Europese Hof voor de Rechten van de Mens min of meer een aantal criteria vastgesteld rond ‘hostile audience’.
De overheid moet niet te snel uit angst voor wanordelijkheden een demonstratie verbieden. Er is altijd een zeker risico dat een demonstratie wordt verstoord. Is de angst van de overheid gegrond, zijn er duidelijke aanwijzingen dat het uit de hand gaat lopen dan is een verbod op zijn plaats.
De overheid mag geen tegendemonstratie weigeren omdat die demonstranten op dezelfde plaats op dezelfde tijd willen demonstreren.
Mensen moeten een demonstratie kunnen houden zonder bang te hoeven zijn dat ze aangevallen worden door tegendemonstranten. Autoriteiten hebben de verplichting om niet alleen demonstraties, maar óók tegendemonstraties te faciliteren en te beschermen.
De overheid hoeft geen garantie te geven op het recht van demonstratie en tegendemonstratie. Het is een inspanningsverplichting en geen resultaatsverplichting.
Wat mag en niet mag tijdens demonstraties In augustus 2020 heeft het College voor de Rechten van de Mens naar aanleiding van de acties van boeren tegen de stikstofmaatregelen, de Black Lives Matter-demonstraties en de protesten tegen de corona-maatregelen op rij gezet wat wel en wat niet mag tijdens een demonstratie.
De overheid moet de uitoefening van het recht op demonstratievrijheid faciliteren. Het is niet toegestaan een demonstratie zomaar af te lasten of te verplaatsen naar een onaantrekkelijk tijdstip of naar een plek waar niemand je ziet.
Het faciliteren van een demonstratie betekent ook dat de overheid de deelnemers beschermt. Bij tegendemonstraties en vijandige reacties vanuit het publiek moet de overheid zich inspannen om de demonstratie toch door te laten gaan.
De bescherming die het recht op demonstratievrijheid biedt, komt alleen toe aan vreedzame betogingen. De overheid mag betogingen beëindigen als de deelnemers gebruikmaken van geweld tegen personen of objecten. Demonstraties mogen ook geen haatgevoelens propageren die aanzetten tot discriminatie, vijandigheid of geweld.
Het recht op demonstratievrijheid is niet absoluut. Onder strikte voorwaarden mag de overheid een demonstratie beperken of zelfs verbieden. Art. 9 Gw zegt dat dat de overheid het recht op demonstratievrijheid mag beperken als dit nodig is om de gezondheid te beschermen, in het belang van het verkeer of om wanordelijkheden te bestrijden of voorkomen. Besluit een overheid een demonstratie te verbieden of te beperken, dan moet zij in dit besluit duidelijk maken waarom dit gerechtvaardigd en noodzakelijk is.
Bij het beperken of verbieden van een demonstratie moet de overheid een belangenafweging maken. De overheid moet kiezen voor de minst ingrijpende maatregel die zij tot haar beschikking heeft (subsidiariteit). Daarnaast moet de overheid afwegen of de maatregel daadwerkelijk nodig is om het doel – bijvoorbeeld het voorkomen van verkeershinder – te bereiken (proportionaliteit).
GESCHIEDENIS
Staatsregeling 1798 Het recht op vereniging dook samen met het recht op vergadering voor het eerst op in de Staatsregeling 1798. Artikel 18 zag er als volgt uit:
Grondwet 1848 Vervolgens verdween het recht op vergadering een tijdje achter de constitutionele horizon om in 1848 terug te keren als artikel 10 van de grondwet: ‘Het regt der ingezetenen tot vereeniging en vergadering wordt erkend. De wet regelt en beperkt de uitoefening van dat regt in het belang der openbare orde.’ De beperking ‘in het belang der openbare orde’ werd in 1855 geregeld in de Wet vereeniging en vergadering. Thorbecke toonde zich overigens geen voorstander van een dergelijke constructie: Wat baat de erkenning van een recht in de Grondwet, welks uitoefening afhangt van de wet? Beter dan, eenvoudig te zeggen: het regt van vereeniging wordt door de wet geregeld. Ook eene Grondwet moet oprecht zijn, en niet den schijn aannemen iets te geven wat zij inderdaad onthoudt.
Vereniging en vergadering in één artikel Vanaf 1848 tot de Grondwetswijziging van 1983 stonden het recht van vereniging en het recht van vergadering samen in één artikel. Men ging uit van de niet onlogische gedachte dat als je als vereniging iets wilt bereiken, het onontkoombaar is dat je ook met elkaar vergadert. De Grondwet van 1983 bracht daar verandering in door het verenigingsrecht in art. 8 en het vergaderingsrecht in art. 9 te regelen. De twee rechten werden apart opgenomen, zodat ze op verschillende wijze beperkt kunnen worden. Ook in veel internationale verdragen is voor zo’n verdeling gekozen.
Artikel 8 kent alleen een beperking bij wet. In vergelijking met de Grondwet van 1848 is het recht niet alleen aan de ingezetenen voorbehouden, maar geldt het voor iedereen. De verplichting richting de overheid is vervangen door de soepele formulering ‘kan worden beperkt’.
Artikel 9 geeft aan dat het recht tot vergadering ook op een andere manier kan worden beperkt door het voorbehoud te maken ‘behoudens ieders verantwoordelijkheid volgens de wet’. Vergeleken met oudere Grondwetsartikelen is het recht op vergadering uitgebreid met het recht te mogen betogen.
EINDE ARTIKEL
[7]
”Veel gemeenten hebben rond demonstraties en betogingen een zinsnede in deze geest in hun verordeningen opgenomen:
Voor het houden van een betoging of demonstratie heeft u geen voorafgaande vergunning van de gemeente nodig. Om de openbare orde tijdens een betoging of demonstratie te kunnen handhaven, is het wel noodzakelijk dat u de gemeente tijdig van uw plannen op de hoogte stelt.”
”Een niet gemelde betoging valt weliswaar onder de grondwettelijke vrijheid van betoging, maar een burgemeester kan met de Wom in de hand zo’n betoging beëindigen en de deelnemers opdracht geven uiteen te gaan.”
..
…
”Voor het houden van een betoging of demonstratie heeft u geen voorafgaande vergunning van de gemeente nodig. Om de openbare orde tijdens een betoging of demonstratie te kunnen handhaven, is het wel noodzakelijk dat u de gemeente tijdig van uw plannen op de hoogte stelt.”
Pegida mag zaterdag niet demonstreren in Eindhoven. Burgemeester John Jorritsma heeft de betoging verboden. Dat maakte de gemeente Eindhoven vrijdagmiddag bekend.
De politie heeft sterke aanwijzingen dat er een tegendemonstratie wordt gepland waarbij geweld niet wordt geschuwd, aldus Jorritsma. Er zijn te weinig agenten in Oost-Brabant om ernstige wanordelijkheden het hoofd te bieden.
De politie kan de veiligheid in Eindhoven op zo’n korte termijn na de vergunningsaanvraag niet garanderen. Ook niet bij een massale inzet, aldus Jorritsma. Daarvoor zou de politie een maand voorbereidingstijd nodig hebben.
Op 26 mei leidde een demonstratie van zo’n twintig aanhangers van anti-islamorganisatie Pegida ‘tegen de islamisering’ tot rellen vlakbij de Al-Fourqaan moskee in Eindhoven. Daarbij kwam het tot een confrontatie met zo’n driehonderd tegendemonstranten. Jorritsma vreest een herhaling of erger, en ziet dan ook geen mogelijkheden om de demonstratie toe te staan.
Nationale ombudsman Reinier van Zutphen zei eerder deze week het geen goed argument te vinden dat een demonstratie wordt verboden omdat die uit de hand kan lopen. De burgemeester schaadt daarmee het grondrecht op demonstratie, aldus Van Zutphen.
Inmiddels heeft Pegida drie nieuwe data (11, 12 en 13 juni) voor demonstraties aangevraagd. “De mogelijkheden daarvoor worden op dit moment met hen besproken,” aldus een woordvoerder van de gemeente.
Pegida reageert verontwaardigd. ‘En nu, Openbaar Ministerie? Betekent dit dat de Nederlandse rechtstaat opnieuw na 1940 capituleert, nu voor de fascistische islam,’ aldus Pegida op Facebook.
EINDE BERICHT HET PAROOL
[11]
”Op de Lammermarkt in Leiden werd vanmiddag gedemonstreerd tegen de woningnood. “Wij eisen een radicaal ander en inclusief woonbeleid waarin woonrecht centraal staat. Wij eisen de huissleutels terug naar de Sleutelstad”, schreven de organisatoren vooraf op Facebook. ”
NOS
23 MENSEN AANGEHOUDEN NA AFLOOP WOONPROTEST IN LEIDEN
