[42A]
EU sluit migratiepact: versnelde procedures, ‘veiligelanders’ mogen vastgezet worden
Het heeft jaren geduurd, maar de EU-lidstaten en het Europees Parlement zijn erover uit: er komen nieuwe Europese regels voor asiel en migratie. Migranten krijgen volgens het akkoord vanaf 2026 aan de buitengrenzen van de EU te horen of ze naar binnen mogen.
De regels maken deel uit van een groter pakket dat in 2020 is voorgesteld door de Europese Commissie als reactie op de migratieproblemen in de EU.
Screening, versnelde procedure
Een van de belangrijkste punten in het nu gesloten migratiepact is een snellere screening van migranten. Om ervoor te zorgen dat die systemen minder chaotisch verlopen, is het zogenoemde zevendaagse screeningsproces in het leven geroepen.
Tijdens de procedure worden er vingerafdrukken en gezichtsopnames gemaakt, die worden verzameld in een EU-database. Alle lidstaten krijgen toegang tot deze database en kunnen controleren of een asielzoeker niet in meerdere EU-landen asiel heeft aangevraagd.
Daarnaast verandert de grensprocedure. Die geldt straks voor alle asielzoekers die aankomen bij buitengrenzen. Migranten uit relatief ‘veilige’ landen, zoals Marokko, Algerije of Bangladesh, komen in een versneld proces terecht.
De bedoeling is dat de procedure maximaal negen maanden duurt en de migranten worden tussentijds vastgezet in speciale centra met beperkte bewegingsvrijheid. Als blijkt dat de asielzoekers geen recht hebben op asiel, worden ze teruggestuurd.
Verdere details moeten nog bekend gemaakt worden, maar het lijkt erop dat alleenreizende minderjarigen worden uitgesloten van de grensprocedure en gezinnen met minderjarigen prioriteit krijgen.
Erkende vluchtelingen komen terecht in de normale procedure. Het idee is dat kansrijke asielzoekers zo sneller geholpen kunnen worden en de asiel- en opvangsystemen minder snel vastlopen.
Waar aankomstlanden eerst verplicht waren om een asielprocedure te starten voor een migrant, mogen EU-landen nu kiezen: betalen of overnemen. Lidstaten staan voor de keuze om asielzoekers over te nemen van landen zoals Italië en Griekenland, waar de instroom hoog is, of een bedrag te betalen van 20.000 euro per niet-overgenomen asielzoeker.
Het doel hiermee is om landen financieel te compenseren voor de vele asielzoekers die zij opvangen. In de praktijk moet nog blijken of dit genoeg zal zijn; het land waar een migrant aankomt, blijft verantwoordelijk voor het regelen van asiel. Hoeveel migranten een land moet opvangen, wordt bepaald door een rekensom. Dit verschilt per lidstaat.
Nu het parlement en de lidstaten het eens zijn over het migratiepact, moet er alleen nog formeel gestemd worden in het Europees Parlement en de Raad van Ministers. Over twee jaar zou de wet in moeten gaan.
Van buitengrenzen naar Noord-Europa
Bijna elk EU-land heeft het afgelopen jaar te maken gehad met problemen met de opvang van vluchtelingen. In Nederland moesten in het Groningse Ter Apel bijvoorbeeld mensen buiten slapen, omdat er geen plek meer was. Ook andere Europese landen, zoals België en Frankrijk, kampen met een toenemende druk op de asielopvang.
Al na de vluchtelingencrisis van 2015 was er binnen de EU eensgezindheid dat er iets moest veranderen. De druk op landen als Griekenland en Italië, waar vluchtelingen vaak de EU binnenkomen, was de afgelopen jaren groot. Opvang en registratie van migranten liep daardoor vast.
Voor de meeste vluchtelingen waren deze landen niet de eindbestemming. Daardoor kwam die druk vervolgens ook te liggen bij de Noord-Europese landen. Maar het lukte de 27 Europese ministers van Asiel en Migratie jarenlang dus niet om het eens te worden over het opvangen, verdelen en terugsturen van migranten die in Europa aankomen.
De druk was groot om nu tot een akkoord te komen, voor de Europese verkiezingen in juni volgend jaar.
In het bijzonder Duitsland en Italië stonden lang tegenover elkaar, landen die allebei nodig waren om tot een meerderheid voor een akkoord te komen. Verdere impasses ontstonden bij het Europees Parlement en de EU-lidstaten, vooral met betrekking tot de verdeling van asielzoekers.
In de migratiedeal die vandaag is gesloten, is ook rekening gehouden met noodsituaties waarin er plotseling veel mensen naar de EU komen. In het pact staat hoe de EU en de lidstaten moeten reageren in deze crisissituaties. Het gaat om maatregelen die bedoeld zijn om de lasten eerlijk te verdelen tussen de landen.
Er zijn ook zorgen rond de deal. Zo waarschuwden gisteren meer dan vijftig mensenrechtenorganisaties in een open brief aan de onderhandelaars dat de deal zou leiden tot een “onmenselijk systeem”.
Verder is er de vrees dat Griekenland, Italië, Malta en Spanje binnen dit systeem waarschijnlijk veel verantwoordelijkheid zullen dragen. Als landen aan de buitengrens krijgen ze meer te maken met asielzoekers die via hun grenzen binnenkomen.
EINDE
Het Migratie en Asielpact van de EU uitgelegd: de verordening asielprocedure
Op 8 juni 2023 bereikte de Europese Raad een langverwacht akkoord over het migratie en asielpact. De Commissie presenteerde dit pact in 2020, het bevat meer dan 500 pagina’s wetgevingsvoorstellen op het gebied van migratie- en asielwetgeving. De ministers van Binnenlandse Zaken van de lidstaten onderhandelden over hun standpunt op basis van het oorspronkelijke Commissievoorstel en het standpunt van het Europese Parlement, dat in april 2023 werd bereikt. De Raad stelde zijn algemene aanpak vast met betrekking tot twee “zeer moeilijke en gevoelige dossiers“, namelijk de verordening asielprocedure
Wat op 8 juni uit de bus kwam, is een compromistekst van meer dan 300 pagina’s die nog ingewikkelder wordt genoemd dan de vorige ontwerpen van de Commissie en het Parlement: ‘een labyrint van procedurele regels van Byzantijnse complexiteit’. De voorstellen beogen een hervorming van de Europese asielprocedures door een verdergaande versterking van de buitengrenzen. Uitgangspunt is dat grensprocedures moeten plaatsvinden om te beoordelen of een asielzoeker toegang krijgt tot het grondgebied van de EU of moet worden teruggestuurd naar zijn land van herkomst of naar een derde land dat voor hem veilig wordt geacht. Ook wordt een solidariteitsregeling geïntroduceerd voor de toewijzing van de verantwoordelijkheid voor de financiële lasten van asielzoekers.
De relevantie van het besluit van de Raad en de volgende stappen
De overeenkomst kwam tot stand na lange onderhandelingen en wordt door de Raad beschouwd als een beslissende stap in de richting van een modernisering van de EU regels voor asiel en migratie. Omdat de onderhandelingen zo lang duurden en het zo moeilijk was om een gedeelde meerderheid te bereiken, wordt het akkoord beschouwd als een historisch moment. Het standpunt van de Raad zal nu de basis vormen voor de bijeenkomsten met de Commissie en het Parlement, met als doel om de regelingen uiteindelijk vast te stellen. De hoop is om de twee voorgestelde verordeningen goed te keuren voor het einde van de zittingsperiode, in juni 2024. De eerste tegenslag kwam echter al op 30 juni, toen Polen en Hongarije op enkele cruciale punten bezwaar maakten.
De verordening asielprocedure
De verordening asielprocedure streeft een “gestroomlijnde” asielprocedure in de EU in te voeren. De Verordening Asielprocedure bevat strengere regels dan het huidige kader dat is vastgelegd in Richtlijn 32/2013, een instrument dat meer interpretatieruimte biedt aan de lidstaten die de richtlijn uitvoeren. Het voorstel van de Raad draait om een uniforme, snellere en meer voorspelbare asielprocedure. Er wordt een zogeheten ‘naadloze verbinding’ tot stand gebracht tussen asiel- en terugkeerprocedures. Dit betekent dat de verordening voorziet in een verplichting om een terugkeerbesluit uit te vaardigen telkens wanneer een asielverzoek wordt afgewezen, zoals de Commissie in 2020 had voorgesteld. Deze vernieuwing voorkomt dat een nieuwe handeling moet worden verricht door een andere autoriteit en maakt de afgewezen asielzoeker onmiddellijk uitzetbaar in het kader van de Terugkeerrichtlijn. Andere aspecten van de verordening betreffen een uitgebreider gebruik van versnelde procedures, grensprocedures, niet-
Grensprocedures
Een van de centrale uitgangspunten van het voorstel van de Raad is de uitbreiding van het gebruik van asielprocedures die rechtstreeks aan de buitengrenzen worden uitgevoerd. Het idee is om asielzoekers te houden in gebieden waar zij aankomen, om zo hun eventuele terugkeer te vergemakkelijken. De nieuw voorgestelde grensprocedures vormen waarschijnlijk het meest verreikende element van de nieuwe gestroomlijnde asielprocedure.
Grensasielprocedures zijn gecodificeerd in een reeks ingewikkelde bepalingen. De procedures dienen om snel te kunnen beoordelen of verzoeken om internationale bescherming ongegrond of niet-ontvankelijk zijn. Ze vinden plaats rechtstreeks aan de EU-buitengrenzen, waar verzoekers aankomen, van boord gaan na een SAR-operatie of worden aangehouden. Volgens de tekst van het pact kan een grensprocedure worden toegepast op eenieder “die niet voldoet aan de voorwaarden voor binnenkomst op het grondgebied van een lidstaat als omschreven in artikel 6 van Verordening 2016/399″. Deze voorwaarden uit de Schengencode omvatten het bezit van een geldig reisdocument en van voldoende middelen van bestaan, zowel voor de duur van het voorgenomen verblijf als voor de terugkeer naar het land van herkomst. Een grensprocedure kan van toepassing zijn op de meerderheid (zo niet alle) asielzoekers aan de buitengrenzen van de EU.
Opvallend is dat de Raad voorstelt het gebruik van grensprocedures in bepaalde omstandigheden verplicht te stellen. Namelijk wanneer 1) de asielzoeker valse informatie of documenten heeft overgelegd; 2) er redelijke gronden zijn om de verzoeker te beschouwen als een gevaar voor de nationale veiligheid of de openbare orde; of 3) de asielzoeker/verzoeker afkomstig is uit een derde land waarvoor het percentage besluiten tot verlening van internationale bescherming in de hele EU twintig procent of minder bedraagt. Het verplichte karakter van deze procedure werd eerder door het Parlement tijdens de onderhandelingen verworpen. Het is dan ook waarschijnlijk het belangrijkste en meest controversiële punt van het akkoord. Ook omdat deze procedure onder bepaalde omstandigheden tevens verplicht zal zijn voor minderjarigen.
De verordening voert ook een “fictie van niet-toelating” in waardoor asielzoekers wiens aanvraag aan de buitengrenzen van de EU wordt onderzocht, worden beschouwd als nog niet toegelaten tot het grondgebied van de EU. Om dit te bewerkstelligen nemen de lidstaten “alle passende maatregelen […] om ongeoorloofde toegang tot hun grondgebied te beletten”. Aanvragers moeten in de nabijheid van de buitengrenzen verblijven voor de gehele duur van de grensprocedure, die maximaal 12 weken mag duren (verlengbaar tot 16). Als hun aanvraag wordt afgewezen, krijgen zij ook geen toestemming om de lidstaat binnen te komen totdat hun verwijdering is afgerond. In deze gevallen worden zij nog eens maximaal 12 weken in bewaring gehouden op locaties aan of in de nabijheid van de buitengrens of op andere aangewezen locaties op het grondgebied van de lidstaat. Deze bepalingen betekenen dat een asielzoeker tot 7 maanden in bewaring kan worden gehouden, zonder ooit toestemming te krijgen om het grondgebied van de lidstaat te betreden, van aankomst tot terugkeer. Volgens de Solidar Foundation zal de toepassing van grensprocedures zoals geschetst in de voorgestelde verordening een situatie van voortdurende detentie aan de Europese grenzen creëren.
Een andere belangrijke innovatie is de overeenstemming over numerieke streefcijfers (aangeduid als “adequate capacity”) voor de toepassing van de grensprocedure. Het concept “adequate capacity” stelt een minimumaantal aanvragers vast dat in een jaar in de EU aan de grensprocedure moet worden onderworpen. De capaciteit van de EU dient op haar beurt om de capaciteit van de afzonderlijke lidstaten te berekenen, een jaarlijks (maximum)plafond voor de lidstaten vast te stellen en de gevolgen te bepalen wanneer deze drempel wordt overschreden. Er is bezorgdheid geuit over de prikkels die dit concept creëert voor de lidstaten aan de buitengrens om informeel de toegang tot hun grondgebied te weigeren, omdat dit zal leiden tot een vermindering van het aantal mensen dat zij in de komende jaren in de grensprocedure moeten verwerken.
Conclusie
De complexiteit van de goedgekeurde teksten en de lange weg die nog moet worden afgelegd voordat ze definitief in wetgeving worden omgezet, maken het moeilijk om te voorspellen hoe de mogelijke tenuitvoerlegging eruit zal zien. Sommigen wezen op het risico dat ‘de complexe regels die aan de ”nieuwe” uitvoeringsmechanismen ten grondslag liggen een nieuwe periode van ambiguiteit en hercriminalisering zullen inluiden, waarmee het onderlinge vertrouwen tussen lidstaten verder zal verminderen.’ In een eerste commentaar identificeerde ECRE winnaars en verliezers van de overeenkomst. Zo werden de Commissie, lidstaten met een harde lijn en smokkelaars winnaars genoemd en vluchtelingen, niet-EU-landen aan de grenzen en de mediterrane lidstaten als verliezers bestempeld. Het pact wordt geacht de beschermingsnormen in de EU te verlagen. Of de andere doelstellingen van het pact, het afschrikken van aankomsten, het mogelijk maken van snelle terugkeer en het verminderen van zogenaamde secundaire bewegingen van het land van aankomst naar andere EU-landen, worden gehaald, valt nog te bezien. Daarom moeten de onderhandelingen de komende maanden nauwlettend worden gevolgd.
EINDE
Europese landen met een onevenredig groot aantal asielaanvragen en de Dublinverordening die niet goed werkt. Een paar voorbeelden die duidelijk maken dat het Europees asielstelsel beter kan. Dat gaan de EU-landen samen regelen. Het asiel- en migratiepact dat op 12 juni 2026 ingaat, moet daarvoor zorgen. Wat houdt dit pact in?
Het is een gedeelde verantwoordelijkheid van alle EU-landen om het asielstelsel beter te laten functioneren. Het asiel- en migratiepact streeft naar meer eenheid in het migratiebeleid in Europa. De bedoeling van het pact is dat vluchtelingen de bescherming krijgen die ze nodig hebben en de rest snel terug kan naar het land van herkomst. Daarom worden de buitengrenzen beter bewaakt met een verplichte screening en komt er een snellere grens- en terugkeerprocedure. Ook solidariteit en een eerlijke en juiste verdeling van asielzoekers zijn belangrijk in dit pact. Er worden stappen gezet voor meer Dublinoverdrachten in de toekomst. Het land dat verantwoordelijk is voor de aanvraag, behandelt deze dan ook. Ontvangt een land relatief veel aanvragen? Dan moet een ander EU-land asielzoekers overnemen of geld betalen aan dat land.
Screening bepaalt de procedure
Na invoering van het asiel- en migratiepact ondergaan alle irreguliere migranten aan de buitengrenzen van Europa een screening. Dit betekent dat hun vingerafdrukken en foto’s in een Europese databank worden opgeslagen. Daarnaast vinden veiligheids- en gezondheidscontroles plaats. De screening bij aankomst bepaalt welke procedure aanvragers ingaan. Maken ze weinig kans op een verblijfsvergunning? Dan komen ze in het land van aankomst terecht in de verplichte asielgrensprocedure. Ze verblijven dan in sobere, gesloten opvanglocaties. Overigens geldt dit niet voor alleenstaanden onder de 18 jaar. Deze opvanglocaties moeten voorkomen dat asielzoekers met een kansloze aanvraag toegang krijgen tot het EU-grondgebied en kunnen doorreizen naar andere EU-landen. Na afwijzing van hun aanvraag, komen ze snel terecht in de terugkeerprocedure.
Verplichte, flexibele solidariteit
Aanvragers die meer kans maken op asiel gaan naar de gewone asielprocedure in het land van aankomst. Dit betekent automatisch dat landen aan de buitengrenzen relatief veel aanvragen ontvangen. De Europese Commissie geeft jaarlijks via een rapportage aan welke landen naar verwachting onder hoge migratiedruk komen te staan. Vervolgens worden asielzoekers volgens een verdeelsleutel verdeeld over de EU-landen. Maar de landen hoeven de asielzoekers niet over te nemen. Het asiel- en migratiepact stelt namelijk een systeem in van verplichte, maar flexibele solidariteit. Landen kunnen er ook voor kiezen geld te betalen aan het ontvangende land.
Meer Dublinoverdrachten
De screening wordt dus bepalend. Dit belangrijke onderdeel van het asiel- en migratiepact moet dan ook goed gebeuren. De gemeenschappelijk databank Eurodac waarin alle gegevens van aanvragers staan, wordt daarom verbeterd. De verwachting is dat het aantal Dublinoverdrachten hierdoor ook toeneemt. Dit betekent dat het land dat verantwoordelijk is voor de asielaanvraag, die aanvraag ook behandelt. Daar is wel wat meer voor nodig. Ook de termijnen worden aangepast om de Dublinverordening beter te laten werken.
Vluchtelingen krijgen bescherming
Het asiel- en migratiepact is op 10 april jl. goedgekeurd door het Europees Parlement en bestaat uit negen verordeningen en een richtlijn. De verordeningen hebben een directe werking en een aanzienlijke impact op de uitvoeringsprocessen bij verschillende organisaties. Tegelijkertijd bieden ze ook kansen om procedures te vereenvoudigen en flexibeler in te richten. Nederland heeft overigens al een screening aan de buitengrenzen en in Ter Apel, de zogenoemde I&R-straat. Ook een versnelde procedure en grensprocedure is voor ons land niet nieuw. Maar eerst moet nog duidelijk worden wat de precieze gevolgen van het pact zijn. De termijn is kort. Dus de tijd is hard nodig om alles uit te werken met als doel dat vluchtelingen bescherming krijgen en de anderen snel terug kunnen naar het land van herkomst.
EINDE
RIJKSOVERHEID
Nieuw Europees asielbeleid (Migratiepact)
Vanaf 12 juni 2026 gaan nieuwe asielregels gelden in de Europese Unie (EU). Zo moeten er strengere controles aan de buitengrenzen komen, snellere asielprocedures en beperkingen voor asielzoekers om door te reizen naar andere EU-landen om daar asiel aan te vragen. De nieuwe regels zijn het gevolg van het Europese Asiel- en Migratiepact.
Europese Migratiepact in het kort
Het Europese Asiel- en migratiepact moet helpen om de instroom van migranten te beperken en migratie beter te beheersen.
Lees:
- de uitleg over het Asiel- en Migratiepact op de site van de Europese Raad;
- de uitleg van het Asiel- en Migratiepact op de site van de Europese Commissie.
Europese asielregels opnemen in Nederlandse wet
Het Migratiepact bestaat uit 1 richtlijn en 9 verordeningen. Om die in Nederlandse wet- en regelgeving op te nemen is een wijziging van de Vreemdelingenwet nodig.
Daarvoor heeft het kabinet op 4 juli 2025 de Uitvoerings- en implementatiewet Asiel- en migratiepact 2026 naar de Raad van State gestuurd voor advies. De Tweede en Eerste Kamer moeten het wetsvoorstel nog goedkeuren.
Afspraken in migratiepact
In het Migratiepact staan onder andere de volgende afspraken:
Controle aan de Europese buitengrenzen
- EU-landen moeten de identiteit van asielzoekers sneller vaststellen met een zogeheten screening.
Lees meer over de nieuwe EU-regels voor screening op de site van de Europese Raad. - EU-landen die asielzoekers op hun grondgebied aanhouden die illegaal de buitengrenzen zijn overgegaan, moeten die binnen 3 dagen alsnog screenen.
- EU-landen moeten gegevens van asielzoekers en migranten zonder de juiste papieren in een Europese databank invoeren. Daarmee kan de EU beter in de gaten houden in welke landen iemand asiel heeft aangevraagd.
Lees meer over de EU-maatregelen om de databank uit te breiden op de site van de Europese Raad.
Nieuwe regels over wie bescherming krijgt en snellere procedures
- Er komen verplichte grensprocedures voor specifieke groepen asielzoekers. Het gaat bijvoorbeeld om asielzoekers die weinig kans maken op asiel (uit landen waarvan de EU-landen 20% of minder van de asielverzoeken goedkeuren). Of asielzoekers die een gevaar zijn voor de openbare orde of nationale veiligheid. Die moeten aan de EU-grens al horen of ze mogen blijven of niet. Als ze geen asiel krijgen, start direct de terugkeer naar hun thuisland. De verplichte grensprocedure gaat niet gelden voor alleenstaande minderjarige vluchtelingen (behalve als ze een gevaar vormen voor de openbare orde of nationale veiligheid).
Lees meer over de nieuwe EU-regels voor de asielprocedure op de site van de Europese Raad. - EU-landen moeten zorgen voor genoeg capaciteit voor deze grensprocedures voor asielzoekers. In de hele EU moeten 30.000 asielzoekers tegelijk zo’n grensprocedure kunnen doorlopen. Nederland moet 211 asielzoekers deze procedure gelijktijdig kunnen laten doorlopen.
- EU-landen mogen in crisissituaties afwijken van de regels. Bijvoorbeeld als plotseling grote aantallen vluchtelingen naar de EU komen. Of als een EU-land kampt met een natuurramp of epidemie. Het moet de Europese Commissie dan vragen om af te mogen wijken van de asielafspraken en aantonen dat er sprake is van een crisis of overmacht.
Lees meer over de EU-maatregelen bij een migratiecrisis op de site van de Europese Raad. - Asielzoekers moeten tijdens hun procedure samenwerken met de autoriteiten. Ze moeten bijvoorbeeld de juiste gegevens verstrekken over hun identiteit en nationaliteit, de gehele asielprocedure beschikbaar zijn voor vragen of gehoor en in het land blijven waar ze asiel hebben gevraagd. Doen ze dat niet dan kan een land de asielaanvraag tijdelijk stoppen of afwijzen.
- Kinderen die asiel aanvragen moeten binnen 2 maanden na hun asielaanvraag naar school (was 3 maanden).
- Minderjarigen zonder ouders of begeleiders, gehandicapten, ouderen, slachtoffers van foltering en asielzoekers met trauma’s moeten snel ondersteuning krijgen. Zo moeten kinderen direct een voogd krijgen.
Meer hulp tussen EU-landen
- EU-landen moeten gezamenlijk jaarlijks minimaal 30.000 asielzoekers overnemen of € 20.000 per asielzoeker betalen aan EU-landen die veel asielzoekers opvangen.
Lees meer over deze EU-maatregelen om asielzoekers eerlijker te verdelen (solidariteitsmaatregelen) op de site van de Europese Raad.
De Commissie presenteerde in september 2020 het migratie- en asielpact. Dit pact omvat ook niet-wetgevende initiatieven en betekent een nieuwe start op het gebied van migratiebeheer. Ruim drie jaar na de presentatie van het pact bereikten het Europees Parlement en de Raad een historisch politiek akkoord over vijf belangrijke dossiers. Het Europees Parlement heeft nu in totaal tien nieuwe wetgevingsteksten aangenomen. Deze reeks hervormingen zal een nieuwe rechtsgrondslag bieden voor eerlijker en efficiënter migratiebeheer. Er is overeenstemming bereikt over de volgende onderling verbonden handelingen:
| Titel | Omschrijving |
|---|---|
| 1. Screeningverordening en 2. de verordening tot wijziging van de Ecris-TCN-verordening om screening te vergemakkelijken |
Alle irreguliere migranten worden geregistreerd en hun identiteit, veiligheidsstatus en gezondheid worden gecontroleerd. |
| 3. Verordening asiel- en migratiebeheer | Voert een nieuw permanent mechanisme voor solidariteit tussen de lidstaten in om het huidige systeem, waarbij enkele landen verantwoordelijk zijn voor het grootste deel van de asielaanvragen, evenwichtiger te maken. Stelt duidelijke regels vast inzake de verantwoordelijkheid voor de beoordeling van asielaanvragen en het voorkomen van secundaire bewegingen. |
| 4. Asielprocedureverordening | Stelt een gemeenschappelijke, eerlijke en efficiënte procedure vast voor het nemen van beslissingen over asielverzoeken, waarbij misbruik wordt beperkt en drijfveren voor secundaire bewegingen in de hele EU worden weggenomen. Samen met de verordening terugkeergrensprocedures voorziet deze verordening ook in een verplichte grensprocedure voor zowel het asiel- als het terugkeerproces aan de buitengrens. |
| 5. Verordening crisis- en overmachtsituaties (met bepalingen van het voorstel voor een instrumentaliseringsverordenin |
Voorziet in snelle protocollen voor crisissituaties en situaties waarin migranten worden geïnstrumentaliseerd, aangevuld met operationele bijstand en financiering in noodsituaties. |
| 6. Eurodac-verordening | Zet een interoperabele asiel- en migratiedatabank op om het asielstelsel te ondersteunen, irreguliere migratie te helpen beheren en de uitvoering van de hervestigingsverordening en de richtlijn tijdelijke bescherming te ondersteunen. |
| 7. Richtlijn opvangvoorzieningen | Harmoniseert de opvangvoorzieningen in de hele EU, zorgt voor normen voor menswaardige opvang in de hele EU en vermindert drijfveren voor secundaire bewegingen. |
| 8. Kwalificatieverordening | Harmoniseert de beschermingsnormen in de EU om uniforme normen voor de bescherming en rechten van vluchtelingen te waarborgen en “asielshopping” te voorkomen. |
| 9. Verordening hervestigingskader | Creëert een gemeenschappelijk EU-kader voor de hervestiging, door de lidstaten, van vluchtelingen van buiten het grondgebied van de EU. |
| 10. Verordening tot oprichting van het Asielagentschap van de Europese Unie | Hierbij is een volwaardig Asielagentschap van de Europese Unie (EUAA) opgericht dat de lidstaten zowel in normale tijden als bij uitzonderlijke druk snel en volledig van dienst kan zijn. |
| 11. Richtlijn gecombineerde vergunning [1] | Stroomlijnt de procedure voor het verkrijgen van een gecombineerde werk- en verblijfsvergunning voor aanvragers en werkgevers. |
| 12. Blauwekaartrichtlijn [2] | Helpt werkgevers bij het aanwerven van hoogopgeleide arbeidskrachten van buiten de EU door het proces eenvoudiger en toegankelijker te maken. |
Er zijn twee wetgevingsvoorstellen die nog moeten worden goedgekeurd:
| Terugkeerrichtlijn | Stroomlijnt en actualiseert de regels met betrekking tot terugkeerprocedures. |
| Richtlijn langdurig ingezetenen | Maakt het verkrijgen van de status van langdurig ingezetene van de EU gemakkelijker door de toelatingsvoorwaarden te vereenvoudigen. |
WAT GAAT HET PACT VERANDEREN?
Het pact brengt een gemeenschappelijk Europees systeem tot stand met een nieuw proces voor het beheer van migratie in normale tijden, maar er wordt ook rekening gehouden met crisissituaties en situaties van instrumentalisering.
Een Europees systeem om de buitengrenzen van de EU te controleren, een eerlijke verdeling van de verantwoordelijkheid tussen de lidstaten te waarborgen en mensen in nood te beschermen.
- Veiligere buitengrenzen: alle irreguliere migranten worden bij aankomst geregistreerd en aan een grondige identiteits-, veiligheids-, gezondheidscontrole en kwetsbaarheidsscreening onderworpen. Personen die waarschijnlijk geen bescherming nodig hebben, die een veiligheidsrisico vormen of die de autoriteiten misleiden, zullen een versnelde grensprocedure moeten doorlopen. Deze procedure zorgt voor een snelle behandeling van hun asielverzoeken en, indien deze worden afgewezen, voor een snelle terugkeer, zonder dat de betrokken persoon toestemming heeft gekregen om het grondgebied van de Unie binnen te komen. Elke lidstaat moet over voldoende capaciteit beschikken om tijdens de duur van de procedures een bepaald aantal asielzoekers adequate opvangvoorzieningen te kunnen bieden. Er zullen krachtige wettelijke waarborgen van toepassing zijn en niet-begeleide minderjarigen zullen van de grensprocedure worden vrijgesteld, tenzij zij een bedreiging voor de veiligheid vormen. Alle lidstaten moeten zorgen voor onafhankelijk toezicht op de naleving van grondrechten tijdens de screening- en asielgrensprocedures. Er zullen ook volledige crisisprotocollen beschikbaar zijn die een stabiel en voorspelbaar kader op het niveau van de Unie bieden om crisissituaties te beheersen. Deze protocollen omvatten een versterkte solidariteitscomponent die ervoor zorgt dat aan alle behoeften van de betrokken lidstaat wordt voldaan. Ook bieden zij de mogelijkheid af te wijken van de normale termijnen in verband met specifieke situaties.
- Eerlijke en strikte interne regels voor asiel en terugkeer: de nieuwe regels zullen leiden tot doeltreffendere asielprocedures met kortere termijnen en strengere regels voor ongegronde of volgende verzoeken. Deze regels gaan gepaard met belangrijke waarborgen voor de rechten van personen, waaronder gratis juridisch advies gedurende alle procedures, met bijzondere aandacht voor kwetsbare groepen. De nieuwe regels omvatten ook EU-brede normen voor opvangvoorzieningen en harmoniseren de erkenning en de rechten van personen die internationale bescherming genieten.
- Een evenwicht vinden tussen solidariteit en verantwoordelijkheid: voor het eerst zal de Unie over een permanent en verplicht solidariteitsmechanisme beschikken. Geen enkele lidstaat zal onder druk of alleen komen te staan. Tegelijkertijd zullen alle lidstaten op flexibele wijze bijdragen aan het solidariteitsmechanisme en zelf kunnen kiezen op welke manier zij solidariteit willen tonen. Het systeem zal ook doeltreffende regels omvatten voor het traceren en voorkomen van secundaire bewegingen.
| Vóór het pact | Met het pact |
|---|---|
| Veilige buitengrenzen | |
| Geen geharmoniseerde registratie-, screening- of grensprocedures in de lidstaten. | Nieuwe verplichte registratie en controle van identiteit, veiligheid, gezondheid en kwetsbaarheid. |
| Verplichte grensprocedures voor personen die waarschijnlijk geen internationale bescherming nodig hebben, die een veiligheidsrisico vormen of die de autoriteiten misleiden. | |
| Geen specifieke middelen voor screening aan de buitengrenzen en de uitvoering van grensprocedures. | Uniforme gezondheids-, identiteits- en veiligheidscontroles van migranten die illegaal de buitengrenzen van de EU overschrijden.
De screening moet binnen een kort tijdsbestek worden afgerond: zeven dagen voor de screening aan de buitengrenzen en drie dagen voor de screening van personen die op het grondgebied zijn aangehouden. Snelle verwijzing naar de juiste procedures (grensprocedure, reguliere asiel- of terugkeerprocedures).
|
| Geen verplichting om over onafhankelijke toezichtmechanismen te beschikken die waarborgen dat de grondrechten worden geëerbiedigd | Verplichting om te zorgen voor onafhankelijk toezicht op de eerbiediging van de grondrechten tijdens screening- en grensprocedures. |
| Snelle en efficiënte procedures | |
| Uiteenlopende procedurele regelingen in de lidstaten. | Gemeenschappelijke, eerlijke en efficiënte procedures voor het nemen van beslissingen over het verlenen van internationale bescherming, waarbij drijfveren voor niet-toegestane verplaatsingen in de hele EU worden weggenomen. |
| Flexibele en uiteenlopende regels voor onrechtmatige verzoeken in de lidstaten, wat leidt tot secundaire bewegingen. | Strengere gemeenschappelijke regels voor onrechtmatige of volgende verzoeken en verbeterde mogelijkheden voor het volgen van verplaatsingen via de Eurodac-databank. |
| Geen kosteloze rechtsbijstand in eerste aanleg. | Gratis juridisch advies in alle stadia van de asielprocedure, met bijzondere aandacht voor kwetsbare groepen.
Begeleiding bij de administratieve fase van de procedure, met inbegrip van informatie over de rechten en plichten en bijstand bij het indienen van asielaanvragen. Kosteloze rechtsbijstand en vertegenwoordiging tijdens een beroepsprocedure. |
| Uiteenlopende opvangnormen en geen verplichte noodplannen die ervoor zorgen dat er altijd voldoende opvangcapaciteit is. | EU-brede normen voor opvangvoorzieningen en de verplichting om noodplannen op te stellen. |
| Een lappendeken van verschillende praktijken in de lidstaten, wat aanzet tot “asielshoppen”. | Dankzij geharmoniseerde beschermingscriteria hebben verzoekers overal in de EU onder dezelfde omstandigheden dezelfde kans op asiel. |
| Doeltreffend systeem van solidariteit en verantwoordelijkheid | |
| Ad hoc- en vrijwillige solidariteit. | Een permanent solidariteitskader met duidelijke stappen om ervoor te zorgen dat de lidstaten op solidariteit kunnen rekenen en waarbij lidstaten zelf kunnen kiezen wat voor soort solidariteitsbijdrage zij leveren. |
| Onduidelijke verplichtingen voor verzoekers en ondoeltreffende regels om secundaire bewegingen tegen te gaan. | Duidelijke verplichting voor verzoekers om een verzoek in te dienen in de lidstaat van eerste binnenkomst. |
| Crisisprotocollen en maatregelen tegen instrumentalisering | |
| Geen specifiek rechtskader om ervoor te zorgen dat de lidstaten crisissituaties, waaronder situaties van instrumentalisering, of overmachtsituaties op het gebied van asiel en migratie kunnen aanpakken. | De crisisverordening voorziet in snelle protocollen voor crisissituaties en situaties waarin migranten worden geïnstrumentaliseerd. Deze protocollen moeten worden aangevuld met operationele bijstand en financiering in noodsituaties. |
ZIE VERDER
VEILIGE BUITENGRENZEN
SNELLE EN EFFICIENTE PROCEDURES
‘DOELTREFFEND SYSTEEM VAN SOLIDARITEIT EN
VERANTWOORDELIJKHEID
MIGRATIE INTEGREREN IN INTERNATIONALE PARTNERSCHAPPEN